Omschrijving van Complex Mariaplein: schoolgebouw voor de lagere school "De Molenhoek"

Inleiding

Het SCHOOLGEBOUW voor de lagere school "De Molenhoek" bevindt zich op de noordwestelijke hoek van het complex rondom het Mariaplein en ligt ingesloten tussen de bebouwing langs de hoek Victorialaan - Wilhelminalaan. Aan de voorzijde (zuidzijde) van het schoolgebouw ligt een schoolplein. De school, die in 1939-40 werd gebouwd naar ontwerp van A.J. Kropholler en de Vughtse architecten G. en H. Koesen, vertoont een Traditionalischtische vormentaal. Opdrachtgever was de Katholieke Parochie Maria Middelares aller Genaden. In 1965 werd het schoolgebouw aan de westelijke zijde uitgebreid met een nieuwe vleugel voor twee klaslokalen en een personeelskamer: deze uitbreiding, eveneens naar ontwerp van A.J. Kropholler, was al in de eerste bouwfase voorzien en in de bouwtekeningen aangegeven. Deze vleugel valt echter wegens te jonge leeftijd buiten de bescherming. In 1972 en 1983 onderging het schoolgebouw verdere uitbreidingen.

Omschrijving

Het schoolgebouw heeft een globaal rechthoekige plattegrond, met op de zuidoostelijke zijde een aanbouw voor een fietsenstalling. Het gebouw telt één bouwlaag onder overstekend zadeldak, gedekt met verbeterde hollandse pannen. Langs het dak is een bakgoot op klossen aangebracht. Boven de voorgevel een drietal dakkapellen. De muren zijn opgetrokken in baksteen, met natuurstenen elementen, zoals geboortestenen van bogen, afdeklijsten en kolommen.

De hoofdingang is gelegen aan de westelijke zijde van het schoolgebouw en bestaat uit een dubbele openslaande eikenhouten deur met vensters. Deze is gelegen in een portaal met rondboog, voorzien van massieve natuurstenen geboorten. Een lage hardstenen trap leidt naar dit portaal. Boven de ingangspartij een kleine topgevel met een rondboogvenster. Deze topgevel is afgedekt met een natuurstenen lijst, bekroond met een kruis. Rechts van de ingangspartij zijn de klaslokalen voorzien van grote, per twee gekoppelde rechtgesloten vensters, voorzien van stalen ramen met hierin eenvoudig glas-in-lood. Boven deze vensters strekken, in het midden tussen de gekoppelde vensters voorzien van natuurstenen blokken. Geheel rechts in de voorgevel, ter hoogte van een smalle gang, is een kleiner venster met tweeruits raam aangebracht. Rechts hiervan een rechthoekige éénlaags aanbouw onder lessenaarsdak voor de fietsenstalling. De bakstenen muren van deze aanbouw worden aan de bovenzijde afgedekt door een natuurstenen lijst, met een blokvormig element op de zuidwestelijke hoek. Deze aanbouw is aan de westelijke zijde geopend door twee grote rondbogen, rustend op een betonnen/natuurstenen zuil met blokkapiteel, waarboven een natuurstenen booggeboorte. In het achterste gedeelte van de fietsenstalling is later een kantoorruimte aangebracht, waarbij de boogvormige opening met een wand werd afgesloten. Aan de zuidzijde van de fietsenstalling is een kleinere boog aangebracht. De oostelijke gevel van het schoolgebouw en de aansluitende fietsenstalling is geheel gesloten. De topgevel boven de kopgevel van de school is aan de bovenzijde voorzien van een natuurstenen deklijst.

De achtergevel van het schoolgebouw (noordelijke gevel) is ter hoogte van de gang voorzien van per drie gekoppelde rechtgesloten lage vensters met glas-in-loodramen. Hierboven een strek met natuurstenen blokken. Tussen deze gekoppelde vensterpartijen bevinden zich ter hoogte van de toiletten kleine éénruits vensters. Geheel rechts in de achtergevel bevindt zich een ondiepe uitbouw ter hoogte van het kantoor van het schoolhoofd. Hierin is een rechtgesloten venster met kruiskozijn aangebracht. Aan de westzijde sluit het uit 1939 daterende gedeelte van het schoolgebouw aan op de nieuwe vleugel.

Het inwendige van het schoolgebouw geeft nog een goede indruk van de oorspronkelijke dispositie en toont tevens nog een groot aantal oorspronkelijke elementen. In de hal, het portaal en de gang vinden we een tegelvloer en een lambrisering van geglazuurde stenen. In de hal en het portaal schoon metselwerk, de wanden van de gang en de lokalen zijn boven de lambrisering bepleisterd. Via de ingang komt men in een portaal.

Boven de ingang is een tegelband aangebracht, waarop de tekst "God zij op uw weg en zijn engelen begeleiden U" is aangebracht. Ook in de zijwanden van het portaal bevinden zich tegeldecoraties: links een vierkant tegeltableau met een gestileerde roos, rechts met een gestileerde lelie. In de lambrisering van geglazuurde stenen is links in het portaal een jaartalsteen ingemetseld met de tekst "Voor wetenschap en deugd, 1940". Tegenover de ingang bevindt zich een dubbele houten deur met achtruits ramen en glas-in-lood bovenlicht, die toegang geeft tot de hal. Deze is aan de linker- en rechterzijde voorzien van een boogvormige doorgang, die toegang geeft tot de gang voor de klaslokalen. Tegenover de deur tussen portaal en hal bevindt zich het kantoor voor het schoolhoofd. Dit vertrek is aan de rechterzijde voorzien van een venster met kruiskozijn. Links hiervan een rondboognis met een natuurstenen console voor een beeld. Hieronder een gebogen hardstenen opstaande rand. In de gang naar de klaslokalen glas-in-loodramen, waarvan de middelste van de drie gekoppelde vensters telkens van een in een ruit weergegeven figuratieve voorstelling is voorzien. In de gang een viertal bogen in schoon metselwerk, met natuurstenen geboorten. De klaslokalen zijn ter hoogte van de gang voorzien van tweedelige samengestelde vensters met kleine roedenverdeling en eenvoudige glas-in-loodramen. Houten paneeldeuren met vierruits venster geven toegang tot de klaslokalen. In de klaslokalen houten vloeren.

Waardering

Het schoolgebouw van de R.K. Basisschool is van algemeen belang. Het schoolgebouw bezit cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische en geestelijke ontwikkeling. Het illustreert de wijze waarop de Rooms-Katholieke kerk in de periode tussen de twee wereldoorlogen in de samenleving integreerde. Het object bezit architectuurhistorische waarde vanwege de plaats die het schoolgebouw inneemt binnen het oeuvre van architect A.J. Kropholler. Het object heeft ensemblewaarde als essentieel onderdeel van een groter geheel, dat cultuurhistorisch en architectuurhistorisch van nationaal belang is. Het schoolgebouw is van belang vanwege de architectonische gaafheid van het exterieur en interieur.

Tags: openbare gebouwen,schoolgebouw,onderwijs en wetenschap,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)