Omschrijving van Huis Weilust: parkaanleg

Omschrijving onderdeel 2: Parkaanleg

Omschrijving

De parkaanleg van de historische buitenplaats Weilust bestaat in hoofdzaak uit de omgrachting en de direct daaraan grenzende houtwallen c.q. taluds, de oprijlaan met hek en de kleine aanleg in landschappelijke trant. De gracht wordt beschermd voor zover deze nog het beloop volgt dat op oude kaarten (J. Kuyper, Gemeente atlas 1869 en Topografische kaart 1868/1893/1904) zichtbaar is. Dus niet de latere gracht rond het buurpand met huisnummer 23. De toegang tot de buitenplaats wordt gevormd door een oprijlaan beplant met kastanjes, met links de gracht, rechts een greppel. De oprijlaan is met klinkers bestraat. Via het smeedijzeren hek van omstreeks 1900 betreedt men het deels met klinkers verharde erf waaromheen de verschillende gebouwen liggen: links het huis, rechts de Vlaamse schuur, meer naar achteren de tweede schuur. Voor het huis is een open ruimte; blijkens foto's is deze als siertuin in gebruik geweest. De open ruimte wordt omsloten door bosschages waardoor een slingerpad loopt vanaf de voordeur van het huis (tegenover het toegangshek) langs de gracht weer naar het huis. Het pad voert door bosschages die afwisselend bestaan uit opgaand geboomte (kastanje, beuk, rode beuk, eik) en partijen die (mede) bestaan uit struikgewas (hulst, taxus, rododendron enz.). De wandeling voert over een kleine verhoging en biedt doorzichten in het park (vroeger ook naar buiten, bijvoorbeeld op de toren van de Grote Kerk). Deze slingerende wandeling stamt, gezien zijn kleinschaligheid, waarschijnlijk uit het tweede kwart van de negentiende eeuw. Het bosschage komt voor op de kaarten van 1838-1857 en 1868/1893/1904. De omgrachting, die ook door Craandijk werd genoemd en die afgezien van de oprijlaan vrijwel het gehele perceel omsluit, is gezien kaartmateriaal tenminste van voor 1824/1832 maar waarschijnlijk veel ouder. De overgang van de voortuin, primair siertuin/park naar het meer utilitaire achtererf wordt gemarkeerd door struiken (magnolia, sering) en fruitbomen (peer, perzik, mispel). Nabij het gesloopte boerderijgedeelte twee snoeilinden. Langs de gracht aan de achterzijde van het erf bevinden zich bomen die aansluiten bij deze meer natte partij van het park en het agrarische karakter (wilg, populier, els).

Waardering

De parkaanleg van Weilust is van algemeen belang vanwege:

- het type bescheiden, uit een boerderij met herenkamer ontstane buitenplaats, zonder spectaculaire aanleg maar juist daarom zeer typerend voor de ontwikkeling van de Nederlandse buitenplaats vanwege het samengaan van vermaak en landbouw; als zodanig ook zeer zeldzaam;

- de tuinhistorische waarde van de verschillende onderdelen (oprijlaan met bomen en toegangshek, wandeling met bosschage en heuvel, fruitbomen en de gracht); de diverse, op de verschillende functies afgestemde beplanting; vooral de gracht vertegenwoordigt als waarschijnlijk oudste onderdeel een extra belang vanwege de ouderdom en de zeldzaamheid;

- de schoonheid van het geheel, waarvan niet alleen de groene elementen onderdeel uitmaken maar tevens de drie monumentale gebouwen: huis, Vlaamse schuur en tweede schuur; het geheel van parkaanleg en gebouwen vormt een functionele, historische en visuele eenheid.

Tags: losse objecten, ed.,historische aanleg,tuin, park en plantsoen,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)