Omschrijving van Diverse waterwerken bij landhuis Noorderheide

Omschrijving

Diverse WATERWERKEN (4) gebouwd in het bos- en heidegebied ten zuiden en ten oosten van het landhuis Noorderheide' veelal in baksteen en/of beton, waarschijnlijk door en/of in opdracht van D.G. van Beuningen en bestaande uit een aantal BEKEN met BRUGGETJES, WATERVALLEN, onderbroken door VIJVERS gevoed door een tweetal POMPSTATIONS waarvan alleen het westelijke pompstation nog functioneert. Aan de oostzijde van het terrein bevindt zich een niet meer functionerend pompstation dat in 1938 werd gebouwd en bestond uit een in 1938 gebouwde ijzeren windmolen waarvan de vier betonnen poeren waarop de constructie rustte nog bewaard zijn gebleven. De windmolen werd vervolgens vervangen door een pomp met dieselmotor waarvan het betonnen blok waarop de motor zich bevond nog aanwezig is in de op de plek van de windmolen gebouwde gepotdekselde schuur. Van hieruit loopt een droog staande beekgeul via een aantal kleine vijvers naar een grote vijver: de forellenvijver van waaruit de beek zich vervolgens voortzet naar de Tonnetjesdel. Een tweede op een hoog punt gelegen pompstation is meer westelijk gelegen nabij het centrum van het landgoed. Dit pompstation bestaat uit een eenvoudig in baksteen opgetrokken gecementeeerd gebouwtje onder een lessenaarsdak. Het deels ingegraven gebouwtje bezit in de zijgevels telkens twee meerruits ijzeren ramen. Aan de achterzijde bevinden zich een deur en een raam. In het pompstation bevindt zich een betonnen koker die leidt naar een ca. 30 meter onder het maaiveld gelegen electrische, oorspronkelijk door een dieselmotor aangedreven pomp. Aan de noordzijde van het pompstation bevinden zich drie vijvers met beddingen vervaardigd van balksteen en/of beton. Ten zuiden van dit pompstation bevindt zich een kuip van beton en/of baksteen gevoed door een beekje met een bedding in het hetzelfde materiaal. Het begin van de beek ligt nabij het pompstation en wordt hier gevoed door een ijzeren handpomp. De beken worden overkluisd door eenvoudige bakstenen of natuurstenen bruggetjes of zijn voorzien van doorwaadbare plaatsen. Deze waren bedoeld om het mogelijk te maken om ongehinderd per fiets het terrein te kunnen verkennen. Het westelijke pompstation wordt jaarlijks, gedurende enige weken, in bedrijf gesteld.

Waardering

Diverse WATERWERKEN (4) behorende tot de historische buitenplaats 'Noorderheide' gebouwd in het bos- en heidegebied ten zuiden ten oosten van het landhuis in baksteen en/of beton, waarschijnlijk door en/of in opdracht van D.G. van Beuningen en bestaande uit een aantal BEKEN, BRUGGETJES, VIJVERS, WATERVALLEN en een tweetal POMPSTATIONS

- Van architectuurhistorische waarde als voorbeeld van folly's uitsluitend gebruikt als stoffering van het landschap. De diverse objecten bezitten door vorm en materiaalgebruik een zekere zeldzaamheidwaarde.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de situering in het bos- en heideterrein van het landgoed Noorderheide. De waterwerken zijn van bijzondere betekenis voor het aanzien van het landgoed en nauw verbonden met inrichting van het landgoed door D.G. van Beuningen.

- Van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de aanleg en het beheer door D.G. van Beuningen van het landgoed Noorderheide.

Tags: losse objecten, ed.,waterpartij,tuin, park en plantsoen,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)