Omschrijving van Machinefabriek met aangebouwde stoomketelmakerij en werkplaats met kantoor

Omschrijving

SMEDERIJ gebouwd in 1872, opgetrokken in een roodbruine baksteen. Het zadeldak, gedekt met een zwarte en een rode Friese golfpan, heeft strakke windveren en een ijzeren goot met eronder een muizentandfries. De voorgevel (oost) met hoeklisenen heeft vier getoogde ijzeren vensters met roedenverdeling, dubbele schuurdeuren onder een getoogd zevenruits bovenlicht en in de topgevel een getoogd ijzeren venster met roedenverdeling tussen twee verdiepte, gemetselde driehoeken; vensters en bovenlicht onder een segmentboog in platte muizentand.

In de noordgevel twee getoogde ijzeren vensters met roedenverdeling en een getoogde opgeklampte deur, alle onder een halfsteens segmentboog, en een houten schuifdeur (niet origineel). In de zuidgevel vier getoogde ijzeren halfvensters met roedenverdeling onder een halfsteens segmentboog. Aan de zuidgevel is een constructiewerkplaats gebouwd.

Twee bouwlagen hoge STOOMKETELMAKERIJ ontworpen in 1910, opgetrokken in een roodbruine baksteen op een trasraam van donkere klinkers. Het zadeldak, gedekt met een zwarte Friese golfpan, ligt besloten tussen twee topgevels met een getrapte, gemetselde tuit, en heeft een vernieuwde goot. De gevels worden geleed door gemetselde pilasters met op de hoeken, iets doorgetrokken hoekpilasters met aangesmeerde afdekplaat; in de pilasters aan de zuidgevel rozetankers. Tussen de pilasters getoogde ijzeren vensters met roedenverdeling onder een segmentboog in platte muizentand en gemetselde onderdorpels.

In de zuidgevel dubbele, getoogde houten schuurdeuren met deurlichten met roedenverdeling onder een segmentboog in platte muizentand. Op de eerste bouwlaag negen getoogde ijzeren vensters met roedenverdeling en op de tweede bouwlaag elf getoogde ijzeren halfvensters met roedenverdeling. Aan de zuidgevel een later aangebouwd transformatorhuisje met plat dak, waarin twee stalen deuren.

De voorgevel (oost) heeft op de begane grond vijf getoogde ijzeren vensters en een liggend, ijzeren achtruitsvenster, op de verdieping vijf getoogde ijzeren halfvensters en in de topgevel een getoogd ijzeren venster tussen twee iets kortere, getoogde ijzeren vensters.

De achtergevel (west) is identiek aan de voorgevel, alleen zijn er per bouwlaag zes getoogde ijzeren vensters en in de topgevel drie getoogde ijzeren vensters en één getoogd ijzeren halfvenster. Een deel van de vensters op de eerste bouwlaag wordt grotendeels verhuld door een jongere platte garage die buiten de bescherming valt.

Aan de noordgevel van de smederij is een WERKPLAATS met KANTOOR gebouwd omstreeks 1910, opgetrokken in een rode baksteen op een trasraam van roodbruine klinkers. Het zadeldak, gedekt met een rode Friese golfpan, heeft een mastgoot op gemetselde klossen. De voorgevel (oost) heeft gemetselde gevelbanden in gele en rode baksteen en een topgevel met een getrapte tuit met siermetselwerk, een gemetselde deklijst en gemetselde aanzetstenen. In de voorgevel een (vernieuwde) entree met een halfrond bovenlicht met ijzeren roeden onder een rondboog in gele en rode baksteen, een driedelig venster, in het midden openslaand, onder een segmentboog in gele en rode baksteen en een gemetselde boogtrommel, twee getoogde keldervensters en in de topgevel openslaande deuren met bovenlicht en twee zijlichten met roedenverdeling in de vorm van een halfrond, samengevat onder een rondboog van gele en rode baksteen.

In de noordgevel een driedelig venster, in het midden openslaand, onder een segmentboog, een driedelig venster (niet origineel) met rollaag, en zes getoogde ijzeren vensters met roedenverdeling onder een segmentboog in platte muizentand.

De achtergevel (west) met strakke windveren heeft drie getoogde ijzeren vensters met roedenverdeling onder een segmentboog in platte muizentand, een opgeklampte deur met bovenlicht met roedenverdeling onder een rollaag, en in de topgevel drie getoogde ijzeren vensters met roedenverdeling en een getoogd houten venster met een door roeden verdeeld bovenlicht, alle onder een segmentboog in platte muizentand.

In het INTERIEUR van de smederij zijn onder meer van belang: de zich verjongende schoorsteenpijp, opgetrokken in rode klinkers en de houten spantenkap.

Waardering

Smederij met aangebouwde stoomketelmakerij en werkplaats met kantoor van algemeen belang vanwege cultuurhistorische waarde

- als voorbeeld van een smederij die vanaf 1872 is uitgebreid tot machinefabriek

- vanwege de functionele Ambachtelijk-traditionele vormgeving van de drie werkplaatsen

- vanwege de herinnering aan de bloei van de scheepvaart en de industrie in Veendam

- vanwege de functionele en ruimtelijk-visuele relatie met de woning

- vanwege de markante ligging op een hoek

Tags: gebouwen, woonhuizen,smederij,nijverheid,boerderij, molen, bedrijf

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)