Omschrijving van NH kerk

Inleiding

Bakstenen zaalkerk met fronttoren, naar ontwerp van bouwkundige L. de Bruijne gebouwd door aannemer J. de Feijter in een, naar de waterstaatsstijl verwijzende bouwtrant. Kerk en toren zijn vervangingen van een oude kerk op dezelfde plaats.

Als eerste werd in 1900 de toren vervangen, de kerk volgde in 1905. De verschillende bouwfasen zijn te onderscheiden in het iets verschillende uiterlijk van de toegepaste baksteen. Stilistisch vormen de twee bouwfasen echter één geheel. De glas-in-lood ramen aan weerszijden van de preekstoel, van de hand van H.C. v.d. Valk, dateren uit 1959 en vallen buiten de bescherming. Noordwestelijk achter de kerk bevindt zich een relatief recente aanbouw met nevenruimten welke eveneens buiten de bescherming valt.

Omschrijving

Het bouwwerk is geheel opgetrokken uit roodbruine machinale baksteen in kruisverband. De vierkante fronttoren is uitgevoerd in drie geledingen. De hoeken van de twee bovenste geledingen zijn afgeschuind. In zowel de toren als de kerk-voorgevel zijn de gevelopeningen omlijst door dagkanten uit profielstenen. In de frontgevel van de toren is de entree met dubbele houten deur met sierlijke gehengen opgenomen. Aan weerszijden van de entree een klein glas-in-lood raampje. Boven de entree en op dezelfde hoogte aan weerszijden van de toren in de kerkgevel, bevinden zich rondboogvormige vensters met glas-in-lood met bakstenen traceringen. De toegang tot de opgang van de toren bevindt zich aan de rechter zijgevel van de toren. De gevels ter hoogte van de eerste geleding zijn gedecoreerd met diverse profielbakstenen lijsten. Onder beide vensters van de kerkzaal bevinden zich hardstenen tableaus ter ere van de stichting van het gebouw; aan weerszijden van het torenraam kleine tableaus met jaartal. De tweede geleding van de toren met helder rode bakstenen accenten op de schuine hoeken en rond de gevelopeningen, is aan de drie gevels voorzien van twee gekoppelde rondboogvormige glas-in-loodramen met natuurstenen aanzet- en sluitstenen in de bogen. De derde geleding bezit boven de drievoudige galmgaten de wijzerplaten van het uurwerk. De overgangen van toren-verjongingen zijn op de schuine hoeken uitgevoerd in natuursteen. De afgeschuinde hoeken van de derde geleding bezitten rondboogvormige nissen. De torengevels worden afgesloten door uitkragend metselwerk met profiel-bakstenen klosjes en een met lood omklede gootlijst.

De voorgevel van de kerk wordt afgesloten door een bakstenen lijst met boogdecoratie. De linker en rechter zijgevel van de kerk zijn in hoofdzaak gelijk uitgevoerd, zes traveeën breed en voorzien van steunberen met natuurstenen afdekplaten en een gepleisterde plint. De kerkhoeken zijn voorzien van overhoeks geplaatste steunberen.

Per travee een rondboogvormig glas-in-lood venster met stalen raamverdeling, de eerste travee vanaf de voorgevel is echter een rondboogvormige blindnis. De gevels worden afgesloten door een houten gootlijst op uitkragend metselwerk. Tegen de linker zijgevel (zuid) is ter plaatse van de laatste travee een, mogelijk iets jongere, kleine bakstenen uitbouw met venster een toegangsdeur, onder een pannen gedekt lessenaarsdakje, geplaatst.

De achtergevel is als sobere, afgeknotte topgevel uitgevoerd, voorzien van twee rondboogvormige vensters met gebrandschilderd glas.

Tegen de achtergevel bevindt zich een aanbouw van de consistorie, met bakstenen gevels, afgesloten door een houten gootlijst. In de linker zijgevel bevindt zich een toegangsdeur met bovenlicht, een toiletraampje en een houten schuifraam. In de achtergevel bevinden zich twee gerenoveerde ramen. Tegen de rechter zijgevel een recent bijgebouw dat niet voor bescherming in aanmerking komt.

De consistorie is voorzien van een zelfstandig schilddak, gedekt met gesmoorde groefpannen.

Het kerkdak is als afgewolfd zadeldak uitgevoerd, de oorspronkelijke gesmoorde groefpannen zijn recent door grijze holle pannen vervangen. De acht-vlaks torenspits is met leien gedekt en bekroond door een vergulde haan.

Het kerkinterieur verkeert in vrijwel originele toestand uit de bouwtijd.

Tegen de achtergevel is de, uit ca. 1760 daterende eikenhouten preekstoel uit de oude kerk geplaatst. Aan weerszijden van de preekstoel een houten paneeldeur welke toegang tot de consistorie geeft, met daarboven gebrandschilderde ramen. Tegen de zijgevels aan weerszijden een houten kerkeraadsbank met luifel en pilaster-rugschot.

De gevels zijn voorzien van lambris met kraalbeschot waarboven gepleisterd muurwerk.

Rond de ramen is een getrapt uitgevoerde pleisterwerk decoratie aangebracht. In de eerste, blinde zijgeveltraveeën bevinden zich nissen met naamlijsten van de predikanten sinds 1600. Tegen de torengevel bevindt zich een fraai bewerkt oksaal boven de entree. Het schip is voorzien van een opstelling van vaste houten banken. De vloer bij de banken is in hout uitgevoerd, de looppaden zijn betegeld met rode en gele plavuisjes.

Het drie-vlaks plafond van kraalbeschot wordt onderverdeeld door de geprofileerde houten spantbenen met trekstangen en muurstijlen op zandstenen kraagstenen. Het vlakke middenveld van het plafond is voorzien van twee ventilatierozetten. Met uitzondering van de gebrandschilderde ramen is het glas-in-loodwerk eenvoudig van uitvoering. Direct achter de kerkzaal loopt een dwarse gang voorlangs de consistorie, de voormalige keuken en het voormalige toilet. De gang is voorzien van een diagonaal betegelde vloer met gele en rode plavuisjes, gepleisterde wanden en een kraalbeschoten plafond. De diverse opgeklampte paneeldeuren zijn aan de gangzijde voorzien van een framewerk met snijwerk. De nevenruimten bezitten geen bijzonderewaarden. In de voormalige keuken is de toegang tot de stookkelder. Deze stookkelder steekt achter de consistorie licht boven het maaiveld uit en is duidelijk herkenbaar door de hoge, ronde, uit gele baksteen opgetrokken schoorsteen. Het kelderdak is uitgevoerd in stalen balkjes met gepleisterde troggewelfjes en betonnen afdekking.

Waardering

Kerk van algemeen belang vanwege cultuurhistorische en architectuurhistorische waarden als bijzonder gaaf voorbeeld van een protestantse dorpskerk met enige allure. Het geheel is van ensemblewaarde voor het aanzien van de kern.

Tags: kerkelijke gebouwen,kerk,kerk en kerkonderdeel,religieuze gebouwen

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)