Omschrijving van Hoeve "Westdorp"

Inleiding

BOERDERIJ van het type langhuis, als onderdeel van het boerderijcomplex 'Westdorp', gebouwd in 1891 in een Ambachtelijk-traditionele bouwtrant. Het stalgedeelte is in 1924 verlengd. Woon- en bedrijfsgedeelte liggen hier ieder onder een eigen dak en het stalgedeelte heeft een middenvoergang. Inwendig is de indeling van de boerderij grotendeels intact gebleven en zijn ondermeer de houtconstructie in de stal met standvinken en kapstanten nog aanwezig. In het woongedeelte hebben slechts wijzigingen van ondergeschikt belang plaatsgevonden, zoals een modernisering van de keuken. In 1996 is het zomerhuis dat bouwkundig met de boerderij is verbonden en vermoedelijk van iets oudere datum is gerestaureerd. Het bevat nog enkele waardevolle onderdelen als een balkenplafond, bakoven en waterfornuis.

Omschrijving

De boerderij, bestaande uit meerdere bouwdelen, heeft een langgerekt vrijwel rechthoekig grondplan, waarbij aan de oostzijde een zomerhuis met boenhok is uitgebouwd. Het gedeeltelijk onderkelderde éénlaagse woongedeelte heeft een rechthoekig grondvlak onder een aan de achterkant recht gesloten mansardedak met gesmoorde kruispannen en loden hoekkepers. Tegen de achtergevel (noord) is een éénlaags bedrijfsgedeelte gebouwd onder een zadeldak met gesmoorde Hollandse pannen, dat een iets lager nokhoogte heeft dan het woongedeelte. In het verlengde hiervan is het stalgedeelte naar achteren uitgebreid onder een zadeldak met dezelfde nokhoogte als het eerste stalgedeelte. Aan de oostzijde bevindt zich, ter hoogte en in het verlengde van het stalgedeelte, een éénlaags zomerhuis op een rechthoekig grondvlak en onder een zadeldak met gesmoorde kruispannen, dat aan de voorzijde een schilddakvormige beëindiging heeft.

De gevels boven een omlopende gepleisterde plint, zijn opgetrokken in grauwe baksteen (kruisverband). Vooral de gevels van het woongedeelte zijn zeer fijn gevoegd. De vensters in het voorhuis, met schuiframen in de voorgevel voorzien van persiennes, worden tezamen met het portiek waarin de entree, getoogd beëindigd. De gekoppelde keldervensters met diefijzers hebben luiken. De houten goten rusten bij het stalgedeelte op gemetselde consoles.

De symmetrisch ingedeelde vijf traveeën tellende voorgevel (zuid) van het woongedeelte is een lijstgevel met lisenen op de hoeken en aan weerszijden van de in het midden geplaatste portiek met entree, die het hoofdgestel dragen. De entreedeur is een paneeldeur met bovenlicht. Boven het portiek bevindt zich een dakkapel met schuifraam, bekroond door een gebroken driehoekig fronton met daarin een pinakel. Aan weerszijden van deze middenas bevinden zich twee vensters. Bij de rechter zijgevel (oost) zijn drie keldervensters symmetrisch over de gevel verdeeld. Boven het meest rechtse bevindt zich een opkamervenster.

Tegen de linker zijgevel (west) is een erker met afgeschuinde zijkanten geplaatst, waarin zich aan de noordzijde een rond venster bevindt. Links ervan een gemoderniseerde deur naar de gang; rechts van de erker zijn drie woonkamervensters. In het dakvlak erboven is een latere dakkapel met dubbel tweeruitsraam geplaatst. De mansardekap aan de achterzijde van het woongedeelte (noord) wordt afgesloten door houten windveren. Alleen in de gevels van het oudste stalgedeelte komen gietijzeren segment- en rondboogvormige stalvensters met decoratieve roedenverdeling voor. Het tweede gedeelte (1924) heeft aan de oostzijde rechthoekige betonnen stalvensters met roedenverdeling en een staldeur onder een betonnen latei. De westelijke langsgevel heeft bovendien een houten staldeur met vierruitsbovenlicht. Bij de symmmetrisch ingedeelde kopgevel aan de achterzijde (noord) wordt een centrale staldeur geflankeerd door mestdeuren onder betonnen lateien, terwijl er zich op de verdieping een hooiluik bevindt onder een segmentboogvormige ontlastingsboog. Er boven bevindt zich een rond stalvenster, geflankeerd door het uitkragend in siermetselwerk jaartal '19'-'24'. De gevel wordt afgesloten door eenvoudige houten windveren.

De voorgevel van het eenlaags zomerhuis, annex boenhok, staat in het verlengde van de brandmuur tussen het voorhuis en het stalgedeelte aan de zuidzijde van de boerderij. De gevel wordt door een lagere gootlijst dan die van de boerderij afgesloten. Links bevindt zich een houten deur en rechts een vierruits keperboogvormig venster. De oostelijke langsgevel heeft links onder een verlaagde stoep naar het water en onder een segmentboogvormige ontlastingsboog een dubbel openslaande deur, waarop in geopende stand een luifel rust. Rechts ervan bevinden zich drie zesruitsramen van het zomerhuis. De westelijke langsgevel is voorzien van een eenvoudig rondboogvormig stalraam. De achtergevel (noord) is een puntgevel met een hoge gepleisterde plint, die rechts een tweedelige (vernieuwde) deur heeft met links een zesruitsschuifraam en op de verdieping een houten luik. De gevel wordt afgesloten door eenvoudige houten windveren.

Interieur

De oorspronkelijke indeling van de boerderij is grotendeels gehandhaafd. Vermeldenswaard is ondermeer de kamer-en-suite, waarvan het stucwerkplafond is uitgevoerd met bloemmotieven, de zwarte marmeren schouw gecanneleerde corintische pilasters heeft en de schuifdeuren glas-in-lood en panelen met diamantkopmotief. De houten gangtrap met bordes heeft een balustrade in de traditie van de Neo-Renaissance. In de werkkeuken is een oorspronkelijk aanrecht aanwezig en de met gesmoorde plavuizen belegde en van pekelbakken voorziene kelder heeft troggewelfjes. De beide stallen hebben hun oorspronkelijk driebeukig indeling, elk bestaande uit vier ankerbalkgebinten, waarbij de middenbeuk de voergang is.

Waardering

De boerderij 'Westdorp' is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde als vrij gave voor Midden-Holland en meer specifiek voor de Rijnstreek karakteristieke langhuisboerderij uit het laatste kwart van de 19de eeuw, die in meerderde bouwperioden tot stand kwam.

Van architectuurhistorische waarde als karakteristiek voorbeeld van een vrij sober vormgeven boerderij in Ambachtelijk-traditionele bouwtrant uit het laatste kwart van de 19de eeuw. De bouwkundige onderdelen zijn gaaf in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering, zowel in- als uitwendig.

Van ensemblewaarde in relatie met de overige complexonderdelen.

Tags: agrarische gebouwen,boerderij,boerderij,boerderij, molen, bedrijf

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)