Paleis Het Loo in Apeldoorn
Top 100 omschrijving
Kastelen Apeldoorn, Het Loo: groot en groots complex van gebouwen met bijbehorende tuinaanleg. In de jaren `80 van deze eeuw kwam een reconstruerende restauratie gereed. Uitgaande van deze restauratievisie werd de tuin achter en terzijde in een formele staat teruggebracht. De betekenis van Het Loo is gelegen in voor Nederlandse begrippen thans buiten-proportionele afmetingen van zowel de gebouwde als de buiten-architectuur van de tuindelen. Vergelijkbare aanlegvormen zoals het Huis ter Nieuwburg en het Huis Honselaersdijk zijn geheel van de aardbodem weggevaagd. Hoewel Het Loo sinds de stichtingsdatum regelmatig is verbouwd en gerestaureerd, bezit het nog steeds de vorstelijke allure, die door de opdrachtgever Koning-Stadhouder Willem III en uitvoerend architect Jacob Roman in 1685 e.v. bedoeld moet zijn geweest. Het Loo maakt een grootse indruk door de architectonische relatie van gebouwen en tuinen, en in het interieur, na de jongste restauratie, door de overdadige rijkdom van het inwendige waarin kostbare materialen, overwogen decoraties en schilderingen, stuc- en snijwerk en kleurenpracht voortdurend naar historische hoogtepunten voeren. Door deze restauratie wordt het barokke concept van de dispositie der vertrekken veer tot hun recht gebracht. Een tweetal hoogtepunten verdient aparte vermelding: het statige trappehuis en de zeer representatieve audientiezaal op de verdieping van het corps-de-logis. Aan zowel de tuin als de interieurs werd gewerkt door voorname nationale en internationale kunstenaars, waaronder Romein de Hooghe, Gerard de Lairesse, Johan Glauber en Daniel Marot. Uit architectuur-historisch opzicht is het vermeldenswaard, dat Het Loo een der eerste, zo niet het eerste, voorbeeld is, waarin het schuifraam voorkomt, ter vervanging van het als ouderwets ervaren, meer traditionele kruisvenster. De rond de bouvtijd heersende stijlopvattingen komen onder meer naar vo ren in de totaalvisie, die uit opzet en inrichting blijkt. De symmetrie van de gebouwen is nergens star of stug, ondanks de hoekige elementen, en het inwendige wordt een uitzonderlijke aaneenschakeling geboden van vertrekken met een inrichting, die de geschiedenis van de Oranjes in de loop der eeuwen visueel illustreren.
Omschrijving van Paleis Het Loo
Koninklijk Paleis Het Loo.
Het in 1685-'86 door Jacob Roman voor Stadhouder Willem III gebouwde en in de daaropvolgende decennia afgewerkte buitenverblijf is een sinds het begin der 19e eeuw geheel witgepleisterd gebouwencomplex, gerestaureerd en met een verdieping verhoogd door C.H.Peters in 1911-1914 voor wat het Middendeel betreft. Het aan de voor- en achterzijde door middenrisalieten met frontons verlevendigde en door een schilddak bekroond corps de logis bezit aan de voorkant twee hoekpaviljoens, die door lagere hoekpaviljoens met gebogen frontons verbonden zijn met langgerekte, recht naar voren lopende zijvleugels, die het voorplein flankeren en eindigen in hoekpaviljoens met tentdaken. Rechts van het hoofdgebouw aan de parkzijde een vleugel met schilddak en gebogen fronton.
Inwendig in het corps de logis zijn van de oude, naar ontwerpen van Daniel Marot uitgevoerde inrichting bewaard: het trappenhuis met gebeeldhouwde trapleuning (1693) en kopieën door A.A.Fabri naar de oorspronkelijke wandschilderingen: de Audientiezaal op de eerste verdieping met geschilderd behang door Gerard de Lairesse en Joh.Glauber en de kleine eetzaal met plafond, stucdecoratie en marmeren schoorsteenmantel naar ontwerp van Marot. Voorts verscheidene deuromlijstingen uit de bouwtijd. In het Pruisisch Kwartier een geschilderd plafond. In het oostelijk paviljoen de kapel met inrichting uit de bouwtijd. Talrijke oude meubels, schilderijen en wandtapijten, zie Voorlopige Lijst. Van de naar ontwerp van Marot aangelegde tuinen, na 1813 in romantische landschapsstijl gewijzigd, zijn bewaard gebleven. Voor het paleis twee gebeeldhouwde sfinxen met putti en in het park beelden van stroomgoden. Voor het hek voorts twee zandstenen siervazen, eind 17e eeuw. Achter het paleis twee marmeren siervazen uit dezelfde tijd, naar ontwerp van Marot, uitgevoerd door J. Ebbelaer. In de kapel een eenklaviers huisorgel, in 1750 gemaakt door J. Bruydegom. Omstreeks 1800 voorzien van een nieuwe kas. Gerestaureerd door de fa. Leeflang te Apeldoorn in 1981.
Op het hoofdgebouw, in houten klokkenstoel, klok van G. Schimmel gemaakt in 1686. Tevens een mechanisch torenuurwerk uit het eerste kwart van de 20e eeuw van anonieme maker. Aan de zijgevel van het oostelijk paviljoen in smeedijzeren sierstoeltje een klok van een anonieme gieter uit 1732. In de Koninklijke Stallen een klok van J. Taylor gemaakt in 1909.
Tags: kastelen, landh. ed.,kasteel, buitenplaats,kastelen,landh., parken ed
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)
In de buurt
-
Koninklijke Stallen
Koninklijk Park 1, Apeldoorn
-
Smederij
Loseweg 192, Apeldoorn
-
Rechthoekig verdiepingsloos met geknikt wolfdak
Loseweg 192, Apeldoorn
-
Schuur
Loseweg 192, Apeldoorn
-
Kasteel Het Oude Loo
Koninklijk Park 17, Apeldoorn
-
format_list_bulleted
Alle monumenten in
Apeldoorn (Gelderland)