Omschrijving van Voormalige branderij in sobere Eclectische trant

Inleiding

Voormalige BRANDERIJ gebouwd in het derde kwart van de negentiende eeuw in sobere Eclectische trant. De branderij maak deel uit van het omvangrijke distilleerderijcomplex van de firma Dirkzwager aan de Noordvest/Groenweegje dat hier vanaf het midden van de negentiende eeuw tot ontwikkeling is gekomen. Al vanaf het begin van deze eeuw valt op dat de firma haar uitbreidingen in een historiserende trant uitvoert, daarmee verwijzend naar de bloeiperiode van de Schiedamse brandersbedrijvigheid.

De branderij is typologisch representatief voor de huisvesting van deze specifieke productiefase binnen de Jeneverbedrijfstak in de laatste grote bloeiperiode (1850-1880) van de (kleinschalige) Schiedamse brandersbedrijvigheid. Karakteristiek is de asymmetrische gevelindeling die het gevolg is van de opstelling op de begane grond van de (bredere) beslagbakken aan één zijde van de branderij en de ketelapparatuur aan de andere zijde. Op de eerste verdieping bevindt zich geheel links een deur waardoor, via een ladder, de zakken grondstoffen naar binnen werden gedragen.

NB: De voormalige branderij is in de loop der tijd ingeklemd tussen niet van rijkswege beschermenswaardige aanbouwen. Aan de achterzijde kwam in 1933 een aanbouw van een bouwlaag tot stand en in 1946 werd westelijk van de voormalige branderij in opdracht van de NV Fruitdrank een opslagruimte gebouwd die werd voorzien van een traditionalistische entree die ten opzichte van de branderij naar voren springt, tot aan de rooilijn van het Groenweegje.

Omschrijving

De voormalige branderij is opgetrokken op een rechthoekige plattegrond met twee bouwlagen en een kapverdieping onder een haaks op de straat georiënteerd, met pannen gedekt, zadeldak. De voorgevel is opgetrokken in rode baksteen, de zij- en achtergevels in gele IJsselsteen, in staand verband. De voorgevel wordt bekroond met een verkort hoofdgestel. De voorgevel is vier vensterassen breed en bevat op de begane grond links van het midden een brede poort met rondboog bovenlicht, voorzien van het karakteristieke spinnewebvenster . Links van de poort een enkel licht getoogd venster met openslaande zesruitsramen en rechts twee dito vensters. De vensters zijn voorzien van anderhalfsteens strekse rollagen, hardstenen waterdorpels en duimstenen. Op de verdieping bevindt zich uiterst links de licht getoogde toegangsdeur tot de eestzolder en rechts twee zesruitsvensters aan weerszijden van een recentere pakhuisdeur. (Deze laatste vervangt een zelfde venster.) De vensters zijn voorzien van strekse rollagen en hardstenen waterdorpels. In de zoldergevel bevonden zich oorspronkelijk twee vensters conform op de verdieping waarvan de rechter vervangen is door een pakhuisdeur met daarboven een hijsbalk.

In de oostelijke zijgevel rechts drie licht getoogde vensters en links twee deuropeningen. Ter hoogte van de balklagen zijn eenvoudige muurankers aangebracht met rechte schieters. De houten bakgoten worden gedragen door gekorniste consoles.

Het interieur verkeert in redelijk authentieke staat, de houten constructie is nog goed zichtbaar: een balkenlaag ondersteund door twee standvinken, met sleutelstukken op de plaats waar de moederbalken in de muren eindigen. Een houten trap tegen de zijwand leidt naar de twee verdiepingen die als opslag dienen. De houten kapconstructie is vernieuwd en bestaat uit zes boogspanten die door twee gordingen met elkaar en met de dakschilden verbonden zijn.

Waardering

Voormalige branderij, gebouwd in het derde kwart van de negentiende eeuw in sobere Eclectische trant, als karakteristiek gebouwtype voor de laatste grote bloeiperiode (1850-1880) van de (kleinschalige) Schiedamse brandersbedrijvigheid van algemeen belang vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde. Tevens van belang vanwege de beeldbepalende en ensemblewaarde binnen het tot op heden in gebruik zijnde distilleerderijcomplex van de firma Dirkzwager.

Tags: gebouwen, woonhuizen,branderij,industrie,boerderij, molen, bedrijf

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)