Boerderij met stijlkenmerken van de Renaissance in Uitwijk
Omschrijving van Boerderij met stijlkenmerken van de Renaissance
Omschrijving onderdeel 1.
Inleiding
De BOERDERIJ uit de eerste helft van de 17e eeuw met stijlkenmerken van de Renaissance, is nu in gebruik als woonboerderij. Het is een variant van het Westbrabantse type. Vermoedelijk al vroeg in de 19e eeuw zijn het woon- en een bedrijfsgedeelte met elkaar verbonden. Twee traveeën in het bedrijfsgedeelte zijn in de zeventiger jaren door middel van een stenen inbouw bij het woongedeelte van de boerderij getrokken.
Omschrijving
Het eenlaagse woongedeelte met kelder en zolderverdieping heeft een rechthoekige plattegrond. Het wordt gedekt door een rieten zadeldak met aan de rechterkant een schildeinde. Voor- en zijkant hebben een hoge dakvoet en de achterkant een lage dakvoet. De voorgevel is drie traveeën breed. De monumentale ingangspartij in de rechtse travee, ligt op een verhoogd bordes voorzien van een frontale trap met zes treden. De pseudo-dubbele voordeur heeft twee kussenpanelen en gietijzeren doorzichtroosters, die gescheiden worden door een zuilvormige deurnaald. Het kalf bevat gesneden florale motieven. In het bovenlicht een gietijzeren levensboom. De ingang is omlijst door een houten hoofdgestel voorzien van een kroonlijst. Het geheel staat op hardstenen neuten. Op de verdieping boven de ingang een klein vierruits schuifvenster met glasroeden. De andere traveeën, die identiek aan elkaar zijn, bevatten op de begane grond vijftienruits schuifvensters en in de kelder kleine vensters voorzien van diefijzers. Boven de vensters korfboogvormige ontlastingsbogen. In de bogen boven de grote vensters is natuursteen verwerkt met in de sluitsteen beeldhouwwerk van een mensenkopje. In de linkerzijgevel bevindt zich de achterdeur met op zolder twee kleine roedenvensters met korfboogvormige ontlastingsbogen. De rechterzijgevel bevat op de begane grond twee negenruits schuifvensters en op de verdieping een klein negenruits venster. Het aansluitende bedrijfsgedeelte gaat gedeeltelijk schuil achter het woonhuis. Het heeft een rechthoekige plattegrond. Het wordt gedekt door een rieten zadeldak met aan de noordkant een overstekend wolfseind. De lange zijgevels bevatten verschillende kleine vensters zowel in gietijzer als in hout, alle met een roedenverdeling. In de westgevel bovendien twee deuren. De zuidgevel heeft getoogde deeldeuren, nu voorzien van glasdeuren. Hierboven een zesruitsvenster. In de geveltop een gietijzeren rondvenster met een geometrische roedenverdeling. De noordgevel heeft onder een hellend houten overstek aan de zijkant smalle staldeuren en in het midden tussen de hier zichtbare gebintstijlen zijn grote deeldeuren, waarvan één als halfdeur is uitgevoerd. Ze worden geflankeerd door kleine gietijzeren rondboog vensters voorzien van een geometrische roedenverdeling. Onder een van de vensters bevindt zich de loopdeur. In het overstek ligt een hooiluik. Het opgaande werk van de boerderij bestaat uit rode handgevormde baksteen gemetseld in kruisverband staande op een cementen plint. In de topgevels is vlechtwerk toegepast. De noordgevel van het bedrijfsgedeelte is gepleisterd.
Het interieur van het woonhuis heeft in de grote woonkamer eiken moer- en kinderbinten. Sleutelstukken met ojief. De andere balklagen zijn enkelvoudig. Onder de woonkamer bevinden zich twee kelders, die onderling verbonden zijn. Beide hebben gemetselde kruisgewelven. Ze zijn bereikbaar via een gemetselde trap. Op de zolderkamer, boven de woonkamer, bevinden zich vier eiken gepende spanten, bestaande uit dekbalkjukken met kromme benen. De oorspronkelijke keuken van het huis is verplaatst naar het bedrijfsgedeelte.
Het vier traveeën lange bedrijfsgedeelte is driebeukig. Het heeft vijf ankerbalkgebinten. Een hiervan bevindt zich buiten tegen de muur onder het dakoverstek. Op de gebinten staan spanten, die bestaan uit dekbalkjukken met nokspanten. De gebinten en jukken zijn onderling verbonden door gebint- en jukplaten. Alle onderdelen zijn van eikenhout, de verbindingen zijn gepend. De gebinten hebben gehakte merken. Het meest zuidelijke heeft op de korbelen gesneden merken. De sporen zijn van rondhout. Op de deel bevindt zich een dorsvloer van 4,50 x 7,00 meter. In de zijbeuken van het bedrijfsgedeelte is een grupstal ingericht met in de noord-oosthoek een paardenstal met een gemetselde voerbak. Het gedeelte in het bedrijfsgedeelte dat bij het woonhuis is getrokken, is ingebouwd onder de gebintbalken. Hier is onder andere gebruik gemaakt van eiken hooimijtroeden.
Waardering
Het boerderijcomplex heeft cultuurhistorische waarden: het complex is van belang als bijzondere uitdrukking van een technische en typologische ontwikkeling. Het complex heeft architectuurhistorische waarden: het is van bijzonder belang voor de geschiedenis van de architectuur en bouwtechniek.
Tags: agrarische gebouwen,boerderij,boerderij, molen, bedrijf
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)
In de buurt
-
Bakhuis Eng 2, Uitwijk
-
Vrijstaande berghok, voorheen varkenshok Eng 2, Uitwijk
-
Hervormde Kerk Kerkplein 2, Uitwijk
-
Langgevel-boerderij onder met riet gedekt wolfdak, waarvan het schuurgedeelte zich aan de zijde van het achtererf met een sprong verbreedt Langstraat 15, Uitwijk
-
Fort Giessen Giessensesteeg, Giessen
-
format_list_bulleted
Alle monumenten in
Uitwijk (Noord Brabant)