Op den Paschviever in Apeldoorn
Omschrijving van Op den Paschviever
Inleiding
Dit WOONHUIS MET VOORMALIG ATELIER is gesitueerd aan de noordoostzijde van de Regentesselaan, naast de kerk van de Protestantenbond (Regentesselaan 14b). Het pand met de naam 'Op den Paschviever' werd in 1914 gebouwd door A.H. Wegerif (1888 - 1963), die tussen 1911 en 1925 een architectenbureau in Apeldoorn had en in dit dorp meerdere panden ontwierp. Het pand ligt tegenover zijn eigen woonhuis met atelier Regentesselaan 11 (1912). Op den Paschviever vormt een onderdeel van de noordoostelijke begrenzing van het Oranjepark. Het pand is ontworpen voor de zuster van Wegerif, Anna Hermina, die fotografe was. Ook heeft Henk Wegerif er zelf een tijdje gewoond, vermoedelijk na zijn scheiding, toen hij zijn eigen woonhuis, het pand Regentesselaan 11, had verkocht. Tegenwoordig is de atelierruimte ook als woonruimte in gebruik. Het vrij gesitueerde woonhuis is omringd door een zeer kleine tuin met een heg aan de noordwestzijde. Aan de straatzijde bevindt zich een ijzeren hek. Het woonhuis is gebouwd in een voor Wegerif typerende stijl, waarbij traditionele elementen vermengd worden met zakelijke, en soms expressionistische elementen.
Omschrijving
Het pand heeft een onregelmatig grondvlak met één bouwlaag en een verdieping en zolder die opgenomen zijn in een hoog opgaand zadeldak met moderne pannen, windveren en zinken bakgoten. De linkerzijgevel heeft een breed topgevelrisaliet met een brede en hoge vensterpartij waarachter zich het voormalige atelier bevindt. De rechterzijgevel heeft een driezijdige erker over twee bouwlagen die het dakschild doorsnijdt en is afgesloten met een driezijdig schilddak. Op de nok van het zadeldak bevinden zich twee gemetselde schoorstenen. De linkerzijgevel heeft direct achter de voorgevel een hoge uitgemetselde schoorsteen met rondboogvormige spaarvelden en een afsluitende tandlijst aan de bovenzijde. De schoorsteen dient als rookkanaal voor de schouw in de hal. De gevels van het woonhuis zijn in Vlaams verband gemetseld en hebben een door een rollaag afgesloten trasraam. De voorgevel heeft een vanaf de lekdorpels naar boven toe aangebrachte, niet oorspronkelijke, pleisterlaag (ca. 1985).
De VOORGEVEL van het huis is symmetrisch ingedeeld. De gevel heeft een breed en platgedekt, uitgebouwd portiek met de oorspronkelijke voordeur in een rondboogvormig portaal. Dit portaal heeft twee, iets naar voren springende, risalieten waarin zich een rechthoekig en van blank glas-in-lood voorzien raam bevindt. Het is niet duidelijk waar deze nissen, die van binnen uit te bereiken zijn voor gediend hebben. Boven het portaal bevindt zich op de gootlijst de geschilderde naam 'Op den Paschviever Ao 1914'. Aan weerszijden van de ingangspartij bevindt zich een driedelig kozijn met een enkelruits middenraam en twee van blank glas-in-lood voorziene zijramen. De verdieping bevat boven het portiek een vierdelig kozijn met bijna trapeziumvormige ramen en tussenstijlen. Aan weerszijden van dit kozijn bevindt zich een ovaal raam waarin zich blank glas-in-lood met een middenster bevindt.
De LINKER ZIJGEVEL heeft rechts naast de brede uitgebouwde schoorsteen een smal raam. Links van de schoorsteen bevinden zich drie smalle ramen met daartussen een enkel raam in de vorm van een liggende rechthoek. Alle ramen zijn afgesloten met rollagen aan de boven- en aan de onderzijde. Het dakvlak boven dit deel van de gevel bevat een aangekapte dakkapel met een drielicht met ramen bezet met glas-in-lood. Het brede topgevelrisaliet links in de gevel heeft vlechtingen en heeft een zeer grote raampartij over twee verdiepingen, die bestaat uit drie, door een horizontale houten latei met elkaar verbonden en door een bakstenen stijl van elkaar gescheiden, houten ramen. De ramen bestaan elk uit een 9-ruits onderraam. De bovenramen van de beide buitenste raampartijen hebben een 6-ruits verdeling die bestaat uit drie liggende rechthoeken en drie grotere staande rechthoeken. Het bovenraam in het midden heeft een gelijkvormige 6-ruits verdeling. Dit raam wordt bekroond met een 3-ruits raam dat ook met een houten lateibalk is afgesloten. De bakstenen raamstijlen hebben een blokvormig element ter plaatse van de scheiding tussen onder- en bovenramen. De stijlen van de bovenramen worden naar boven toe breder, waardoor hetzelfde effect als bij het verdiepingsraam in de voorgevel ontstaat. Boven dit raam bevindt zich een smal achtzijdig zolderraam. Links van het risaliet bevindt zich een 9-ruits venster, aan boven- en onderzijde afgesloten met een halfsteens rollaag.
