Postkantoor Voorm. postkantoor met ingebouwde dienstwoning in Scheemda
Omschrijving van Postkantoor Voorm. postkantoor met ingebouwde dienstwoning
Inleiding
Voormalig POSTKANTOOR met ingebouwde DIENSTWONING gebouwd in 1905 naar een ontwerp van rijksbouwmeester C.H. Peters. Het postkantoor dat is opgetrokken in de zogenaamde "postkantorengotiek" is een sobere variant op het standaardtype dat Peters in verschillende plaatsen in het land bouwde: dit postkantoor heeft een kleine aankapping aan de noordzijde waarin de hoofdentree. Oorspronkelijk stond op het dak een dakruiter; deze is later verwijderd. Het pand is aan de achterzijde uitgebreid met een gedeelte onder een plat dak, dat buiten de bescherming van rijkswege valt; de hoofdentree is voorzien van een invalidenopgang; in de aankapping is aan de noordzijde een nieuwe pui geplaatst toen het postkantoor werd verbouwd tot makelaarskantoor. Het interieur van zowel het postkantoorgedeelte als het woongedeelte is gewijzigd. Er liggen momenteel plannen om het pand aan de noord-. oost-, en westzijde aan te vullen met nieuwbouw. Hierbij zal de serre aan de westgevel verdwijnen, evenals de later toegevoegde platte aanbouw aan de achterzijde. Ondanks deze wijzigingen zal het aanzicht van het postkantoor als geheel nauwelijks worden aangetast.
Het pand is beeldbepalend gelegen in het centrum van Scheemda op de hoek van de Stationsstraat en de Poststraat.
Omschrijving
Twee bouwlagen hoog POSTKANTOOR met DIENSTWONING met aan de achterzijde een AANBOUW van één en twee bouwlagen hoog. Het pand is opgetrokken in een rood-bruine baksteen op een iets uitspringend trasraam van roodbruine klinkers deels afgezet met een natuurstenen dekplaat. Het samengestelde zadeldak, gedekt met een rood-bruin geglazuurde kruispan, heeft een houten goot op klossen, strakke windveren en een gemetselde schoorsteen (oorspronkelijk twee) op de nok.
De voorgevel (west) heeft sierankers. Op de begane grond zes T-vensters met bovenlichten met twee verticale roeden onder een segmentboog met decoratieve bakstenen boogtrommel, een natuurstenen brievenbus, en een getoogde paneeldeur onder een eensteens segmentboog, waarboven twee segmentboogvensters met (vernieuwd) glas en natuurstenen onderdorpels, samengevat onder een segmentboog; voor de deur een natuurstenen stoep (drie treden). Op de verdieping, die door een natuurstenen cordonlijst wordt gescheiden van de begane grond, zeven T-vensters met bovenlichten met twee verticale roeden onder een segmentboog met decoratieve bakstenen boogtrommel. Alle vensters hebben natuurstenen onderdorpels. In de noordgevel in de top twee smalle staande drieruits vensters met aan weerszijden een korter blind venster, alle met segmentboog en natuurstenen onderdorpel. De vensterpartij wordt doorbroken door een doorgetrokken schoorsteen (die later is verdwenen). Aan de noordgevel een aankapping met lessenaarsdakje met rode kruispannen en strakke windveren met rozetvormige beëindiging; aan de westzijde een getoogde paneeldeur onder een eensteens segmentboog, waarboven twee segmentboogvensters met (vernieuwd) glas en natuurstenen onderdorpels, samengevat onder een segmentboog; aan de noordzijde een glazen pui (niet origineel); aan de oostzijde een (vernieuwd) getoogd venster. Links van de aankapping een (vernieuwd) getoogd venster en een blind getoogd venster.
De zuidgevel heeft op de begane grond een jongere aangebouwde serre, die buiten de bescherming van rijkswege valt. Op de begane grond een smal venster met tweeruits bovenlicht; op de verdieping een natuurstenen cordonlijst en twee smalle vensters met tweeruits bovenlicht; alle vensters met segmentboog en decoratief gemetselde boogtrommel. In de top een houten deur onder een tweeruits bovenlicht met segmentboog en gemetselde boogtrommel, met aan weerszijden twee in lengte aflopende, getoogde blinde vensters.
In het dakvlak aan de achterzijde een dakkapel bekleed met leien onder een aangekapt zadeldakje gedekt met leien, windveren in driepasmotief, een houten beschot, en een venster. Aan de achtergevel (oost) twee aanbouwen. De AANBOUW van twee bouwlagen heeft in de verspringende zuidgevel een tweeruits keldervenster en twee staande vensters met diefijzers, alle onder een segmentboog met gemetselde boogtrommel. Aan de zuidzijde een topgevel met op de begane grond een paneeldeur met deurlichten en een (vernieuwde) gemetselde stoep, en twee T-vensters met drieruits bovenlicht en houten luiken; alle onder een segmentboog met gemetselde boogtrommel. Op de verdieping twee langwerpige getoogde vensters, en een venster met tweeruits bovenlicht en segmentboog met boogtrommel.
De AANBOUW van één bouwlaag heeft een hoge gemetselde schoorsteen en aan de oostzijde een topgevel met strakke windveren. In de oostzijde drie T-vensters met drieruits bovenlicht en in de top één T-venster met drieruits bovenlicht, alle onder een segmentboog met gemetselde boogtrommel. Aan de westzijde een platte aanbouw met een fries van decoratief metselwerk, en in de oostgevel twee T-vensters met drieruits bovenlicht en segmentboog met gemetselde boogtrommel en een getoogd blind venster.
In het INTERIEUR van het woongedeelte zijn onder meer van belang: in het voorportaal de marmeren tegelvloer in zwart en wit; de crème tegellambrizering; de tochtdeur met deurlichten. In de gang de marmeren tegelvloer in zwart en wit; de hardstenen bordestrap met decoratieve, opengewerkte ijzeren buitenleuning met driepasmotief en houten handlijst.
Waardering
Voormalig postkantoor met ingebouwde dienstwoning van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang
- als voorbeeld van een postkantoor uit 1905 in postkantorengotiek
- als goede, sobere representant van het oeuvre van rijksbouwmeester C.H. Peters
- vanwege de sobere, maar verzorgde detaillering en het materiaalgebruik
- vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur
- vanwege de beeldbepalende ligging op de hoek van de Stationsstraat en de Poststraat
Tags: openbare gebouwen,postkantoor,overheidsgebouw,...
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)
In de buurt
- Woonhuis met verdieping onder schilddak met twee hoekschoorstenen Torenstraat 20, Scheemda
- Eenvoudig pand onder zadeldak (mog. dienstwoning bij nr. 20) Torenstraat 18, Scheemda
- Herenhuis in eclectische stijl met aangebouwde stal en koetshuis Torenstraat 14, Scheemda
- Hervormde kerk van Eexta Kerklaan 30, Scheemda
- Hervormde kerk met vrijstaande toren Torenstraat 1, Scheemda
-
format_list_bulleted
Alle monumenten in
Scheemda (Groningen)