Omschrijving van Bankgebouw met hek in een Berlagiaans getinte variant van de Nieuwe Kunst

Inleiding

In 1900-1902 tot stand gekomen BANKGEBOUW met HEK als erfscheiding, gebouwd in opdracht van de Associatie Cassa en ontworpen door de architect C.B. Posthumus Meyjes, in een Berlagiaans getinte variant van de Nieuwe Kunst.

Omschrijving

Op een grondplan in de vorm van een parallellogram opgetrokken bankgebouw bestaande uit een souterrain, twee bouwlagen en een mezannino onder een dwarsgeplaatst zadeldak, gedekt met grijsblauwe leien in Maasdekking. De 38 meter lange voorgevel is geheel uit hard- en tufsteen opgetrokken en telt zeven traveeën van verschillende breedte. De middenpartij van vier traveeën wordt geflankeerd door twee bredere traveeën met uiterst links een door een puntgevel bekroonde travee met toegangspartij en rechts een door een topgevel bekroonde travee, vervolgens uiterst rechts een smalle hoektravee met torenvormige beëindiging onder met leien gedekt schilddak met piron in de vorm van een kruisbloem. Op de noklijn verder een viertal gepleisterde schoorstenen met uitkragende dekplaat. Vier kleine dakkapellen met dubbel venster onder ingestoken lessenaarsdaken.

Voor het pand staat een reeks natuurstenen stoeppalen met siersmeedijzeren hekwerk. Op het straatniveau toont de gevel boven de plint de rustica-zone van het souterrain afgesloten door natuurstenen waterlijst. Serie van telkens twee souterrainvensters met zwaar traliewerk en uiterst rechts een dubbele houten paneeldeur onder vijfzijdig fronton. Luchtroosters aan de onderzijde van de deur. De hoofdtoegang aan een eenvoudige stoep van twee treden in de linker travee bestaat uit een protiek omlijst door een gedrongen gepolijste zuil met basement en corinthisch kapiteel, die een geprofileerde segmentboog dragen met kraag- en sluitstenen. Omlopende profiellijst. Boven de toegangspartij een aedicula met drie smalle vensters en een fronton op klossen. Aan weerszijden van de toegangspartij een smal enkelvoudig venster met kwartronde dagkanten, natuurstenen onderdorpel en siersmeedijzeren traliewerk, daarboven een kleiner venster met beneden- en bovendorpels. Op de verdieping een breed drievoudig geleed venster met vierkante bovenlichten. In de mezannino een drievoudig geleed venster met bovenlichten en aan weerszijden een venster; natuurstenen accenten op de kruisingen van kalf en stijlen, decoratief regelwerk. In de top een gekoppeld venster onder een halfrond spaarveld met jaartalaanduiding (MDCCCVI) temidden van florale motieven. De topgevel heeft uitgewerkte resevoirs van de goten; de top wordt versierd met kleine kolommen op sokkel met banden gesierd en een centrale geprofileerde begroting.

Rechts van de entreepartij in het middendeel op het niveau van de hoofdverdieping vier grote meervoudig gelede vensters met bovenlichten en beneden- en bovendorpel; traliewerk voor de vensters en een klein luchtrooster eronder en daarnaast een groter venster met natuurstenen accent boven de stijlen of posten. Geheel rechts - in de 'toren' - een horizontaal geleed smal venster. Op de verdieping in het middendeel een serie van vier licht getoogde meervoudig gelede vensters met bovenlichten voorzien van versierde sluitstenen, voorstellende een uil, een arend, een pelikaan en een haan. Aan de rechterzijde een breed viervoudig geleed venster waarvan de middelste twee geledingen hoger zijn opgetrokken. Geheel rechts weer een klein venster. In de mezaninno in het middendeel een reeks van vier gekoppelde vensters onder een rechte gevelbeeindiging met een geornamenteerde gootbak op klossen of consoles. Aan de rechterzijde centraal een viervoudig geleed venster onder een halfrond spaarveld met temidden van florale motieven de jaartalaanduiding (MCMII). Aan weerszijden hiervan een klein venster. Verder een kleine puntgevel-beeindiging met doorlopende kolommen op sokkels en een geprofileerde bekroning. Opengewerkte natuurstenen balustrade. Geheel rechts de eenvoudige torenopbouw met drie lancetvensters aan de voorzijde. Lijst op klossen.

INTERIEUR. Trappehuis met originele houten leuning met siersmeedijzeren hekwerk. Glas-in-lood raamvulling en vloeren van tesserae en granito. Ook verder tegelwerk in geometrische patronen.

Gestucte panelen in tongewelven en bovendeurstukken met Mercurius-attributen. Marmervloeren. Bijzondere wenteltrap.

Waardering

Bankgebouw met bijbehorend interieur van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde. Verder van typologisch belang, alsmede van belang als bijzondere uitdrukking van een economische ontwikkeling. Voorgevel is redelijk gaaf bewaard gebleven.

Tags: gebouwen, woonhuizen,bankgebouw,handel en kantoor,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)