Omschrijving van Oud Groevenbeek: historische tuin- en parkaanleg

Omschrijving onderdeel 2: HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (Putterweg bij 230, op de bijbehorende kaart aangegeven met nummer 2).

Oud Groevenbeek werd in de periode 1903 - circa 1915 ontwikkeld tot een buitenplaats met landhuis en bijgebouwen binnen een parkachtige aanleg. De oorspronkelijke aanleg van het landgoed Groevenbeek, met het stelsel van lanen en paden, is grotendeels bewaard gebleven.

De TUIN- EN PARKAANLEG rondom het landhuis Oud Groevenbeek is grotendeels vanaf cirva 1897 ontstaan en vermoedelijk ontworpen door tuinarchitect H. Copijn of door Jacob van Schermbeek zelf. De door Van Essen en Van Zeggeren ontworpen architectuur is gesitueerd als middelpunt van een parkachtige aanleg die geïnspireerd is op de Engelse landschapsstijl en waarin de bestaande lanen en historische akkercomplexen zijn opgenomen. Het landhuis ligt nabij het kruispunt van de Torenlaan en de Oude Laan, die deel uitmaken van het historisch lanenstelsel van het landgoed. De Torenlaan en de Oude Laan vormen structurerende elementen in de parkaanleg rondom het landhuis. Deze aanleg vertoont kenmerken van de late Engelse landschapsstijl, zoals de afwisseling van open en gesloten gedeelten. De open gedeelten komen grotendeels overeen met de vroegere bouw-en weilanden van voor de parkachtige aanleg. Kenmerkend zijn bovendien de zichtassen tussen het landhuis en de omgeving. Het terrein direct rondom het landhuis heeft een tuinaanleg met gazons en sierbeplanting, waaronder rododendrons. Ten zuiden van het landhuis bevindt zich een vijver, die gevoed wordt door de Groevenbeek. Deze oude sprengenbeek ontspringt nabij de Nieuwe Laan en mondt uit in de Randmeren.

Even ten westen van het landhuis, op de locatie van het voormalige theehuis, bevindt zich het graf van P.A. van Schermbeek, de laatste particuliere eigenaar van Oud Groevenbeek. In het open gebied ten noorden van de Oude Laan bevindt zich een druivenkas uit 1910 (zie hiervoor onderdeel 7), die oorspronkelijk deel uitmaakte van een groter kassencomplex. Ook bevinden zich hier moestuinen en een boomgaard. Aan de noordrand van het open gebied staat een watertoren uit 1912 (zie hiervoor onderdeel 8). Deze toren, die het uiterlijk heeft van een kleine kasteeltoren, is markant gelegen op een opgeworpen heuvel aan de bosrand. Direct ten oosten van het landhuis bevindt zich een aantal bijgebouwen, waaronder de tuinmanswoning uit 1905 (zie hiervoor onderdeel 4), de oude boerderij Groevenbeek uit het einde van de 19de eeuw (zie hiervoor onderdeel 5), met schuin daarvoor het koetshuis uit 1907 (zie hiervoor onderdeel 3). Ten zuiden van het landhuis ligt een langgerekt open gebied met weilanden, dat zich min of meer parallel aan de Groevenbeek uitstrekt. Even ten zuiden daarvan takt de Nieuwe Laan, de huidige hoofdtoegangsweg, op de Torenlaan aan. De Nieuwe Laan zet zich in oostelijke richting - over de Putterweg heen - voort op het terrein van Nieuw Groevenbeek.

Waardering

De TUIN- EN PARKAANLEG is van algemeen cultuur-, tuinhistorisch en landschappelijk belang:

- wegens de ouderdom;

- als goed bewaard voorbeeld van een aanleg in landschapsstijl;

- wegens de bemoeienis van tuinarchitect H. Copijn met het ontwerp;

- wegens de inpassing van het ontwerp in een bestaande ontginningsstructuur;

- wegens de visuele en functioneel-ruimtelijke relatie met de in het park aanwezige bebouwing.

Tags: losse objecten, ed.,historische aanleg,tuin, park en plantsoen,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)