Salentein, Park in Nijkerk
Omschrijving van Salentein, Park
Onderdeel 2
Omschrijving
De HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG is vanaf het midden van de 19de eeuw tot stand gekomen. Daarvoor kende Salentein geen aanleg van betekenis, wel is al op de kaart van De Man (1802-1803) een kleine vergraven vijverpartij direct ten zuiden van het huis te zien. Het zwaartepunt van de aanleg is geconcentreerd op het terrein ten westen van Salentein aan de overzijde van de provinciale weg (Puttersttraatweg) en gericht op De Berencamp. Hier is rond 1906 de compositie verfraaid en een ruimtelijk-visuele relatie tussen beide buitenplaatsen Salentein en de Berencamp gecreëerd. Door het aanplanten van verschillende boomgroepen (clumbs of trees) zijn zichtassen uitgezet, waarbij het huis De Berencamp, het tolhuisje en de duiventoren, als 'point de vue' dienen. De directe omgeving van het huis is ingericht met de vijverpartij en enkele monumentale solitairen (eik, plataan, linde en treurwilg). Vanaf de Putterstraatweg heeft het huis een zeer beeldbepalende functie, wat veroorzaakt wordt door het langwerpige, verdiept liggende weiland voor het huis, dat aan de oostzijde wordt afgesloten door een rechte laan (Topografische Militaire Kaart 1849-1859). Vanaf het huis bestaat eveneens een mooi zicht over dit weiland naar de begroeide rand aan de noordzijde waarin oorspronkelijk enkele boomgroepen waren uitgespaard (thans dichtgegroeid). Ten westen van het huis ligt de oude moestuin annex boomgaard, thans weiland. Het gebied ten oosten en ten zuiden van het huis is in de derde kwart van de 19de eeuw bebost waardoor het coulisselandschap werd gevormd. Hierbij werd de rechthoekige verkaveling verlaten (afgebeeld op de kadastrale minuut 1827) en vervangen door een meer grillig gevormd verkavelingspatroon (Topografische Kaart 1871) met een slingerende rondwandeling rond twee weiden; de afwisseling van open en gesloten ruimten kenmerkt de aanleg van dit bos. De weilanden zijn grotendeels omhaagd. De inrichting van de weiden is enigszins verstoord door de nieuwe villa met bijbehorende tuin in de westelijke en een eendenkooi in de oostelijk gelegen weide. Door het bos lopen enkele rechte lanen; de west-oostlaan (richting het spoor) eindigt bij een heuveltje en een rondeel; de rechte toegangslaan naar boerderij 'de Hoge Dam' wordt geflankeerd door twee als een rondeel met boombeplanting en een greppel aangelegde uitstulpingen. Vanaf deze laatst genoemde laan zichten over de open weiden aan weerszijden, die aan de noord- en zuidzijde door grillige bospercelen omsloten worden (singel zuidzijde aangeplant in 1830). In ca.1950 is het bos grotendeels gekapt en opnieuw aangeplant, waarbij de structuur gehandhaafd bleef. In het parkbos ligt Heribert van Westerveld begraven (¿ 1831) op een rond eilandje met oude eiken en beuken rondom (zie omschrijving onderdeel 7).
Waardering
HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats De Salentein van algemeen belang:
- wegens de aanleg in landschapsstijl rond 1906 met clumbs of trees en zichtassen gericht op de buitenplaats De Berencamp;
- wegens de visueel-ruimtelijke samenhang met de buitenplaats De Berencamp, waarbij het huis De Berencamp, het tolhuisje en de duiventoren als 'points de vue' dienen;
- wegens het 19de-eeuwse wandelbos met lanenstelsel en grillig gevormd kavelpatroon;
- wegens de functioneel-ruimtelijke samenhang met andere onderdelen van de buitenplaats.
Tags: losse objecten, ed.,historische aanleg,tuin, park en plantsoen,...
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)
In de buurt
-
Salentein, Park Putterstraatweg 5, Nijkerk
-
Salentein, Boogbrug Putterstraatweg 5, Nijkerk
-
Salentein, Dorsmolen Putterstraatweg 5, Nijkerk
-
Salentein, Brug bij het koetshuis Putterstraatweg 5, Nijkerk
-
Salentein, Koetshuis met schuur Putterstraatweg 7, Nijkerk
-
format_list_bulleted
Alle monumenten in
Nijkerk (Gelderland)