Omschrijving van Sluizencomplex Dongensekanaaldijk

Inleiding

In 1940 werden de werkzaamheden voor de aansluiting van het Beatrixkanaal op het Wilhelminakanaal voltooid. Door de aanleg van het Beatrixkanaal was ook de mogelijkheid ontstaan overtollig water uit de Dommel via de beide kanalen af te voeren. Hiervoor werd bij de sluizen I, II en IV een SPUISLUIS gebouwd.

Omschrijving

Ten zuiden van de schutsluis bevindt zich de spuisluis, bestaande uit een tweetraps betonnen spuikom die door middel van een brede aftakking met het kanaal is verbonden. De monding is afgesloten middels meerpalen. Aan het hoofd van de spuikom twee gesloten betonnen heftorens waarin zich de elektromotoren bevinden voor het bedienen van de geklonken stalen schuif. Aan de oostzijde is in het bovenste deel van de heftorens een uitlaat aangebracht. De schuif tussen de torens is via gallse kettingen verbonden met de contragewichten in de heftorens. Aan de heftorens, boven de spuikom, bevinden zich kleine stalen balkons waarop een slingerinstallatie voor de handmatige bediening van de schuif. Aan de westzijde van de heftorens een overigens vernieuwde metalen deur. Vóór de heftorens is in de wanden van de spuikom een dubbele schotbalkkering aangebracht.

De tweede trap in de spuikom bestaat uit een vaste stuw met in het midden een tussenhoofd. In dit hoofd en de wanden van de spuikom een dubbele schotbalkenkering. De spui loopt uit in een lager gelegen betonnen kom die bij de overgang in het kanaal met basalt is bekleed.

Waardering

De spuisluis is van algemeen belang.

Cultuurhistorische waarden: het object is van belang als uitdrukking van een bijzondere typologische ontwikkeling waarbij gebruik wordt gemaakt van gestandaardiseerde ontwerpen. Ensemblewaarden: het object is tevens van belang als essentieel onderdeel van een groter geheel dat is samengesteld uit diverse onderdelen die een functionele relatie hebben. De ensemblewaarde geldt ook vanwege de relatie die het complex heeft met een groter geheel dat onderdeel is van de infrastructuur in het Zuiden. Gaafheid: de ensemblewaarde wordt mede verhoogd door de nog aanwezige oorspronkelijke aanleg en de structurele en visuele gaafheid van het gehele complex en het object. Het complex is het laatste nog gave voorbeeld van dit type in het Wilhelminakanaal.

Tags: weg- en waterwerken,spuisluis,waterkering en -doorlaat,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)