Omschrijving van L. & N. Smit's Stichting: voormalige bejaardentehuis

Inleiding

Het BEJAARDENTEHUIS aan de Lekdijk werd in 1885 als dijkhuis gebouwd in opdracht van de heer Leendert Smit Fopzoon, Ambachtsheer van Nieuw-Lekkerland en zijn vrouw Neeltje Smit. Het pand is in Eclectische stijl vormgegeven en had ruimte voor ongeveer 15 te verzorgen bewoners en een huismeester. In het souterrain bevond zich de keuken, op de parterre de gemeenschappelijke eet- en verenigingskamer en op de verdieping was een regentenkamer ingericht.

In 1958 werd het bejaardenhuis gesloten en overgedragen aan de gemeente Nieuw-Lekkerland die het in gebruik nam als gemeentehuis. In 1996 onderging het pand een grondige renovatie en kreeg het een nieuwe bestemming als kantoorpand. Het interieur werd daarvoor geheel gewijzigd. Het pand ligt buiten de bebouwde kom met de voorgevel evenwijdig aan de dijk en heeft een klein voorplein met leilindes.

Omschrijving

Het rood bakstenen pand op een rechthoekige plattegrond bestaat uit twee bouwlagen met een onderverdieping onder een met gesmoorde Hollandse pannen gedekt schilddak. De in kruisverband gemetselde gevels worden afgesloten door een omlopende kroonlijst.

Symmetrische voorgevel (noord) op een gepleisterde plint met schijnvoegen waarin de keldervensters gevat zijn. De vijf traveeën brede gevel heeft midden- en hoekrisalieten, gemarkeerd door gepleisterde hoekpilasters met schijnvoegen. De muuropeningen bevinden zich onder getoogde strekkenbogen met gepleisterde aanzet- en sluitstenen. In de middenrisaliet is de entree geplaatst onder een bovenlicht met deels rustica gepleisterde strekkenboog. Hardstenen stoep met bordes en drie treden. Boven de entree een balkon met smeedijzeren balustrade steunend op twee ronde gietijzeren zuiltjes met fantasiekapitelen op postamenten. Het balkon kan betreden worden via een dubbele balkondeur onder een bovenlicht. Daarboven een gepleisterd veld met daarin "1883". Het risaliet eindigt in een dakkapel met een dubbel tweeruits venster en een frontonvormige bekroning met naald. Aan weerszijden van de risaliet op de begane grond en de verdieping twee vensters. De hoekrisalieten worden bekroond door een attiek eindigend in een palmetmotief en hebben op beide bouwlagen een venster.

Rechter zijgevel (west) is voorzien van kleine getoogde keldervensters, op de parterre en de eerste verdieping een getoogd venster geflankeerd door blindnissen. Centraal boven de gevel een dakkapel met vierruits venster.

De indeling van de linker zijgevel (oost) is grotendeels gelijk.

Achtergevel (zuid) met gepleisterde plint, onderverdieping met deur onder bovenlicht, kruisvensters en dubbele vensters onder strekkenbogen. Op de parterre en de verdieping zesruits vensters onder strekkenbogen. Centraal boven de gevel een dakkapel met vierruits venster.

Waardering

Voormalig bejaardentehuis gesticht door scheepsbouwer Smit in 1885 van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een rusthuis uit een tijd dat bejaarden- en armenzorg aan kerkelijke en particuliere instellingen werd overgelaten. Het voormalig bejaardenhuis illustreert hoe een industriëlenfamilie, ook na een werkzaam leven, voor hun werknemers zorg kon dragen.

Het voormalige bejaardentehuis is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde vanwege de Eclectische vormgeving.

Het exterieur van het pand is gaaf in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering.

Het pand is van stedenbouwkundig belang vanwege de beeldbepalende ligging aan de Lekdijk.

Tags: liefdadige instell.,bejaardentehuis,sociale zorg, liefdadigh.,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)