Paleis op de Dam in Amsterdam
Top 100 omschrijving
Amsterdam, Koninklijk Paleis: groot, groots en monumentaal bouwwerk op rechthoekige plattegrond met licht geaccentueerde hoekpartijen en risalieten aan de voor- en achterzijde. Het in oorsprong als stadhuis gebouwde bouwwerk telt diverse verdiepingen en is gelegen aan de Dam. Na de Vrede van Munster werd in 1648 met de bouw begonnen naar ontwerpen van J. van Campen, op dat moment een der voornaamste bouwmeesters van het land. in 1655 werd het gebouw voltooid. Steeds heeft het stadhuis een overrompelende indruk gemaakt: uitwendig wordt het gekenmerkt door een groot bouwvolume, uitvoerige en gevarieerde sculpturen en door een zeer ritmische geleding van de gevelvlakken met pilasterstellingen, raampartijen en door het verwerkte bouwmateriaal, natuursteen. Geheel in tegenstelling tot het gesloten exterieur, wordt het inwendige getypeerd door een voortvloeiende strenge en symmetrische ruimtegeleding, waarbinnen de Burgerzaal het vitale centrum is waar de overige vertrekken omheen zijn gegroepeerd. Een ander opvallend gegeven is de rijke aankleding en decoratie door middel van (vrijstaand) beeldhouwwerk, reliefs en schilderingen dat door diverse kunstenaars werd verzorgd als onderdeel van de binnenarchitectuur en het iconografisch programma.
Samen met de geschetste ruimtelijke kwaliteiten is aldus onder leiding van Van Campen een barok monument in optima forma ontstaan, in die zin, dat alle bouwkunstige en bouwkundige elementen bijdragen aan de grootst mogelijke visuele ervaring van het gehele concept op de beschouwer. In typologische zin is het bouwwerk geheel volgens de Italiaans-Franse classicistische architectuuropvattingen uitgewerkt. Voor het beeldhouwwerk werd een beroep gedaan op een meester uit Antwerpen, Artus Quellinus, die met zijn assistenten Rombout Verhulst, Bartholomeus Eggers en zijn neef Artus II voorzag in de sculpturen. Belangrijke vertrekken zijn de Vierschaar en de Burgemeesterskamer. Verder is in het bouwwerk een aantal empire meubelen aanwezig uit de tijd van Lodewijk Napoleon (en voor het toen als paleis in gebruik genomen stadhuis ontworpen), die aan het begin van de vorige eeuw zijn intrek nam in het gebouw en van daaruit als vorst het land regeerde. Het Koninklijk Paleis is een bijzonder monument vanwege de symbolische en historische betekenis voor de Nederlandse staat, die na 1648 tot vergaande ontwikkelingen kon komen; voor de stad Amsterdam als symbool van burgertrots en zelfverzekerd leiderschap binnen de toenmalige Republiek en van de latere staatsvorm, het Koninkrijk; als opus magnum in het bijzondere oeuvre van Jacob van Campen; als stedebouwkundig accent in de Amsterdamse binnenstad, gelegen aan de Dam, waaraan o.a. de Nieuwe Kerk, de Bijenkorf en Krasnapolsky zijn verrezen; als voornaamste en meest geslaagde proeve van de barok in Nederland, gestalte gegeven in een superieure ruimtedispositie en een hoogwaardige iconografie die dit gegeven integraal ondersteunt, alsmede door de inrichting met beeldhouwwerk van hoge kwaliteit, schilderstukken en meubilering uit een periode, dat het diende als paleis voor Lodewijk Napoleon.
Omschrijving van Paleis op de Dam
Koninklijk Paleis, voorheen stadhuis (begonnen 1648, ontwerp Jacob van Campen). Het alombekende monumentaalste gebouw van Nederland, beschrijving overbodig ("achtste wereldwonder"). Klokkenspel bestaande uit 9 klokken van François en Pieter Hemony, gegoten in 1664, en 38 moderne klokken. Trommelspeelwerk van Juriaan Sprakel, uit 1665, met trommel van François Hemony. Op de zolder ? buiten gebruik gestelde klokken.
Tags: openbare gebouwen
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)
In de buurt
-
Lantaarns
Nieuwezijds Voorburgwal 147, Amsterdam
-
Voormalig Hoofdpostkantoor, nu Magna Plaza
Nieuwezijds Voorburgwal 182, Amsterdam
-
Pand met gevel onder rechte lijst
Paleisstraat 17, Amsterdam
-
Pand met gevel onder rechte lijst
Paleisstraat 19, Amsterdam
-
Pand met gevel onder rechte lijst
Paleisstraat 15, Amsterdam
-
format_list_bulleted
Alle monumenten in
Amsterdam (Noord Holland)