Omschrijving van Forst aan de bakkerskil

Inleiding

FORT, tussen 1877 en 1879 gebouwd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in een ambachtelijk-traditionele stijl. Het fort werd, in plaats van een meer zuidelijk gelegen batterij uit 1847, gebouwd ter bescherming van circa 250 m. zuidelijker gelegen inundatie-waaiersluis uit 1815; de Papsluis. Deze sluis was een hoofdinlaatmiddel van het inundatieveld in het land van Altena. Het fort diende tevens ter afsluiting van de Schenkeldijk; een acces dat de zuidoostelijke toegangsweg van Werkendam is.

In de mobilisatieperioden 1914-1918 en 1939-1940 had het fort een militaire bezetting en was het in staat van verdediging. Bij Koninklijk Besluit van 18 oktober 1951 (Staatsblad 455) werd het fort aangemerkt als vestingwerk van geen klasse. Hierbij verloor het zijn defensieve functie. Aan de zuidoostelijke zijde van het fort zijn in de periode 1939-1940 enkele betonnen groepsschuilplaatsen gebouwd. Op de geëgaliseerde wallen zijn omstreeks 1960 vier loodsen gebouwd en is de brug in de keel vervangen door een dam. De loodsen vallen buiten de van rijkswege geldende bescherming.

Omschrijving

Het fort is een klein trapeziumvormig, gesloten werk met een bomvrije kazerne met legeringsgedeelte en kruitmagazijn verbonden met twee remises op walganghoogte en omgeven door een natte gracht. Aan de achterzijde is het gebouw aangeaard. De oorspronkelijke detaillering van het gebouw is nog grotendeels intact met onder meer deuren, vensters, luiken, latrines en drinkwaterkelders. De zichtbare muren zijn opgetrokken uit baksteen en afgedekt met een verticale rollaag. De segmentboogvormigig gesloten openingen van ramen en deuren zijn veelal in groepjes van drie gekoppeld en voorzien van luiken, waarvan de gehengen zijn geplaatst op hardstenen neuten. De meeste vertrekken zijn voorzien van een segmentboogvormig tongewelf en zijn gewit met een zwarte plint.

Waardering

Het fort aan de Bakkerskil is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarden als bijzondere uitdrukking van de ontwikkelingen van de met de krijgskunst verbonden architectuur en de plaats die het innam als essentiële schakel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Architectuurhistorische waarden zijn gelegen in de ongewoon compacte plattegrond van het fort. Het fort heeft een hoge ensemblewaarde vanwege de functionele en landschappelijke samenhang met de Papsluis, de Schenkeldijk en de groepsschuilplaatsen. Het fort is gaaf bewaard gebleven en in samenhang met de inundatiesluis zeldzaam.

Tags: verdedigingswerken,fort,fort, vesting en -onderdl,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)