Top 100 omschrijving

Kasteel Amerongen: gebouwd omstreeks 1676; het ontwerp wordt wel eens toegeschreven aan Maurits Post; indrukwekkend in statige bouwmassaverhoudingen en forse afmetingen, waarbij het gebruik van siervormen bijna niet voorkomt. Het interieur uit de bouwtijd is nog grotendeels intact (schoorstenen en betimmeringen). Het trappehuis en vestibule verlenen een bijzondere architectonische ervaring van lichtheid in combinatie met gevoel voor smaak. De door P.H.J. Cuypers in l8de-eeuwse stijl ontworpen eetzaal past goed binnen het historische concept. Unieke dubbele toegangsbrug. Omwille van stijlzuiverheid, goede verhoudingen van interieur en exterieur en historische gave staat, verdient Kasteel Amerongen de status van object met bijzondere cultuurhistorische waarde.

Omschrijving van Kasteel Amerongen

HOOFDGEBOUW. Groot, ongeveer vierkant, blokvormig bakstenen edelmanshuis, gedekt door drie parallel lopende, door hoekschoorstenen bekroonde en slechts aan de voorzijde door dwarskappen verbonden schilddaken, tussen 1674 en 1679 met gebruikmaking van enig muurwerk van het in 1673 door brand verwoeste kasteel opgetrokken, in de 18e eeuw en vooral in het begin van de 20e eeuw - wat de inwendige uitmonstering betreft - enigszins veranderd en aangevuld; uitwendig van uiterst sobere, enerzijds subtiele, anderzijds gedurfd zakelijke architectuur, tot uiting komend in de licht hellende aanzet van het muurwerk, de beperking van het ornament en de fijnzinnige afwerking van het dak tot de voorgevel en de stroeve compositie van de oorspronkelijk uit het park nauwelijks zichtbare achtergevel.

Voorgevel van zeven vensterassen, waarin drie in een middenrisaliet dat wordt geaccentueerd door een zandstenen deuromlijsting met bovenliggend, van een eenvoudige (in de huidige vorm uit het begin van de 20e eeuw daterende) ijzeren balustrade voorzien balcon en waarboven het hoger opgaande middendak in overeenstemming met het risaliet ten opzichte van de dwarskap naar voren is gehaald; in het dak aan deze zijde drie dakkapellen met frontons. Beglaasde toegangsdeuren begin 20e eeuw. Noordgevel van zeven vensterassen, in de vijfde voorzien van een zandstenen balcon, rustend op in zandstenen consoles eindigende, uit de gracht oprijzende bakstenen muurpijlers en toegankelijk door een zgn. vensterdeur (openklapbare houten borstwering onder het schuifraam); ijzeren balconhek. In het dak aan deze zijde twee dakkapellen met frontons. Achtergevel met middenrisaliet van vier vensterassen doch ter breedte van die van de voorgevel, en geheel blinde zijvlakken. Zuidgevel van zes vensterassen, waarvan twee in ieder der zijrisalieten, die wel door de gootlijst maar niet door het dak worden gevolgd; in de vierde vensteras een balcon als dat in de noordgevel (beide balcons beëindigen de dwarsgang in het gebouw). De vensters van voor- en zijgevels zijn voorzien van schuiframen met een 18e-eeuwse roedenverdeling (aangebracht na 1732); de achtergevel bezit schuiframen met een grotere roedenverdeling.

Het interieur, voorzien van een dwarsgang op de hoofdverdieping, een centraal trappehuis en een door twee verdiepingen heen reikende bovenhal met gewelfd plafond, vertoont naast onderdelen uit de bouwtijd, waar onder geschilderde plafonds in voorhal en trappehuis (1683, door Willem van Nimwegen), schouwen, een stucplafond met centraal schilderstuk in de grote zaal en pilasterorden langs de wanden van de bovenhal, enkele onderdelen uit de 18e eeuw en wijzigingen en aanvullingen van de hand van P.J.H. Cuypers uit het begin van de 20e eeuw; tot deze laatste behoren o.a. de betimmeringen en het plafond in de eetzaal en de huidige marmeren en gemarmerde uitvoering van de pilasters benevens de beschildering van het plafond in de bovenhal.

Eenklaviers huisorgel, gemaakt door J. Batz uit Utrecht in 1813, met 8 registers. Het instrument is geplaatst in de centrale ontvangsthal op de eerste verdieping van het kasteel.

In de klokkentoren boven de stallen een mechanisch torenuurwerk met slagklok, vervaardigd in 1927 door Eijsbouts.

Tags: kastelen, landh. ed.,kasteel,kasteel, buitenplaats,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)