Omschrijving van Vliegbasis Deelen/Koningsheide en Diogenes: Solitaire bunker

Inleiding

Vrijstaande, tegen de achtergrond van een bos en ten zuidwesten van de bunker Diogenes gelegen, relatief solitaire bunker - thans op het terrein van het Nationale Park De Hoge Veluwe - en gesitueerd in het zuidoostelijke raakvlak van dit terrein met de Koningsweg. De bunker werd in 1943 gebouwd, mogelijk als transformatorhuis / elektriciteitshuis. Op macroniveau is de bunker onderdeel van een grote militaire vliegveldstructuur uit de periode 1940-1945, op mesoniveau van een complex van oorspronkelijk enige tientallen in villadorpachtige structuur geplaatste militaire gebouwen, en op microniveau is hij een functionele en morfologische eenheid met de annexe in gewapend beton uitgevoerde commandobunker Diogenes. Het gebouw is thans in gebruik als vleermuizenonderkomen.

Omschrijving

Gewapend betonnen eenlaagse BUNKER, mogelijk gebouwd als transformatorhuis / elektriciteitshuis, op een rechthoekige plattegrond en gedekt door een vlak en eveneens gewapend betonnen dak. De bunker meet circa 10 x 7,5 x 4 m en de grootste lengte strekt zich uit van noord naar zuid. Alle hoeken van gevels naar dak zijn afgerond, terwijl de westgevel en de aansluitende delen van de noord- en zuidgevels tot op ongeveer een derde van de totale hoogte zijn voorzien van een 10 cm prononcerende betonnen plint. De noordgevel / hoofdgevel bevat links een toegangsopening, die vrijwel geheel is dichtgemetseld en rechts een tweetal openingen die mogelijk bestemd waren voor ventilatie en / of als gassluis dienden. De naar de Koningsweg gekeerde zuidgevel bevat twee vergelijkbare openingen en een neerwaarts gekromde buis. De oost- en de westgevel zijn blind. Aan de voet van het gebouw zijn langs ten minste drie gevels putten of kokers aanwezig, met soms zichtbare klimijzers en anders met een zware betonnen afdekplaat, hetgeen doet vermoeden dat er ondergronds n of meer ruimten of gangen zijn. Het betonnen pad naar bunker Diogenes zou het plafond van een looptunnel of van een kabelgoot kunnen zijn. Het interieur is niet toegankelijk, maar bevat blijkens foto's, genomen door de aan de noordzijde gelegen toegang, een met kalkzandsteen dichtgemetselde doorgang aan het eind van een korte gang met een door plaatijzer gesteund plafond, waarin rechts een openstaande deur naar een ruimte.

Waardering

BUNKER, mogelijk gebouwd als transformatorhuis / elektriciteitshuis, van algemeen belang als zeldzaam en relatief gaaf onderdeel van een uit de Tweede Wereldoorlog stammend en door de Duitse bezetter als onderdeel van een groot militair vliegveld opgezet legerkamp, vanwege krijgs- en cultuurhistorische, situationele en complex- en ensemblewaarden, die onder meer kunnen blijken uit de specifieke ligging in de directe nabijheid van en de relatie met het commandocentrum, de bunker Diogenes, en uit de samenhang van en met het totale vliegveldconcept en de ruimtelijke hoofdlijnen en onderdelen van het annexe kampement.

Tags: verdedigingswerken en militaire gebouwen

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)