Zoeken... Een moment geduld a.u.b.

search
favorite_outline favorite

Kasteel Moersbergen: tuin- en parkaanleg in Doorn

Moersbergselaan 17
3941 BW, Doorn (Gemeente Utrechtse Heuvelrug)
Utrecht
Bouwjaar: 1706
Publicatie: 19991013
Rijksmonument ID: 511556
Bekijk wikipedia

Omschrijving van Kasteel Moersbergen: tuin- en parkaanleg

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Moersbergen. De oprijlaan en tevens hoofdas van de aanleg wordt gevormd door een ca.800 meter lange met eiken beplante laan, die enkele graden naast de as van het huis is georiënteerd. Aan het eind van de negentiende eeuw is de laan met een westwaartse bocht verlegd, maar de perspectiefwerking van de laan als zichtas op het huis is behouden door de aanleg van een verdiepte weide voor het huis. Deze weide met aha-effect zorgt voor een verassend landschapselement. Van de achttiende-eeuwse aanleg (zie kaart 1706) resteren naast de oprijlaan, ook de laan aan de westzijde (Leeuwenburgerlaan) en de noordgracht. De aanleg in landschapsstijl is in twee fasen te onderscheiden. In de periode tussen 1824 en 1832 is de omgrachting tot een vijverpartij vergraven en het parkbos met slingerpaden ten zuiden van het huis aangelegd (zie kadastrale kaart 1829), tevens is het voorplein, na de sloop van de dienstwoningen, omgevormd tot een open ruimte (zie litho P.J. Lutgers 1869). In de periode tussen 1900 en 1925 is het sterrenbos, dat in 1869 nog gaaf aanwezig was, in een landschapspark getransformeerd en is in het parkbos ten zuiden van het huis een doorzicht naar de Gooyerdijk gecreëerd. Ten westen van de oprijlaan ligt een coulissenlandschap met open weiden afgewisseld bospartijen. De grote weide schuin voor het huis werd oorspronkelijk doorsneden door een rechte laan, in het verlengde van de oost-west laan van het sterrenbos. Deze laan wordt aan de westzijde beëindigd door een heuvel (oorspronkelijk een ijskelder/uitzichtspunt). Direct aan de westwaartse bocht liggen het koetshuis en een dienstwoning, ook de moestuin is hier sinds de negentiende-eeuws gesitueerd. Ten oosten van de oprijlaan ligt het parkbos, dat in de tweede helft van de achttiende eeuw als een sterrenbos is aangelegd en rond 1900 met slingerende lanen is ingericht (waarvan thans de noord-oost laan resteert). De kern van de aanleg in landschapsstijl, geflankeerd door weilanden, is rondom het huis gelegen met een enkel slingerpad, boomgroepen en solitairen. Rond 1824 is de dubbele gracht vergraven tot een niervormige vijverpartij met wormvormig uitsteeksel aan de westzijde en een ovaal eiland aan de oostzijde. Vanaf het huis loopt een oostwaartse zichtas over de waterpartij naar de weilanden. Ter plaatse van de huidige boomgaard werd deze as gevat in een zichtlaan (zie kadastrale kaart 1829), die thans niet meer aanwezig is. De noordgracht is als formeel element behouden en functioneert enigszins als 'grand canal'. Achter het kasteel is rond 1925 een zichtas naar de Gooyerdijk uitgespaard, omsloten door een zich verwijdende en vernauwende, grillig gevormde bosrand. De Gooyerdijk vormt van oudsher de zuidgrens van de buitenplaats.

Waardering

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Moersbergen van algemeen belang:

- vanwege de bij de buitenplaats behorende parkaanleg in landschapsstijl, waarin de oprijlaan als karakteristiek 18de-eeuws formeel element gehandhaafd is;

- vanwege de gaaf bewaarde elementen in landschapsstijl, zoals de niervormige vijverpartij met eiland en de verdiepte weide voor het huis, die door zijn aha-effect een bijzonder en uniek onderdeel vormt;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke samenhang met de verschillende onderdelen van de buitenplaats.

Tags: losse objecten, ed.,historische aanleg,tuin, park en plantsoen,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)

directions_car Route naar Kasteel Moersbergen: tuin- en parkaanleg
location_on Monumenten Kaart rond Doorn

Recensies (0)

Geen recensies gevonden. Voeg als eerste toe!