De van vlechtingen voorziene ACHTERGEVEL heeft een platgedekte aanbouw met balkon over de hele gevelbreedte. Het houten balkonhek is ooit vernieuwd. De aanbouw heeft een moderne gevelinvulling met een brede raampartij. Links bevinden zich twee rechthoekige raampjes met afsluitende rollagen. Rechts in de aanbouw bevindt zich aan de achterzijde een modern 6-delig raam, de linkerzijgevel bevat een dubbele deur met een bovenlicht in glas-in-lood. Op het balkon komt een dubbele balkondeur uit. Deze bevindt zich in een ongewoon hoog kozijn waarin zich ook het 2-ruits zolderraam bevindt. Tussen de deur en het zolderraam bevindt zich een in graatmotief gemetseld baksteenveld.
De RECHTER ZIJGEVEL heeft een driezijdige erker over twee bouwlagen. Elk van de drie zijden bevat boven elkaar twee ramen in één kozijn met daartussen een in visgraatmotief gemetseld baksteenveld. Rechts van de erker bevinden zich nog een tweedelig, een vierdelig en een enkel kozijn met afsluitende rollagen en kelderlichten daaronder. Het vierdelig kozijn bevat glas-in-lood.
Het INTERIEUR heeft nog voor een deel de oorspronkelijke indeling en inrichting, waarbij de hal en het voormalige atelier de belangrijkste ruimten vormen. De ruime hal heeft een schouw met een houten betimmering en zitjes aan weerszijden. Boven de spiegel is een tekst aangebracht: "Geen huis wordt ooit zoo goed gemaakt/ of iemand is er die het laakt/ was hij maar bytyds gekomen/ 'k had gaarne dan zyn raad vernomen". Het huis heeft nog de oorspronkelijke deurkozijnen en betimmeringen in ondermeer het atelier. De schouw in het atelier is oud (17de eeuw, maar behoorde niet bij het ontwerp. De achterkamer van het huis is in 1952 en later in 1987 vernieuwd. In de hal en in de middengang bevindt zich nog de oorspronkelijke houten zoldering.
Waardering
Woonhuis met voormalig atelier, ontworpen door A.H. Wegerif in 1914
- Dit pand is van architectuurhistorische waarde als woonhuis, gebouwd door de bekende architect A.H. Wegerif. Hij bouwde dit pand voor zijn zus, die fotografe was. Het atelier bepaalt voor een groot deel de vorm van het pand dat opvalt door haar esthetische kwaliteiten, de gave verhoudingen en de bijzondere detaillering in vormgeving en materiaalgebruik. Het object bevat tevens bijzondere onderdelen in het interieur. Het pand vormt met een aantal andere panden in de directe omgeving een goed voorbeeld van de ontwerpwijze van architect Wegerif. De gebruikte bouwstijl is een mengvorm van traditionele en meer zakelijke, zelfs expressionistische elementen. Samen met het tegenovergelegen woonhuis van dezelfde ontwerper, vormt dit pand een belangrijk ensemble.
- Van stedebouwkundige waarde als onderdeel van de villawijk De Parken en als grensbebouwing van het Oranjepark. Het gebouw speelt door haar markante bouwmassa een belangrijke rol in het ter plaatse nog grotendeels aanwezige historische straatbeeld, te midden van in kwalitatief opzicht hoogwaardige villa-architectuur. Het pand vormt in combinatie met de vele particuliere en openbare groenelementen een belangrijk onderdeel van deze wijk.
- Van cultuurhistorische waarde als herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het pand werd gebouwd als huisvesting van de nieuwe en kapitaalkrachtige stedelijke elite, die zich bij voorkeur vestigde in kapitale villa's in ruim opgezette romantisch aangelegde villawijken. De Parken behoort tot de grootste en oudste villawijken van dit type in ons land en de aanleg droeg er toe bij dat het aanzien van het dorp en de sociale gelaagdheid van haar bevolking sterk veranderde.
Tags: gebouwen, woonhuizen,atelierwoning,werk-woonhuis,...
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)
Recensies (1)
-
S.S. Broekema (31 augustus 2017 02:00)
star star star starEen kleine correctie: Het atelier werd niet beheerd door Anna Hermina Wegerif, maar door haar jongere zuster Agatha Johanna Wegerif (1893-1965), die fotografe was. Het huis is voor haar gebouwd door haar broer A.H. Wegerif.
In de buurt
- Villa met schuur Regentesselaan 10, Apeldoorn
- Regentessekerk Regentesselaan 14b, Apeldoorn
- De Pasch Regentesselaan 11, Apeldoorn
- Boogbrug, Oranjepark Stadspark, Apeldoorn
- Atelier bij De Zeeuwsche Knoop Burg. Tutein Noltheniuslaan 14, Apeldoorn
-
format_list_bulleted
Alle monumenten in
Apeldoorn (Gelderland)