Omschrijving van Woonhuizen in expressionistische stijl (Woningtype B)

Inleiding

De WOONHUIZEN zijn in 1919 ontworpen door de architect W.K. de Wijs uit Enschede voor de Gemeentelijke 'Bouwvereniging', opgericht in 1906. De woningen werden in 1921 gebouwd in een baksteenarchitectuur die beïnvloed is door het expressionisme. Op de tekeningen van De Wijs zijn ze aangeduid als Woningtype B. De vormzuivere voorbeelden van dit hoofdtype zijn twee blokjes van twee woningen. Zij vormen de woningen aan weerszijden van de toegang tot het Bonifaciusplein aan de Woudweg. De woningen aan de Woudweg hebben een voortuin van de weg gescheiden door betonnen palen met houten planken ertussen en een haag. Varianten waarin onderdelen van dit type zijn gebruikt zijn Bonifaciusplein 6-8-10 en 5-7-9, die als subtype apart worden beschreven. De berghokken op het achtererf vallen buiten de bescherming van rijkswege.

Omschrijving

De hoofdstructuur van het grondplan heeft globaal de vorm van een latijns kruis: het hoofdvolume staat haaks op de straat, de zijarmen zijn daaraan ondergeschikt. Alle korte gevels hebben een topgevel. Aan de zijgevels langs de toegang tot het Bonifaciusplein is een tuinmuurtje gemetseld met ezelsrug waarop bakstenen pijlers, waartussen een houten hekwerk en een toegangspoortje in de achteromsteeg met een ijzeren poortboog. De woningblokken bestaan uit één bouwlaag onder een steil zadeldak met een zolderverdieping en een lagere aankapping, belegd met rode verbeterde Hollandse pannen. Elk woningblok is opgetrokken in rode strengpers bakstenen op een trasraam van klinkers en met een rollaag van gesorteerde en alternerende rode bakstenen en mangaankeurige klinkers. Alle deur- en vensteropeningen zijn onder een streklaag. De voorgevel is symmetrisch ingedeeld. Op de hoeken van de middengevel een hoekkolom, die is uitgemetseld als steunbeer met onder het overstek een voordeur onder een streklaag en met een terrazzo dorpel. In de voorgevel twee tweelicht H-vensters onder een streklaag en een mangaankleurige band. In de geveltop vier H-vensters, elk onder een streklaag en twee smalle zolderlichten. De topgevel heeft vlechtingen en een gevellijst bestaande uit een rollaag van gesorteerde rode en mangaanklerige bakstenen. In de gevelwanden van de zijvleugels zijn twee kleine tweeruitsvensters onder een streklaag met een lijstje van mangaankleurige klinkers. De gevels worden aan de bovenzijde afgesloten door een band mangaankleurige klinkers. Aan het samengestelde zadeldak hangt een halfronde zinken bakgoot aan ijzeren beugels. Aan de geveltoppen van de zijvleugels is een uitkragend schoorsteenkanaal met aan weerszijden ervan een H-venster, waarvan sommige met zesruits roedeverdeling. In de dakschilden aan de achterzijde van de zijvleugel ijzeren vierpans daklichten. Aan de achterzijde van de zijvleugels is een achteringang met zijraam onder een streklaag. De achtergevel van het hoofdvolume is verticaal geleed door een dubbele horizontale rollaag, die deels een afgeleide is van de rollagen die de gevellijst vormen. In de achtergevel van het hoofdvolume verder twee tweelicht H-vensters en in de geveltop twee tweelichtvensters met zesruits roedeverdeling en twee zolderlichten.

Waardering

De woningen uit 1921 zijn van algemene cultuur- en architectuurhistorische waarde: - als exemplarische voorbeeld van de woningtypologie ontwikkeld door W.K. de Wijs, vergelijkbaar met de woningbouw in de wijk Pathmos te Enschede, - vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur, - vanwege de redelijke mate van belang van de detaillering, die enerzijds de verschillende woningtypen onderscheidt en anderzijds door het consequente materiaalgebruik een grote mate van eenheid bewerkstelligt, - als essentieel onderdeel van het totale complex aan het Bonifaciusplein.

Tags: gebouwen, woonhuizen,woonhuis,woonhuis,woningen en woningbcomplx

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)