Omschrijving van De Utrecht: verzekeringskantoor

Omschrijving

In 1904-1906 naar ontwerp van Kropholler en Staal gebouwd verzekeringskantoor genaamd "De Utrecht", onderdeel van het complex "De Utrecht". Op een samengestelde plattegrond tot stand gekomen geheel onderkelderd verzekeringskantoor bestaande uit een begane grond, entresol, drie kantoorverdiepingen en een mezzanin onder een samengesteld schilddak met forse tot topgevelachtige formaten uitgebouwde dakkapellen. De onderpui is van gepolijst Labrador-graniet, de bovenbouw van groen Zweeds marmer. Het dak en de schoorstenen zijn bedekt met koper. Gevel Damrak. Acht vensterassen breed. Gevel eindigt in twee topgevels en een spits gedekte toren met uitkraging op de hoek. Gelijkstraats grote getoogde vensteropeningen met in de afgeschuinde hoek de voormalige winkelingang waarboven de nog in het graniet gebeitelde naam DAKE zichtbaar is. Geheel links tweede ingang. Daarboven gelegen tussenverdieping met diepgelegen rechthoekige vensters tussen sierconsoles. Bovenliggend balkon over vier vensterassen op zware sierconsoles. Drie bovengelegen kantoorverdiepingen enigszins teruggerooid achter gecannelleerde Colossale pilasters met gebeeldhouwde kapitelen. Tussen de pilasters grote rechthoekige vensteropeningen. De meest links gelegen vensteras toont een erker over vier verdiepingen op zware sierconsoles. Boven de pilasterverdiepingen een kleine tussenverdieping onder een zwaar uitkragende lijst op gebeeldhouwde consoles. De twee topgevels zijn eveneens voorzien van zware uitkragende lijsten. De beelden aan de gevel hebben betrekking op het verzekeringswezen. De vijf stenen figuren ter hoogte van de eerste verdieping beelden 'De Waakzaamheid', 'De Wisselvalligheid der Tijden', 'De Wijsheid het kwaad bedwingend', De Spaarzaamheid' en 'De beschermende Liefde' uit. Boven de geheel links gelegen ingang een gebeeldhouwd Rad van Fortuin in relief met een bronzen beeld voorstellende 'De Weduwe'. In de top onder de lijst bavianen en verschillende andere in gestileerd beeldhouwwerk uitgevoerde dierfiguren.

Gevel Karnemelksteeg. Gelijkstraats grote vensteropeningen. Bovenverdiepingen in baksteen met regelmatig geplaatste verticaal onderverdeelde vensters.

Interieur. Trappenhuis (met gestileerde kapitelen in de vorm van dierfiguren) en gangen nog in originele staat. Op elke verdieping houten banken met verwarmingsrooster. Op de derde verdieping een groot glas-in-lood raam en een tegelmozaiek. Op iedere verdieping Chetwood- en Lipskluizen.

Waardering

Winkel-kantoorpand met deels nog aanwezig oorspronkelijk interieur van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde als uiting van het fenomeen van het opkomend verzekeringswezen en tegelijk als exponent van het veranderingsproces van het Damrak van woonstraat naar winkel- en kantoorstraat, een proces dat zich rond de eeuwwende heeft afgespeeld. Bovendien van architectuurhistorische belang vanwege het Amerikaanse stijlidioom. Van belang als onderdeel van het complex.

Tags: gebouwen, woonhuizen,verzekeringskantoor,handel en kantoor,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)