Omschrijving van Oostergeest: historische tuin- en parkaanleg

Omschrijving

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Oostergeest. Deels in structuur en deels in detail gaaf bewaarde tuinaanleg in vroege-landschapsstijl uit het begin van de 19de eeuw gelegen binnen de 17de- en 18de-eeuwse aanleg van waterlopen en lanen. Bepalend voor het karakter van de tuinaanleg in landschapsstijl is de vergraven waterpartij die als een slinger om het huis loopt en waaromheen het park, de moestuin en open weiden zijn gegroepeerd. Het huis vormt een dominante factor in de aanleg vanwege zijn beeldbepalende ligging. De grote open weide voor het huis functioneert als brede zichtas, die de 18de-eeuwse zichtas (oude oprijlaan) vervangt. Voor het huis versmalt de as door de deels in vierkantsverband staande lindenbomen (geplant rond 1800 ter vervanging van oudere exemplaren). Ten zuiden van de weide loopt de rechte oprijlaan beplant met eiken en meidoornhagen naar het huis. Ten westen van het huis is de 'koepel op duin' gelegen, die zicht biedt op het omringende weiland (vroeger ook op de duinen, nu verstoord door autobaan/spoorweg). Tussen het koetshuis en de kerkhofmuur een 18de-eeuwse rode bakstenen scheidingsmuur met gecementeerde bakstenen rollaag. De kerkhofmuur met poortje is reeds als onderdeel van de kerkruïne beschermd. Het poortje werd in de 19de eeuw speciaal voor de familie aangebracht. Het terrein voor de muur is rond 1861 aan de buitenplaats toegevoegd na de afbraak van een school. Er werd een tennisveld op aangelegd, dat na de Tweede Wereldoorlog in onbruik is geraakt. Thans is het terrein ingeplant. Voor het huis een dwarsas (noord-zuid) gevormd door een oude lindenlaan met deels jonge aanplant. De lindenlaan leidt langs de moestuin over de vijverpartij naar het parkgedeelte. Ten oosten van de laan een besloten aanleg met bemoste slingerpaden, die een laankarakter hebben. Vanuit de tuinkoepel in de noordoosthoek een zichtas naar de Herenweg, die nu is dichtgezet. Parallel aan de Herenweg een pad met eenzijdige laanbeplanting van eiken. Ten westen van de lindenlaan een open aanleg met rhodondendronperken, boomgroepen en enkele solitairen, waaronder een tulpenboom. De paden verlopen in curven. Langs de noordrand van de aanleg een gebogen eikenlaan, die halverwege een doorzicht biedt op grasland. Aan de westkant wordt het bosgedeelte beschermd door een strook jonge aanplant (1977). Vanaf het bergje in de landschapsaanleg een zichtas over de vijverpartij naar het huis. Langs de gebogen lijn van de vijverpartij staan enkele solitairen. Achter het huis een recente stervormige aanleg geïnspireerd op het sterbos van de achttiende-eeuwse geometrische aanleg (1985); als zodanig is deze gereconstrueerde stervormige aanleg voor de bescherming van ondergeschikte betekenis. De in een cirkel staande kastanjes rondom de aanleg zijn daar rond 1860 geplant.

Waardering

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Oostergeest van algemeen belang:

- vanwege de 17de/18de-eeuwse structuur gevormd door de waterlopen en lanen en de daarbinnen gerealiseerde aanleg in landschapstijl uit de 19de eeuw;

- vanwege het lobben-vormige padenpatroon dat kenmerkend is voor de vroege landschapsstijl;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met andere onderdelen van de buitenplaats.

Tags: losse objecten, ed.,historische aanleg,tuin, park en plantsoen,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)