Omschrijving van Fort bij Herwijnen, bomvrij gebouw D

Redengevende omschrijving BOMVRIJ GEBOUW D (4) op Fort bij de Nieuwe Steeg

Omschrijving

Het op Fort Bij de Nieuwe Steeg gelegen uit de eerste bouwperiode 1878-1880 daterende BOMVRIJE GEBOUW D is gelegen op het noodwestelijke bastion. Het gebouw is voorzien van zeer dikke gemetselde muren en een gewelfd gemetseld dak. Ter extra bescherming is het gebouw in de grond ingebouwd en aan de noord- , oost-, west- en bovenzijde aangeaard. Het was voor de toenmalige tijd "bomvrij", dat wil zeggen geschikt tegen aanvallen met het destijds gangbare met kruit gevulde geschut. Aan de zuidzijde is een brede gevel eindigend in een strekkenlaag met lage borstwering, aan de zijkanten uitlopend in vleugelmuren. Centraal in de gevel bevindt zich een dubbele schuifdeur geflankeerd door twee getoogde raampjes. Rechts een getoogde enkelvoudige deur met twee getoogde raampjes met luiken. Tevens links en rechts een blindnis, die eventueel voor een schildwacht dienst kon doen. Het interieur is gaaf bewaard. Op de begane grond zijn er wachtlokalen en een voormalige remise ("voor 4 vuurmonden") en er is een munitielift in het trappenhuis. De mandjes voor de munitie zijn op het fort nog aanwezig. In de kelder bevindt zich een buskruitmagazijn met annex een projectielenmagazijn en aan de west- en oostzijde een bergplaats. De magazijnen hebben lampnissen voorzien voor uitzonderlijk dik glas en lichtgangen rondom.

Waardering BOMVRIJ GEBOUW D uit 1878-1880

- van architectuurhistorische waarde vanwege het gebouwtype bomvrij gebouw, de zeer gave staat van zowel exterieur (aangeaarde bouwwerken met oorspronkelijke gevelindeling met ondermeer schilwachtnissen) als interieur (munitielift en magazijnen met lampnissen en lichtgang)

- van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van de oorspronkelijke inrichting van het Fort bij de Nieuwe Steeg;

- van cultuurhistorische waarde als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, waarbij door middel van een uitgebreid systeem van inundatiegebieden met sluizen; kades en verdedigingswerken een linie werd opgeworpen vanaf de voormalige Zuiderzee langs de oostkant van Utrecht tot aan de Brabantse Biesbosch. Hoewel de linie vanwege de snelle modernisering van oorlogsmaterieel nooit daadwerkelijk heeft gefunctioneerd, vormt zij een uniek monument binnen de Nederlandse verdedigingsgeschiedenis.

Tags: verdedigingswerken,bomvrij militair object,verdedigingsw., milit.geb

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)