Omschrijving van Beerschoten: historisch tuin- en parkaanleg

Omschrijving

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG onderdeel 2. De buitenplaats kenmerkt zich enerzijds door het gaaf bewaarde achttiende-eeuwse formele lanenstelsel en anderzijds door de aanleg in landschapsstijl, die in twee fasen tot stand is gekomen: rond 1820 vindt de eerste en na 1842 de tweede fase plaats. Waarschijnlijk heeft J.D. Zocher jr. zich met de laatst genoemde fase bezig gehouden. De formele structuur van de aanleg wordt bepaald door de Visserssteeg, de toegangslaan, het deels nog met de originele klinkers bestrate Melkweggetje (1777) als dwarsas van de toegangslaan, een deel van de laan in de as van het huis (achterzijde) en de twee sterrenbossen met rotondes. Het middelpunt van het eerste, meest zuidelijk gelegen sterrenbos wordt gevormd door een heuveltje 'konijnenberg', waarop een linde is aangeplant (ca. 1835). Vanaf dit punt loopt een laan in noordoostelijke richting naar de kern van het tweede sterrenbos gevormd door een thans droogstaande goudvissenkom welke in ca. 1777 is uitgegraven. Met de uitgegraven grond is ten noordoosten van deze kom een zogenaamde trappenberg (vanwege zijn trapsgewijze opbouw) opgeworpen, thans een glooiende heuvel. In het sterrenbos is, met behoud van de formele structuur, een landschapselement ingepast: vanaf de goudvissenkom loopt in noordwestelijke richting een laan beplant met grove dennen en twee levensbomen (Tuya). Vanaf ditzelfde punt loopt in westelijke richting een thans doorgeschoten berceau 'paraplulaantje'. De aanleg in landschapsstijl is meer rondom het huis geconcentreerd. Voor het huis ligt een taps-toelopende weide met boomgroepen geflankeerd door bospartijen. Deze weide dateert uit de eerste fase van de aanleg in landschapsstijl. Vanaf het huis liep over de weide een zichtas gericht op de Domtoren van Utrecht, welke thans door de hoge bebouwing van De Uithof verloren is gegaan. Achter het huis is een bescheiden en meer besloten aanleg in landschapsstijl (tweede fase), waarbij het karakter wordt bepaald door een uitgegraven slingerende beek tussen opgeworpen heuvels. Over de waterpartij loopt één diagonale zichtas naar een door bossen omzoomd wei- annex bouwland. De genoemde beek vervolgt zijn tracé langs de westzijde van dit weiland en is voorzien van een eenvoudig gemetseld negentiende-eeuws boogbruggetje om het weiland te ontsluiten. De omgeving van Beerschoten karakteriseert zich verder door productiebossen afgewisseld met open weiden en bouwland. De bossen grenzen aan het bosgebied van Houdringe en lopen in elkaar over.

Waardering

De HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG is van algemeen belang:

- vanwege de deels in structuur en deels in detail gaaf bewaarde aanleg in landschapsstijl uit het begin van de 19de eeuw;

- vanwege de zeldzaamheidswaarde van een formeel lanenstelsel uit de 18de eeuw met elementen uit de 18de-eeuwse Nederlandse tuinarchitectuur;

- vanwege de funtcioneel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats.

Tags: losse objecten, ed.,historische aanleg,tuin, park en plantsoen,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)