Omschrijving van Huis te Linschoten: historische tuin- en parkaanleg

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG.

De tuinaanleg van het Huis te Linschoten is gelegen binnen de singels, die de begrenzing vormen van het besloten landschapspark. Door vista's wordt het omringende landschap bij de aanleg betrokken. Centraal is het kasteel gelegen, waarvan de omgrachting tegelijk met de bouw in 1637 tot stand is gekomen. De formele aanleg, waarvan de oprijlaan de as vormde, is in de eerste helft van de negentiende eeuw met behoud van de formele structuur (omgrenzing en middenas) in landschapsstijl gewijzigd. Uit de landmeterskaart van 1633 blijkt dat de oprijlaan, thans de hoofdas van de aanleg, al voor de bouw van het huis aanwezig was en leidde naar de toenmalige boerenhofstede. Parallel aan de met beuken beplante oprijlaan bevindt zich aan de westzijde een rij hazelaars, waarachter zich de moestuinmuur bevindt. Aangrenzend de oude rechthoekige moestuin annex boomgaard. De as van de oprijlaan wordt buiten het parkdeel voortgezet in het 'grand canal' met bomensingels aan beide zijden die de ronde vijverkom aan het einde eveneens begrenzen (zgn.'koekepan'). De zichtas vanuit het huis over het grand canal is rond het einde van de negentiende eeuw met een groep taxusbomen dicht gezet. Een totaalontwerp voor het landschapspark werd door J.D.Zocher vervaardigd en van 1828 tot 1834 uitgevoerd. Twee ovale vijverkommen en de slotgracht werden vergraven tot een lange serpentinevormige vijverpartij, die zich door de aanleg slingert en zich naar het westen toe versmalt. De berceau uit de formele aanleg, die de twee vijvers met elkaar verbond, is in doorgeschoten staat nog aanwezig. Rondom de vijverpartij is een slingeraanleg met o.a. eiken, beuken, platanen en kastanjes. Door de bomenkap is de structuur enigszins vaag geworden. De zuidwest hoek van het park is het meest geaccidenteerde deel met twee heuvels waarvan één voorzien is van een ijskelder. Een kleine houten brug over de westsingel ligt in het verlengde van een eiken laantje dat langs een bosdeel loopt. Van de twee door Zocher geplande zichtassen vanaf de achterzijde van het huis loopt er één zichtas in noordwestelijke richting en één in noordelijke richting op Parkzicht. De laatst genoemde is echter niet uitgevoerd. De eerste vista heeft in het parkdeel een groene omlijsting van taxussen en biedt een mooi uitzicht over de weilanden op de spoorlijn -nu de A12-. Door de coulissen werking (golvende lijnen) heeft het diepte en een 'dramatisch' effect verkregen.

Waardering

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG van algemeen belang:

- vanwege de 17de-eeuwse singelstructuur;

- vanwege de 18de-eeuwse lengteas gevormd door de oprijlaan en het 'grand canal';

- als representatief voorbeeld van een aanleg in landschapsstijl van de hand van Zocher (1828-1834);

- vanwege de functioneel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats.

Tags: losse objecten, ed.,historische aanleg,tuin, park en plantsoen,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)