Omschrijving van Kasteel Heijen: tuinaanleg

Omschrijving onderdeel 3: De TUINAANLEG en weilanden.

De aanleg bestaat uit de volgende onderdelen: a. oprijlaan; b. binnenplaats en voorhof; c. moestuin en boomgaarden; d. weilanden.

Ad. a. De oprijlaan is geasfalteerd en loopt van de Hoofdstraat tot aan de noordpoort (ingang tot de voorhof); ter weerszijden een enkele bomenrij, bestaande uit populieren (naar schatting geplant omstreeks 1950); het inrijhek met bakstenen pijlers is nieuw en valt buiten de bescherming.

Ad. b. De inrichting wat betreft de beplanting op de binnenplaats en voorhof is recent en vertegenwoordigt een ondergeschikt belang; vanuit historisch standpunt zijn drie oude bomen op de voorhof van belang: walnoot, taxus en tamme kastanje. De binnenplaats is bedekt met grind, de voorhof met gras en grind.

Ad. c. De moestuin ligt pal ten oosten van de binnenplaats, een poortje in de tuinmuur vormt de verbinding. De moestuin wordt omgeven door een meidoornheg; er staan enkele oude fruitbomen. Er zijn twee boomgaarden: de eerste pal ten zuiden van de oprijlaan, omgeven door een meidoornhaag; de tweede sluit direct ten zuiden aan op de eerste. De houten bergingen en fietsenstallingen in de moestuin vertegenwoordigen geen monumentaal belang.

Ad. d.: In het geval van HEIJEN zijn de weilanden in visueel-landschappelijke zin zeer belangrijk; zij dragen als het ware het gehele historische complex, met name doordat er aanzienlijke niveauverschillen zijn, als gevolg van fluviale terrassenvorming door de millennia heen. Het weiland pal ten westen van het huis is eigenlijk een laaggelegen oude Maasarm die tot ver in de 19de eeuw nog watervoerend was, het Meer genoemd. Het midden van dit weiland is het laagste punt van het complex en ligt ongeveer vier meter lager dan het complexdeel pal langs de Hoofdstraat. Het Meer heeft pal ten zuiden van het huis een kort in een halve cirkelvorm uitlopende arm: een droge gracht waarover ooit een brug lag, die de binnenplaats via de zuidpoort verbond met het terreindeel (nu weiland) waarop de vroegere toegangsweg lag. De terreinen ten noorden van de oprijlaan en het gebouwencomplex zijn eveneens graslanden. Behalve langs de Hoofdstraat staat thans langs de grenzen van het totale complex een onregelmatige, enkelvoudige rij populieren. Dijk van de oude Maasarm met meidoornhagen en populieren ten zuiden en ten westen van het hoofdgebouw. Aan de westzijde van het complex loopt een erfscheidende sloot.

Waardering

De TUINAANLEG is van algemeen belang wegens:

- de ouderdom en de ongestoorde ligging van het complex HEIJEN in de natuurlijk-geaccidenteerde landschappelijke omgeving;

- de historische belevings- en ervaringswaarden die met deze omgeving, structuur en opstallen verbonden zijn alsook de historisch-utilitaire relaties;

- de samenstellende karakteristieken als erfscheidende en -markerende elementen (sloot en populierenaanplant) en structurerende onderdelen als laan, hof, plaats en tuin die aan het complex een zekere historische en structurerende cohesie verlenen;

- de cultuurhistorische en landschappelijke betekenis van de dijk van de oude Maasarm met meidoornhagen en populieren ten zuiden en ten westen van het hoofdgebouw;

- de gaaf bewaarde ruimtelijke indeling van de historische aanleg (die in nauw verband met de geomorfologische structuur staat, t.w. rivierduinen in het oosten, open uiterwaarden in het westen).

Tags: losse objecten, ed.,historische aanleg,tuin, park en plantsoen,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)