Omschrijving van Steenoven De Plasserwaard

Inleiding

Buiten gebruik gestelde STEENFABRIEK ("De Plasserwaard") van het type "klinkerkamerringoven" of "vlamoven" met bewaard gebleven deel van het SMALSPOOR, gebouwd in 1930. De oven (56,92 X 30,89m) is ontworpen door A. van de Koppel. De fabriek is opgericht door J.A. Leccius de Ridder in 1897 en groeit in enkele jaren uit tot de grootste steenfabriek van Wageningen, maar die periode van bloei is maar van korte duur en tijdens de crisis van de twintiger jaren wordt het bedrijf beëindigd. In 1930 onderneemt de zoon, mr. D.L. Leccius de Ridder, een nieuwe poging met de bouw van een nieuwe fabriek de onderneming nieuw leven in te blazen. Afwisselend met noodlijdende perioden blijft zij moeizaam tot beginjaren 1980 voortbestaan. In 1960 werd overgegaan op gasstook om een grotere productie te realiseren. Hierbij werden ook de kruipoorten verbreed om een vorkheftruck toe te laten. Op het nauwelijks veranderde en als zodanig nog steeds interessante, noordelijk van de Nederrijn gelegen uiterwaardengebied, bevindt zich behalve de op een vluchtheuvel gebouwde steenfabriek een sterk gewijzigde bazenwoning en een (verplaatst) pomphuis. Deze laatste onderdelen vallen niet onder de bescherming van rijkswege.

Omschrijving

De baksteenfabriek heeft een rechthoekige plattegrond, is opgetrokken in baksteen en wordt door twee geschakelde schilddaken gedekt die zijn belegd met gesmoorde Muldenpannen. De op de mastgoot aansluitende rij pannen is echter in een rode variant uitgevoerd. De nok en kepers zijn belegd met gemoorde driekante vorsten. Op de nokassen van elk dak zijn twee ventilatiekappen aangebracht en over de gehele lengte van elk dakschild kleine dakraampjes. Zowel aan de rivier- als aan de dijkzijde is een oorspronkelijke platgedekte dakkapel met drie gekoppelde ramen geplaatst. Het dakoverstek wordt door gebintstijlen op poeren, die zijn geplaatst aan de voet van de schuin oplopende steunberen tussen de kruipoorten, ondersteund. Het door stelconbetonplaten omgeven gebouw telt aan de langsgevels 13 segmentboogvormige, en ten behoeve van opslag uitgegraven, ovenkamers met verbrede kruipoorten met nieuwe deuren. De eindgevels bestaan uit in kalkzandsteen (kruisverband) schuinlopend opgemetseld muurwerk; de hoeken zijn met gemetseld vlechtwerk uitgevoerd. Deels in het dakschild opgenomen van de noordelijke eindgevel, bevindt zich de met klinkers in oorspronkelijke hoogte opgemetselde (kruisverband) schoorsteen. Tussen de bazenwoning en de overliggende korte zijde van het gebouw bevindt zich in de bestrating een deel van het smalspoor, dat naar de rivier leidt. De stookzolder verkeert nog in oorspronkelijke staat met de gietijzeren stookgaten waarin de kolen werden gestort en de tasruimte, het ovenkanaal in de zware stenen onderbouw bevindt zich onder de zakgoot tussen beide zadeldaken. Ovenkanaal en schoorsteen zijn eveneens bewaard gebleven.

Waardering

Voormalige STEENFABRIEK ("De Plasserwaard") gebouwd in 1930, naar ontwerp van A. van de Koppel, is van cultuur- en architectuurhistorisch en stedenbouwkundig belang:

- als typologisch goed en vrijwel gaaf bewaard voorbeeld van een "klinkerkameroven" of "vlamoven", gebouwd op een vluchtheuvel;

- vanwege de markante en beeldbepalende ligging in het Gelderse rivierengebied, waarbij het traject van het smalspoor gedeeltelijk is bewaard. Zowel de hoge, nog complete schoorsteen, als "landmark", als de markante kap zijn van bijzondere betekenis voor het aanzien van de landschappelijke omgeving;

- als bijzondere uitdrukking van de sociaal-economische en historische ontwikkeling van de Nederlandse steenfabricage.

Tags: gebouwen, woonhuizen,steenfabriek,industrie,boerderij, molen, bedrijf

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)