Omschrijving van Gevel van een verf- en vernisfabriek

Inleiding

GEVEL van een in 1889 tot stand gekomen VERF- en VERNISFABRIEK. Gebouwd in opdracht van H. Vettewinkel, naar een ontwerp van de architect W. Hamer in de stijl van de Neo- Hollandse Renaissance. Reeds in de 19de eeuw werd het pand getroffen door vier grote uitslaande branden. Op 3 juli 1973 brandde het volledig uit; alleen de geheel aan het water liggende gevel aan de zijde van de Oude Zijds Kolk bleef gespaard, de rest moest worden gesloopt. De bescherming betreft derhalve de ongenummerde gevel aan de kolk.

Omschrijving

GEVEL aan de zijde van de Oude Zijds Kolk.

Gevel opgebouwd uit geelrode baksteen en witgeschilderde speklagen en blokken en ornamenten. De gevel bestaat uit twee delen een laag, symmetrisch deel links en een hoog, asymmetrisch deel rechts. Gevel voorzien van muurankers en ogen voor het aanmeren van schepen. Aan de bovenzijde afgesloten met een schuinopgaand dakschild met Friese pannen. Ingestoken kappen achter de trapgevels. Recente dakkapellen. In het ZW wordt de kap met een trapgeveldeel afgesloten. De gevel heeft aan de linkerzijde een lager deel. Dit symmetrische deel heeft vier bouwlagen boven het maaiveld. Het basement rijst uit het water op en bestaat uit gebosseerde blokken natuursteen. In het midden hiervan een iets verlaagde stoep. In de onderste bouwlaag een tweetal licht getoogde vensters. Vensters zijn van traliewerk voorzien. In het midden van de gevel een zich over de verdiepingen uitstrekkende reeks gestelde grote vensters. Aan de bovenzijde bevindt zich in het metselwerk een halfronde toging. De invulling van de vensters is recent. Deze middenpartij eindigt in een trapgevel met witgeschilderde treden, bandwerk, ornamenten en hijsbalk. Leeuw met wapenschild aan de bovenzijde. Aan weerszijden van de middenpartij een iets verdiept geplaatst geveldeel met hierin op de eerste en tweede verdieping een pseudo-kruisvenster met schuine benedendorpel, gemetselde scheidende post en negenruits beneden- en bovenraam. Aan de onderzijde openslaande houten luiken met roodwitte beschildering aan de binnenzijde. Hanekam met witgeschilderde sluitsteen en hoekstenen. Aan weerszijden van de trapgevel een rechte gevelbeëindiging op klossen. Muurdammen aan de zijden worden met een bolvormig ornament afgesloten. Op de gevelbeëindiging een gemetselde en recent onderbroken balustrade. Tussen de eerste en tweede verdieping een tegelfries met tekst: 'H. Vettewinkel', 'en Zonen'.

De gevel heeft aan de rechterzijde een hoger opgetrokken geveldeel met zes bouwlagen met links een trapgevel en rechts een deel onder rechte beëindiging. Beide rusten op een basement als omschreven. Ook hier verlaagde stoepen, licht getoogde vensters en metalen ogen voor het aanmeren van schepen. In het midden van beide geveldelen een verdiepte reeks grote vensters over alle bouwlagen. De invulling van de vensters is recent. Aan de linkerzijde, in het deel onder de trapgevel, eindigt de reeks in een gemetselde toging. Ook de serie gestelde pseudo-kruisvensters zitten in een iets verdiept geplaatst geveldeel onder toging. Vensters als omschreven met luiken en meerruits ramen. Trapgevel met witgeschilderde treden, ornamenten en hijsbalk. Aan de bovenzijde een leeuw met wapenschild. Aan de rechterzijde, in het deel onder de rechte beëindiging, eindigt de reeks vensters in het midden met een rechte afsluiting. Ook de series gestelde pseudo-kruisvensters eindigen met een dergelijke rechte afsluiting. Hierboven kleine gemetselde ontlastingsbogen. De hanekammen van de vensters van de tweede en derde verdieping zijn breder dan die van de overige vensters. De rechte gevelbeëindiging is recent onderbroken. Tussen de eerste en tweede verdieping een tegelfries met tekst: 'Verf- en Vernis', 'Fabriek'. De twee cassettes aan de rechterzijde zijn ongevuld.

Waardering

GEVEL van fabrieksgebouw van belang vanwege de architectuurhistorische en typologische waarde. Bijzondere betekenis van het object vanwege de situering aan het water van de Oude Zijds Kolk.

Tags: gebouwen, woonhuizen,vernisfabriek,industrie,boerderij, molen, bedrijf

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)