Omschrijving van Vliegbasis Deelen/Groot-Heidekamp: Gebouw 63, legeringsbarak

InleidingGebouw 63 ligt vrijstaand tussen de nummers 59 (op geruime afstand) en 64, dicht tegen de zuidwestelijke oksel van de T-kruising van de noord-zuid lopende, zogenoemde Lange Jammer en een oost-west gerichte rechte weg op Groot-Heidekamp. De daknok is oost-west gericht en staat haaks op de Lange Jammer. Gebouw 63 is een in 1940-1941 als 'Regelbau' tot stand gekomen legeringsbarak en is op macroniveau onderdeel van een grote militaire vliegveldstructuur uit de jaren 1940-1945, op mesoniveau van een ijl complex van in een uitwaaierend brinkdorpachtig verband geplaatste gebouwen, en hierbinnen op microniveau van een enigszins perifeer gelegen, in los lineair verband gepositioneerde panden. De aanbouw aan de rechterzijde van de noordelijke langsgevel heeft aanzienlijke schade opgelopen bij - vermoedelijk - een verkeersongeluk. Het interieur is relatief rijk aan voor de bouwtijd kenmerkende onderdelen en vormen.OmschrijvingEenlaagse, met ca. 50 cm dik buitenmuurwerk en met kruipruimte uitgevoerde bakstenen LEGERINGSBARAK op hoofdzakelijk rechthoekige plattegrond en gedekt door een aan twee zijden afgewolfd, met rode gegolfde verbeterde holle (Hollandse) pannen belegd zadeldak, met door de daknok n en in het noordelijk dakschild een tweetal bakstenen schoorstenen, en met aan de noordelijke langsgevel rechts een gedeeltelijk open en op de hoek een door een vierkante bakstenen kolom gedragen aanbouw onder aangekapt lessenaarsdak. De oostelijke kopgevel / hoofdgevel heeft links en rechts een vensteropening onder rollaag en met betonnen kalf, waarin boven vierruits valramen en onder dubbele houten naar binnen openende tweeruits draairamen, beide beneden het kalf voorzien van plaatstalen luiken met in groen en wit geschilderd zandlopermotief. Op zolderverdiepingniveau twee vensteropeningen onder rollaag en kleine vierruits draairamen. Westelijke kopgevel met rechts twee vensteropeningen onder rollaag en met betonnen kalf, waarin boven vierruits valramen en onder dubbele houten naar binnen openende tweeruits draairamen, beide beneden het kalf voorzien van plaatstalen luiken met in groen en wit geschilderd zandlopermotief. Links hiervan een toegangsopening onder rollaag, met houten lattendeur en in vieren verdeeld bovenlicht en weer links hiervan de aanbouw onder lessenaarsdak. Op zolderverdiepingniveau twee vensteropeningen onder rollaag en voorzien van kleine vierruits draairamen. Noordelijke langsgevel met links een tweetal vensteropeningen met betonnen kalf, waarin boven vierruits valramen en onder dubbele houten naar binnen openende tweeruits draairamen, beneden het kalf voorzien van plaatstalen luiken met groen en wit geschilderd zandlopermotief. Rechts hiervan de aanbouw, waarin twee kleinere vensters met vierruits valramen. Zuidelijke langsgevel met drie vensteropeningen met betonnen kalf, waarin boven vierruits valramen en onder dubbele houten naar binnen openende tweeruits draairamen, beneden het kalf voorzien van plaatstalen luiken met groen en wit geschilderd zandlopermotief. Wit geschilderde windveren; bakgoten. De huidige ruimtelijke en functionele toestand sluit vermoedelijk sterk aan bij de in de bouwtijd tot stand gebrachte indeling. Het interieur bevat tal van voor de bouwtijd kenmerkende onderdelen en details, zoals de trap naar zolderverdiepingniveau, deuren en deurkozijnen, diverse sanitaire voorzieningen, zwart afgebiesd geel tegelwerk, licht okerkleurig geschilderde lambrisering, wit pleisterwerk, C.V.-radiatoren. Het dak wordt gedragen door een later met plaatwerk beschoten houten spanten- en sporenkap.WaarderingLEGERINGSBARAK, van algemeen belang als relatief gaaf, zeer goed herkenbaar en dus representatief onderdeel van een uit de Tweede Wereldoorlog stammend en door de Duitse bezetter als onderdeel van een groot militair vliegveld opgezet legerkamp, vanwege architectuurhistorische, stedenbouwkundige, krijgs- en cultuurhistorische en complex- en ensemblewaarden, die onder meer kunnen blijken uit de op locale vormen genspireerde traditionalistische bouwtrant, uit de voor de bouwtijd kenmerkende onderdelen en details, uit de kunstmatig opgezette brinkdorpstructuur en de tot in detaillering doorgevoerde camouflage, uit de samenhang van en met het totale militaire vliegveldconcept en de ruimtelijke hoofdlijnen en onderdelen van het kampement, en uit de onderlinge verwantschap van de hierbij toegepaste vormen.

Tags: verdedigingswerken en militaire gebouwen

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)