Omschrijving van Eikenhorst: toegangshek

Inleiding

Uit ca. 1860 stammend TOEGANGSHEK van De Hertenkamp maakte deel uit van de zgn. "Umfahrungsweg", een verbindingsweg, die in de periode 1854-1858 is aangelegd door de Duitse landschapsarchitect C.E.A. Petzold (1815-1891) in opdracht van Z.K.H, prins Frederik der Nederlanden (1797-1881), tweede zoon van koning Willem I, langs diens omvangrijke bezit aan landgoederen in de gemeente Wassenaar. Grote delen van deze Umfahrungsweg zijn nog herkenbaar aanwezig. De Hertenkamp omvatte het noordoostelijk gedeelte van de buitenplaats Groot Haesebroek, die de prins in 1854 had verworven. De diverse bouwkundige elementen zijn in samenwerking met, dan wel naar ontwerp van, de Duitse architect H.H.A. Wentzel (1820-1889) tot stand gekomen, veelal in een Eclectische, aan de Neogotiek verwante bouwstijl. Oorspronkelijk stond ten noordwesten van het toegangshek een dienstwoning, die in het derde kwart van de 20ste eeuw is gesloopt. Deze vertoonde veel overeenkomsten met het (oorspronkelijk uit schoon metselwerk opgetrokken) pand Jagerlaan-zuid 3. Tegenwoordig (anno 1997) is De Hertenkamp in gebruik voor de bloembollenteelt. De zuidoostelijke pendant van de nog bestaande pijler, bestaande uit een gemetselde spitsboogvormige doorgang, waarop een pergola met twee houten staanders rustte, is eveneens verdwenen.

Het toegangshek staat op de noordoosthoek van het terrein, op de hoek van de Jagerlaan-noord, de Spelderlaan en de oprijlaan naar de boerderij Duinrell. Ten noorden van het toegangshek staan diverse fruitbomen, die waarschijnlijk bij de dienstwoning hebben gehoord.

Omschrijving

Twee uit rode baksteen opgetrokken damwanden met een opengewerkte balustrade onder een ezelsrug worden aan weerszijden afgesloten door pijlers op vierkante grondslag. Deze iets hoger opgetrokken pijlers worden gedekt door kussenvormige, hardstenen dekplaten. De meest westelijke pijler is een stuk hoger opgetrokken en voorzien van spitsboogvormige spaarvelden en heeft een geleding met uitkragende hardstenen elementen. Als bekroning staat op de pijler een gegoten beeld van een hert op een rechthoekige sokkel.

Waardering

Het toegangshek is van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde als herkenbaar voorbeeld van een toegangshek van een hertenkamp uit het midden van de 19de eeuw in een Eclectische, aan de Neogotiek verwante bouwstijl. Typologisch gezien is er sprake van zeldzaamheidswaarde en heeft het object tevens decoratieve waarde. Het toegangshek is van belang voor het oeuvre van de Duitse architect H.H.A. Wentzel en indirect ook voor C.E.A. Petzold. Het is van belang als markering van en herinnering aan De Hertenkamp, die hier door Z.K.H. prins Frederik der Nederlanden is gesticht. Als zodanig is er tevens sprake van een functioneel-ruimtelijke relatie met de overige gebouwde complexonderdelen van het omvangrijke bezit aan buitenplaatsen van de prins, die eveneens onderdeel uitmaken van de vanaf 1854 door C.E.A. Petzold aangelegde Umfahrungsweg, die als zodanig voor een groot deel nog herkenbaar aanwezig is.

Tags: losse objecten, ed.,tuin, park en plantsoen,kastelen,landh., parken ed

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)