Omschrijving van Groot Engelenburg: historische tuin- en parkaanleg

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Groot Engelenburg. Deels in structuur en deels in detail gaaf bewaarde aanleg in landschapsstijl naar ontwerp van de tuinarchitect H. van Lunteren uit ca.1828 met behoud van 17de- en 18de-eeuwse elementen zoals de omgrachting en de hoofdas (zie Hottingerkaart uit 1783). Een groot deel van de aanleg is thans (1997) in gebruik als golfterrein, waardoor de belevingswaarde van het park is veranderd. De opzet van de aanleg wordt bepaald door een formele hoofdas (oprijlaan), die komende vanuit de dorpskern Brummen loodrecht op het huis is geprojecteerd. Langs de laan staan enkele zeer oude bruine beuken en is verder opnieuw ingeplant met eiken en dennen. Het huis ligt tezamen met de bouwhuizen op een omgracht eiland, waarvoor een rechthoekig eveneens omgracht deel van oorsprong opgedeeld in twee parterres aan weerszijden van de oprijlaan, zoals de Hottingerkaart uit 1783 al laat zien. Door tuinarchitect L. Springer zijn in 1911 de twee rechthoekige perken opnieuw ingericht: het linker tuindeel is thans betrokken bij het golfterrein met nog enkele herkenbare elementen van Springer zoals de border, een deel van het rondvormige padenverloop en het centrale punt gemarkeerd door een ornament; ook het rechter vak heeft dit markeringspunt, maar is verder opgeofferd aan een parkeerplaats en een tennisbaan. In het parkgedeelte bij het speelhuisje zijn in het begin van de 19de eeuw verschillende bijzondere bomen aangeplant zoals de mammoetboom (ca.1850) en een taxus. In het begin van de 19de eeuw is de aanleg in landschapsstijl vergraven: de veelhoekige omgrachting rondom het huis verkrijgt wordt vergroot in grillige vormen en uitgebreid met een serpentinevormige vijver waarin een klein eilandje. Vanaf de achterzijde van het huis loopt een zichtas over de waterpartij naar het achterliggende weiland, die als sierweide met rondgaande wandeling in de aanleg is opgenomen. Door de grillige vorm van het eiland is er een harmonieuze overgang gecreëerd tussen het huis met bijgebouwen en de parkaanleg. Links van de waterpartij heeft de aanleg een open karakter met beplanting in golvende lijnen en verschillende zichten over de vijver; rechts ligt het park-, wandelbos met lanen en slingerpaden. Rond het park om het huis staat een gegalvaniseerd hekwerk, dat voor de bescherming van geen belang is. Het parkbos sluit aan de westzijde aan op een met bomen omzoomde sierweide waaromheen een slingerpad (noord en west) en een laan (zuid) loopt; vanaf de laan is een dwarslaan naar de Eerbeekseweg. De rondwandeling biedt verschillende wisselende zichten over de weide met bomengroep.

Waardering

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Groot Engelenburg van algemeen belang:

- als representatief voorbeeld van een deels in structuur en deels in detail gaaf bewaard gebleven tuin- en parkaanleg in landschapsstijl naar ontwerp van H. van Lunteren uit ca.1828;

- vanwege het behoud van enkele formele kenmerken zoals de hoofdas en de omgrachting;

- vanwege de deels in structuur bewaarde aanleg naar ontwerp van L. Springer uit ca.1911;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats.

Tags: losse objecten, ed.,historische aanleg,tuin, park en plantsoen,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)