Omschrijving van Grote Kerk

Hervormde of Grote Kerk; in de jaren 1891-1892 naar ontwerp van J.Verheul Dzn.gebouwde, op de vroeg 17e eeuwse kerken der Hollandse Renaissance geinspireerde kruisvormige kerk; opgetrokken uit geel-rode en oranje-rode baksteen met banden en decoratieve details in hard- en zandsteen en onder met leien gedekt zadel- en schilddaken (maasdekking).

De oostelijke en de westelijke kruisarm zijn twee traveeën lang, zijn driezijdig gesloten en hebben tegen de eindgevel een aangebouwde ingangspartij met lage verdieping, onder schilddak met iets verhoogd middendeel en met een middenrisaliet, waarin de ingang met hardstenen bordestrap, dubbele deuren, halfrond bovenlicht en omlijsting van pilasters afgedekt met fronton. De noordelijke en de zuidelijke kruisarm zijn een travee lang en rechtgesloten met een puntgevel. Tegen de eindgevel van de noordelijke kruisarm een aanbouw met verdieping onder lessenaardak en daartegen een smalle ingangspartij onder een wat lager lessenaardak. Tegen de zuider-kruisarm de rijk gedetailleerde toren, waarop een bovenbouw bestaande uit een ingezwenkte achthoekige met leien gedekte spits met omgang om houten lantaarn. In de zuidgevel van de toren rijk gedecoreerde ingangspartij; tegen oost- en west-gevel van de toren een rechthoekig aanbouwtje met boven de waterlijst afgeschuinde hoeken en onder met leien gedekt schilddakje. Tussen de zuider-kruisarm en de oostelijk en westelijke kruisarm een schuingeplaatst ingangsportaal zonder verdieping onder met leien gedekt tentdak. De gevels zijn afgesloten met een gemetselde kroonlijst en een goot op klossen, verticaal geleed door steunberen met twee versnijdingen en horizontaal door zandstenen banden en een uitkragende waterlijst; per travee doorgaans drie gekoppelde rondboogvensters onder de waterlijst en een groot rondboog-venster met renaissance tracering boven de waterlijst. In het interieur: gepleisterde wanden, verticaal geleed door pilasters; galerij rustend op twee kolommen in de oostelijke en de westelijke kruisarm; met uitzondering van het middelste gedeelte, oorspronkelijk bankenplan van eenvoudige geverfde banken; preekstoel en koninklijke bank in neo- renaissance vormen; in vierkante vakken verdeelde, driezijdig gesloten, houten overwelving rustend op met snijwerk gevulde en gesierde korbeelstellen, waaraan trekstangen, op stucwerk consoles.

Rijk gesneden, eikehouten orgelkas. Orgel met Hoofdwerk, Bovenwerk en Pedaal, in 1896 door J.F. Witte gemaakt. In 1978 uitgebreid met een nevenwerk door de firma Van Vulpen.

Mechanisch torenuurwerk op gietijzeren stoel gemaakt door J.H. Addicks & Zn. in het eerste kwart van de 20e eeuw. Het uurwerk bezit een apart staand opwindmechanisme met gewichten.

Tags: kerkelijke gebouwen,kerk,kerk en kerkonderdeel,religieuze gebouwen

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)