Omschrijving van Valkenheining: historische tuin- en parkaanleg

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG.

In oorsprong formele parkaanleg op driehoekige grondslag die in het zuidwesten wordt begrenst door de Rijksstraatweg, in het westen door de kastanjelaan en in het noorden en oosten door greppels. Waarschijnlijk kent deze omgrenzing een 18de-eeuwse oorsprong.

Vanuit de westhoek van de historische aanleg loopt langs de Rijksstraatweg een in vier hoeksverband geplante lindelaan die zich ten zuiden van het huis voortzet en dan voorts bestaat uit een mengsel van thans linde, eik, beuk en paardekastanje. Vanuit dezelfde hoek loopt oostwaards een in driehoeksverband geplante kastanjelaan die bij het Kleine Huis (koetshuis) eindigt. Deze laan is waarschijnlijk omstreeks 1863 aangelegd, toen het Kleine Huis werd gebouwd. In het noordwesten van de aanleg ligt een opgaand parkachtig slingerbos met thans een wat onduidelijke structuur (thans loofhout, eiken, beuken, populieren, kastanje en heesters (hulst), waarschijnlijk aangelegd in de 19de eeuw. Omstreeks 1836 werd H. Kersjes de eigenaar van Valkenheining. In 1844 wordt ook Den Haring vermeld als eigendom van Kersjes en heeft er waarschijnlijk een samenvoeging van de hofstede en de buitenplaats plaatsgevonden. De ornamentele oogvormige verbreding van de sloot tot vijverpartij, centraal in het slingerbos, bestond al in 1843 volgens een acte uit dit jaar. Thans is de scheisloot nog een herinnering aan de tijd dat Den Haring en Valkenheining twee aparte bezittingen vormden. In 1856 is de hofstede Den Haring afgebroken. In 1863 komt het Kleine Huis, het koetshuis van Valkenheining, voor het eerst voor op een Kadastrale hulpkaart en zal kort voor 1863 gebouwd zijn. Vermoedelijk werd in deze tijd ook de rechte oprijlaan (kastanje) naar dit koetshuis aangelegd. Achter het Kleine Huis staat een schuurtje uit de jaren '20, dat als zodanig voor de bescherming van ondergeschikte betekenis is. Ten oosten van het Kleine Huis is nog een deel van de oude boomgaard aanwezig die zich in de jaren '30 al op deze plaats bevindt. In het noordoosten van de aanleg ligt de moestuin. In deze moestuin liggen twee kweekbakken, waarvan de meest zuidelijke 19de-eeuws is. Achter het huis Valkenheining ligt een neo-formele tuin, daterend uit ca 1900. Deze tuin wordt met een rechthoekige afsluiting van buxushagen omlijst.

Op een luchtfoto uit 1930 is duidelijk waar te nemen hoe de buitenplaats er, na een meer dan 250 jaar lange ontwikkeling , op dat moment uitziet: de neo-formele tuin is goed zichtbaar, evenals het zicht in oostelijke richting. Ook een as in het slingerbos die achter het huis eindigt is te onderscheiden en de thans verdwenen paden die rondom de neo-formele tuin lopen.

In het zuiden, tussen de koepel en het huis Valkenheining, ligt een eenvoudige neo-formele tuin in de vorm van een gazon met vormboompjes op de hoeken, die na de tweede wereldoorlog is aangelegd en voor de bescherming van ondergeschikt belang is.

Tags: losse objecten, ed.,historische aanleg,tuin, park en plantsoen,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)