Omschrijving van Poortgebouw bij de Algemene Begraafplaats

Inleiding

Bij de Algemene Begraafplaats behorend POORTGEBOUW waarvan het centrale deel in 1874 is gebouwd in een aan het Neo-Klassicisme verwante bouwstijl. In de loop van de 20ste eeuw is het gebouw uitgebreid met twee, in dezelfde bouwstijl opgetrokken zijvleugels. Vóór het gebouw ligt een klein plein met oprit.

Omschrijving

Symmetrisch gebouw, samengesteld uit een hoger opgaande middenpartij met poortdoorgang onder zadeldak en twee zijvleugels met plat dak. De bouwdelen zijn opgetrokken vanuit rechthoekige plattegronden, in schone, wit geschilderde en gepleisterde gele baksteen en hebben een grijs geschilderde, gepleisterde plint en deuren boven hardstenen drempels. Het gebouw heeft een symmetrisch vooraanzicht, dat is samengesteld uit drie, eveneens symmetrische bouwdelen. De risalerende middenpartij - het oudste deel van het gebouw - is grotendeels gepleisterd. Een gevelveld van schone baksteen aan weerszijden van de poortdoorgang bevat een in een gepleisterde profiellijst staand getoogd venster met eenvoudig glas-in-lood. De gepleisterde hoeklisenen zijn voorzien van spaarvelden. De geveldelen worden afgesloten door een eenvoudige kroonlijst. Het brede fronton is eveneens gepleisterd en heeft een geprofileerde omlijsting rondom het timpaan. Deze is in het midden voorzien van een op een verhoogd deel van de lijst staand, op een grafzerk gelijkende plaat met een kroonlijst in de vorm van een fries van gestileerde bladmotieven, en doodssymbolen als een vlinder, een door een lauwerkrans omlijste zandloper en gekruiste zeisen. De boogdoorgang is rechthoekig, maar heeft aan beide zijden getoogde openingen. Die aan de voorzijde is voorzien van een sluitsteen en driezijdige diamantkoppen in de zwikken. Tegen de binnenzijden van de hoeklisenen van de boogdoorgang staan menshoge pilasters. In beide, gepleisterde muurvlakken van de doorgang staat een dubbele, rechtgesloten paneeldeur tussen een hardstenen drempel en een dunne latei. De voorgevels van beide vleugels zijn identiek en evenals die van de middenpartij opgetrokken in gele baksteen, omkaderd door lisenen met spaarvelden en een kroonlijst. De vleugels bevatten een driedelig, rechtgesloten venster met glas-in-lood.

De boog aan de eveneens symmetrische, wit geschilderde achterzijde van het poortgebouw wordt geaccentueerd door sluit- en aanzetstenen. De gevelvelden aan weerszijden van de doorgang bevatten een tweedelig, rechtgesloten venster met eenvoudig glas-in-lood. In beide, aan de achterzijde risalerende vleugels staat een dubbele, rechtgesloten tweeruits paneeldeur boven een hardstenen dorpel. Beide kopgevels zijn opgetrokken in schone baksteen en bevatten een omlijst tweelicht, waarvan die in de noord-westelijke kopgevel is ingevuld met glas-in-lood, en hoeklisenen met spaarvelden.

INTERIEUR. Het interieur van het poortgebouw is voor een deel nog in oorspronkelijke staat. De ruimte links (ten zuid-westen) van de poortdoorgang heeft een beteglede vloer en deels betegelde wanden. De deuren staan voor een toilet en een keldertrap. De kelder is voor de opslag van doodskisten, te gebruiken bij calamiteieten. In de ruimte rechts van de poortdoorgang staat een aflegtafel met een betegeld onderstel en een zwaar, hardstenen bovenblad. De wanden en de vloer van deze ruimte zijn eveneens betegeld.

Waardering

Het poortgebouw is van algemeen belang vanwege de cultuur-, architectuurhistorische en de stedebouwkundige waarde.

- vanwege de oorspronkelijke functie en de plaats die het heeft in de geschiedenis van de teraardebestelling in Nederland in het algemeen en Voorburg in het bijzonder.

- vanwege de karakteristieke, 19de-eeuwse vormgeving en detaillering en het materiaalgebruik.

- vanwege de situering en de bijzondere functionele en visuele samenhang met de doodgraverswoning en de begraafplaats.

Het poortgebouw is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de gaafheid van het exterieur (en delen van het interieur).

Tags: losse objecten, ed.,poortgebouw,begraafplaats en -onderdl,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)