Omschrijving van Eese: historische tuin en parkaanleg

Omschrijving

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG. De historische tuin- en parkaanleg van de historische buitenplaats Eese kenmerkt zich door een sterke tweedeling, die omstreeks 1917 ontstond, toen Onnes Van Nijenrode meer in noordoostelijke richting op het oude landgoed een tweede hoofdgebouw (een houten landhuis) liet optrekken, waar een nieuwe parkaanleg in landschapsstijl omheen werd aangelegd. De zeer eenvoudige aanleg rond de oorspronkelijke havezate, die voornamelijk bestaat uit een lanenstructuur, bleef bewaard. De aanleg kenmerkt zich door de voornamelijk aan de noord- en noordoostzijde van de havezate uitgestrekte lanenstructuur (eik en kastanje), die als zodanig in de 17de, 18de en vroeg 19de eeuw tot stand is gekomen. Recht op de havezate de kleine toegangslaan (eik), die vanuit het huis tevens de zichtas vormt op de ornamentele voorgevel van het jachthuis annex boerderij "St. Hubert" (1881). De rechthoekige structuur van lanen omgeeft rechthoekige percelen bouw- en weiland. Aan de oostzijde van deze lanenstructuur een deels recht en deels flauw gebogen verbindingslaan (eik) naar de omstreeks 1917 gerealiseerde parkaanleg in landschapsstijl rond het toen gebouwde nieuwe houten landhuis. Oorspronkelijk was het terrein, waar het park werd aangelegd, opgesplitst in een kleinschalig patroon van agrarische door houtwallen omgeven percelen en kleine hakhoutbossen met Saksische boerderij, zoals op een kaart uit ca. 1900 (collectie rentmeesterskantoor Eese) zichtbaar is. De in 1917 ontworpen en in structuur nog geheel bewaarde parkaanleg in landschapsstijl kenmerkt zich door vijf ten aanzien van het huis radiaalsgewijs zich uitstrekkende doorzichten over wei- en bouwlanden, die door de gebogen zomen de gezichten vanuit het huis van een sterke perspectiefwerking voorzien. Deze perspectiefwerking is omgekeerd ook tijdens de wandeling door het bos rondom deze weilanden met gezichten op het rustieke landhuis beleefbaar. De open percelen worden door houtwallen en stroken bos omgeven. Op het weiland aan de noordzijde van het huis wordt het gezicht door een twee oude solitaire linden gebroken. Oorspronkelijk stonden vermoedelijk meer solitairen op de weilanden. Ook het huis was meer aangekleed in een landschappelijke mantel van groen (vooral naaldhout en coniferen). Direct ten westen van het huis en aan de gebogen oprijlaan een vijverpartij in landschapsstijl. De vijverpartij bij het huis, waarin een eilandje is gelegen, functioneert (van oudsher) tevens als waterreservoir bij eventuele brand. Het is niet bekend welke tuinarchitect deze aanleg in landschapsstijl heeft ontworpen.

Waardering

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de historische buitenplaats Eese is van algemeen belang:

-als voorbeeld van een eenvoudige historische geometrische lanenstructuur met open weidegronden rondom een vroeg 17de eeuwse Overijsselse havezate;

-als voorbeeld van een nieuwe vroeg 20ste-eeuwse ontginningsstructuur - bestaande uit een parkaanleg in landschapsstijl rondom het in 1917 gebouwde houten hoofdgebouw - aangrenzend aan en verbonden met het oorspronkelijke landgoed;

-vanwege de hoge kwaliteiten van de parkaanleg in landschapsstijl uit ca. 1917;

-vanwege de bijzondere configuratie van de oorspronkelijke aanleg rondom de havezate en de nieuwe parkaanleg in landschapsstijl.

Tags: losse objecten, ed.,historische aanleg,tuin, park en plantsoen,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)