Omschrijving van waaldijk

Cluster 73.
NIEUWE HOLLANDSE WATERLINIE
Inleiding
Aan de keelzijde, buiten het eigenlijke fort gelegen FORTWACHTERSWONING als militair dienstgebouw. Omdat de meeste forten en andere (buiten de bebouwde kom gelegen) verdedigingswerken - wanneer er geen sprake was van mobilisatie of oefeningen - geen bezetting met militair personeel hadden, was er in veel gevallen een aparte woning of andersoortig onderkomen voor een beheerder of wachter. Soms had een dergelijk(e) woning of onderkomen tevens een andere functie, zoals die van sluis- of brugwachterswoning. Voor wat betreft de locatie van een wachterwoning bestaat geen duidelijke standaard, maar meestal liggen ze buiten het eigenlijke fort. De vorm was niet standaard en ook het toegepaste bouwmateriaal varieert, maar dit bestaat gewoonlijk uit baksteen en / of hout. De fortwachterswoning van het Fort bij Vuren dateert uit de Wederopbouwperiode, namelijk van 1954, en is de opvolger van een ouder exemplaar dat iets oostelijker, nabij de bruggen over de fortgracht stond. Deze eerdere woning komt nog voor op een tekening van 1908/09.
Omschrijving
De FORTWACHTERSWONING van het Fort bij Vuren uit 1954, is gelegen aan de keelzijde van het fort, in de noordelijke oksel van de splitsing van de openbare weg en de toegang tot het fort. De op vrijwel vierkante plattegrond gebouwde militaire dienstwoning telt één bouwlaag onder een tamelijk flauw hellend zadeldak. Aan de noordwestzijde een vlak gedekte uitbouw. Getoogde venster- en toegangsopeningen. Het interieur is verdeeld door centrale gang met ter weerszijden twee vertrekken; de keuken (noordwestzijde) is deels onderkelderd.
Waardering
De FORTWACHTERSWONING van het Fort bij Vuren is van algemeen belang vanwege:
* Cultuurhistorische waarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zoals deze is ontworpen door C.R.T. Kraijenhoff en in eerste aanleg vanaf 1815 door hem, Jan Blanken en majoor-ingenieur Willem Offerhaus is gerealiseerd en daarna door anderen gedurende ongeveer 125 jaar is versterkt en verbeterd.
* Architectuurhistorische waarden, in het bijzonder als uiting van een aan de militair-strategische bouwkunde gerelateerde civiele en militaire bebouwing, die additioneel is aan: a. het systeem van inundatie en accesverdediging (19de eeuw), b. de wedloop met de zich versterkende offensieve middelen (19de en 20ste eeuw).
Het betreft hier een militaire dienstwoning die dateert uit de periode van de Wederopbouw.
* Ensemblewaarde en situationele waarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Tevens vanwege de functionele en fysieke samenhang met de overige onderdelen van het complex en vanwege de kenmerkende ligging aan de keelzijde van het fort.
* Het onderdeel is representatief omdat het een voorbeeld is van een naoorlogse, bij een verdedigingswerk ingerichte (civiele) wachterswoning.
* Het onderdeel is redelijk gaaf bewaard omdat hoofdvorm en bouwkundige detaillering alsmede diverse onderdelen intact zijn gebleven.

Tags: verdedigingswerken en militaire gebouwen

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)