Omschrijving van Complex H. Dionijsius: poortgebouw

Inleiding

Het poortgebouw uit 1718 of 1724 en het midden van de negentiende eeuw, zuidoostelijk van de huidige kerk, is een restant van de voormalige pastorie. Het is nu in gebruik als muziekstudio. Het poortgebouw bestaat uit twee gedeelten: de overbouwde poort uit 1724 voorzien van een 19e eeuwse stuc- en cementdecoratie met een aangebouwde vleugel in baksteen uit 1927. De pastorie is, op het poortgebouw na, rond het jaar 1927 grotendeels afgebroken. De nieuwe pastorie en de aangebouwde vleugel aan het poortgebouw vallen buiten de bescherming.

Omschrijving

De kleine overbouwde poort, op vierkante plattegrond, bestaat uit twee bouwlagen. Het gebouwtje heeft een zadeldak gedekt met blauwe Oudhollandse pannen liggend tussen bekroonde tuitgevels. De muuropening van de poort in voor- en achtergevel heeft een ellipsvormige boog. Op de tweede bouwlaag in de voorgevel bevindt zich in een nis een beeld in Franse kalksteen van St. Dionysius, de patroonheilige van Tilburg en de kerk. In de bovenliggende topgevel een oculus met geometrische roedenverdeling. De overbouwde poort heeft aan de kant van de straat een smeedijzeren spijlen poort bestaande uit twee vleugels. In deze poort een dito loopdeur. De achtergevel bevat op de verdieping een rechthoekig roedenvenster. Het opgaande werk bestaat uit handgevormde baksteen gemetseld in kruisverband. De voorgevel is in het midden van de 19e eeuw voorzien van imitatie-blokpleisterwerk. In de onderdoorgang bevindt zich aan de ene kant een gedenksteen geplaatst bij de laatste restauratie en aan de andere kant de toegangsdeur.

Waardering

Het object is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in de negentiende eeuw, in het bijzonder de stichting van kerken ter plaatse van oudere schuurkerken, het is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van dergelijke kerkcomplexen en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van poortgebouwen. Het heeft architectuurhistorisch belang vanwege de bouwgeschiedenis en de Eclectische detaillering. Het geheel heeft ensemblewaarden als onderdeel van een groter geheel, de bebouwingsreeks aan de Goirkestraat, dat cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van nationaal belang is; tevens wegens de situering, verbonden met de ontwikkeling van de stad en de bijzondere betekenis van het complex voor het aanzien van de stad. Het is van belang wegens de architectuurhistorische, bouwtechnische, typologische en functionele zeldzaamheid van een dergelijk poortgebouw.

Tags: losse objecten, ed.,poortgebouw,begraafplaats en -onderdl,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)