Omschrijving van Boerderij

Inleiding.

BOERDERIJ gebouwd als 'modelboerderij' voor de voedselvoorziening van het St. Annagesticht omstreeks 1907-1911. De westelijke lange verbindingslaan ontsluit de in het noorden van het terrein gelegen boerderij met het hoofdgebouw. Oorspronkelijk bestond voor het aanvoeren van producten tussen de centrale keuken en de boerderij een smalspoorverbinding. De boerderij kenmerkt zich door een opvallende U-vorm en de gevelbehandeling is verwant aan die van het hoofdgebouw, zij het minder rijk geornamenteerd. De op het erf van de boerderij gelegen opstallen zoals de varkensschuur en het koelhuis komen niet voor bescherming van rijkswege in aanmerking.

Omschrijving.

BOERDERIJ op hoofdzakelijk U-vormige plattegrond, met een aan voor- en achterzijde uitstekende middenpartij en twee haakse uitbouwen aan de achtergevel. Het pand wordt gedekt door een samenstelling van elkaar in U-vorm snijdende zadel- en schilddaken met ongelijk hoge nok en bij de uitbouwen aan de achterzijde een lagere dakvoet. De dakschilden, overal met een overstek, zijn belegd met rode muldenpannen en voorzien van mastgoten. In de daken enkele kleine gietijzeren dakraampjes. Het oostelijke dak bevat een schoorsteen, het westelijke dak heeft er twee. De gevels bezitten de algemene kenmerken zoals beschreven in de complexomschrijving (monumentnummer 5638121) maar zij het in sobere uitvoering, zonder de toepassing van rijk versierde spanten of hardsteen. Langs de daken bevinden zich geprofileerde windveren met gesneden cirkelmotieven op de aansluiting van de achterliggende gordingen. In de gevels zijn voornamelijk licht segmentboogvormig afgesloten vensters, die bij opname (1999) dichtgetimmerd waren. De oorspronkelijke veelruits roedenverdeling is gedeeltelijk bewaard gebleven. De vermoedelijk later aangebrachte rechtafgesloten gevelopeningen hebben een betonnen latei. Deuren en luiken zijn uitgevoerd in verticale houten delen.

De voorgevel is symmetrisch ingedeeld met in het middenrisaliet een hoofdentree met dubbele inrijdeuren met getoogd bovenlicht, waarvan de rechter vleugel is voorzien van een loopdeur. Deze entree wordt geflankeerd door twee vensters zoals beschreven en in de geveltop bevindt zich een hooiluik met bovenlicht. In elk van de terugliggende delen van de voorgevel een groot rechthoekig venster met een deur. De linker zijgevel van de linker dwarsvleugel die aan het voorplein grenst heeft twee - vermoedelijk in de tweede helft van de twintigste eeuw aangebrachte - grote dubbele deuren onder lateien en ontlastingsbogen in het muurwerk. Rechts een kleine loopdeur met bovenlicht. De zijgevel van de rechter dwarsvleugel bezit een regelmatige indeling met vijf oorspronkelijke vensters en een kelderingang met oorspronkelijk ijzeren hekwerk. Links een de gootlijst doorsnijdende dakkapel met laadluik. In de beide kopgevels van de dwarsvleugels segmentboogvormig afgesloten gevelopeningen, links twee vensters en rechts een venster en een enkele deur met bovenlicht. In de geveltoppen kleine laadluiken.

De rechter zijgevel bevat enkele vensters en deuren gevat onder in rode steen uitgevoerde rollagen. De linker zijgevel heeft enkele oorspronkelijke segmentboogvormige gevelopeningen en een serie kleine gevelopeningen onder het dakoverstek.

De achtergevel heeft in het middenrisaliet een symmetrische indeling corresponderend met de voorgevel voorzien van dubbele - thans dichtgezette - deuren en een hooiluik. Voor het risaliet bevindt zich tussen de twee flankerende dwarsvolumes een niet oorspronkelijke overkapping. In de beide eindgevels van de dwarspartijen een deur met bovenlicht en een groot venster, rechtafgesloten onder lateien. In de geveltoppen spleetvormige vlieggaten. In het terugliggende rechter deel van de achtergevel oorspronkelijke segmentboogvormig afgesloten deuren en vensters. In het linker deel een rechtafgesloten deur en vensters.

In het interieur is de U-vormige hoofdopzet met drie grote ruimten behouden. Het interieur is voorts in de loop der jaren gewijzigd. Op de zolder bevinden zich nog enkele afgetimmerde kamers met oorspronkelijke deuren. De constructie van het dak is onder de latere beschieting behouden. Op de zolder bevindt zich een hijsrad.

Waardering.

De boerderij is van algemeen, cultuur-historisch en architectuur-historisch belang als goed bewaard en functioneel onderdeel van het St. Annagesticht, waar de boerderij met name herinnert aan de voedselvoorziening en illustratief is voor het zelfvoorzienend karakter van een dergelijk instellingscomplex aan het begin van de twintigste eeuw. Het gebouwtje is van architectuur-historische en typologische waarde vanwege de toegepaste stijl die voor de tijd en voor het gesticht kenmerkend is en vanwege de voor dit type boerderij kenmerkende U-vormige opzet.

Tags: agrarische gebouwen,boerderij,boerderij,boerderij, molen, bedrijf

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)