Omschrijving van Hembrugterrein: garage, a3-281

Omschrijving onderdeel 34: GARAGE, A3-281.

Inleiding

De voormalige GARAGE Gebouw A3 (281), onderdeel van de Artillerie-Inrichtingen, is in 1930 als laatste gebouwd in het A-cluster in verband met het toegenomen gebruik van (al dan niet gepantserde) voertuigen door de toenmalige Nederlandsche Weermacht. In dit gebouw stond ook de brandweerauto voor het Militaire Terrein. Achter het gebouw staat nog steeds een brandput voor bluswater. De garage is vrij gelegen aan de oostzijde van het militaire terrein achter een rij voormalige dienstwoningen bij Zijkanaal G. Voor de garage ligt een bestrating van klinkers in visgraatmotief. Het gebouw is een onderdeel van de cluster gelijkvormige A-gebouwen, maar later gebouwd. In het A-cluster werd onderhoud gepleegd aan wapens en voertuigen.

N.B.: De aan de zuidzijde naast het gebouw gelegen smeerbrug uit de jaren '70 valt niet onder de bescherming.

Omschrijving

Garage opgetrokken in expressionistische bouwtrant op een uit drie rechthoeken samengesteld grondplan. De oppervlakte bedraagt 83,25 x 17,25 meter. De drie eenlagige bouwmassa's waaruit het gebouw bestaat zijn intern met elkaar verbonden. De middelste bouwmassa is het grootste en hoogste en risaleert licht ten opzichte van de twee lagere zijvleugels. Het heeft een plat dak en de twee lagere zijvleugels hebben een flauw hellend zadeldak met groot overstek. De daken alsmede het overstek zijn uitgevoerd in BIM-betonplaten afgedekt met bitumen. In het dak van het middendeel zijn twee lichtstraten dwars op de gevel aangebracht en in de rechtervleugel bevindt zich één dwars geplaatste rupslantaarn die de vorm van het zadeldak volgt. Het hele gebouw is opgetrokken in grauwe baksteen in halfsteensverband met verdiepte voeg.

De voorgevel (zuidoosten) wordt geleed door horizontale en verticale banden en accenten in baksteen en beton. De voorgevel heeft een nagenoeg symmetrische indeling met in het hoge middengedeelte drie paar grote houten openslaande deuren met per deur een houten L-vormig glaspaneel met roedeverdeling en boven elke deur een groot rechthoekig stalen venster met kleine 30-ruits roedeverdeling. Rechts van het midden bevindt zich - iets ingesprongen - de portiersloge met een 36-ruits venster boven en een 12-ruits venster beneden alsmede rechts een verdiept liggende toegangsdeur. De beide vleugels bevatten elk vijf paar openslaande houten deuren met vensters. In de tussenliggende muurgedeelten zijn bovenin aansluitende vensters geplaatst.

De beide zijgevels zijn voorzien van drie stalen 3- en twee 6-ruits vensters.

De achtergevel is voorzien van 6 stalen strokenvensters met ieder 5 ruitjes net onder het overstek en een stalen deur tegen de zuidhoek aan. In het midden staat nog een tank en iets meer naar het noorden een aanbouw met schoorsteen van later datum. Voorts zijn aan de achtergevel nog enkele oorspronkelijke standvinken voor het buizenstelsel aanwezig.

De inwendige staalconstructie in het verhoogde middengedeelte bestaat uit raamwerkliggers en de constructie in de beide zijvleugels uit Engelse vakwerkspanten (stijgende diagonalen). Daarboven is een betonnen cassettenplafond aangebracht met enkele lichtkappen in zadeldakvorm in het dak. In het interieur is de oorspronkelijke indeling en staalconstructie nog gaaf aanwezig.

Waardering

De voormalige GARAGE A3 is van cultuur-, militair-, en architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een garage voor onderhoud van militaire voertuigen uit het Interbellum in expressionistische bouwtrant met fraai metselwerk en een voor een garage rijke detaillering. De voormalige garage is van historisch-functioneel belang als onderdeel van de Stelling van Amsterdam, meer in het bijzonder het A-cluster op het Hembrugterrein.

Tags: openbare gebouwen,militaire opslagplaats,verdedigingsw., milit.geb

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)