Sluis 19 in Maastricht
Omschrijving van Sluis 19
Inleiding
SLUIS 19 van de in 1826 aangelegde Zuid-Willemsvaart, met OPHAALBRUG, sluisdeuren en bedieningsinstallatie uit 1929. De sluis wordt aan beide zijden omgeven door een jaagpad.
Omschrijving
In baksteen opgetrokken sluiskolk in de Zuid-Willemsvaart, gemetseld in kruisverband. Hardstenen sluis- en kaderanden. Met hardsteen versterkte sluishoofden. IJzeren meerpalen. Dubbele houten sluisdeuren met bouwjaaraanduiding 1929. Aan de zuidzijde van de sluis bevindt zich een eenvoudige ijzeren ophaalbrug met een hameiregel van kruisvormig vakwerk. Een langsschoor. Licht geboogde balans met vakwerk en afgeronde ballastkist aan de oostzijde. Twee hangstangen dragen de met een houten rijdek beklede val. Aan weerszijden van de brug eenvoudige smeedijzeren balustraden. De bedieningsinstallaties van sluisdeuren en brug werden vervaardigd door de Fa. Wishaupt en de Fa. Emile Reyniers, beiden te Maastricht.
Waardering
Sluis 19 en bijbehorende ophaalbrug zijn van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische, geografische, technische en typologische ontwikkeling. De sluis had ten tijde van de bouw in regionaal opzicht een belangrijke innovatieve waarde.
De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de esthetische kwaliteiten en het materiaalgebruik.
De ensemblewaarden van sluis en brug zijn zeer groot omdat zij een onderdeel vormen van de Zuid-Willemsvaart en een belangrijk stedelijk ensemble zijn; sluis en brug zijn door de situering verbonden zijn met de ontwikkeling van de stad, zijn van betekenis voor het aanzien van de stad en hebben een historisch-ruimtelijke relatie met de Zuid-Willemsvaart. Sluis en ophaalbrug zijn gaaf en van groot belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de bebouwde omgeving. De sluis is bovendien van groot belang vanwege de in regionaal opzicht grote functionele zeldzaamheid, in combinatie met een bijzondere ouderdom.
Tags: weg- en waterwerken,waterkering en -doorlaat,weg- en waterbouwk.werken
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)
Recensies (2)
-
Henri Derksen (11 juli 2020 01:59)
star star star starBeste Theo van Bekkum, sluis 19 was voorheen van 1825 -1863 gesitueerd bij het bekende Maas watertappunt De Hocht in Belgie iets noordelijker gelegen. Na de afscheiding van Belgie is de oude sluis 19 afgebroken, en een nieuuwe gebouwd in Maastricht iets zuidelijker gelegen in 1863. Tussen 1863 en 1875 is de kaapstanderlier waarschijnlijk inderdaad hydraulisch geweest via het riool aan de westzijde met daarin 3 schuiven. Een schuif in het bovenhoofd, een schuif bij de lier, en een schuiif in het benedenhoofd. In 1875 is de lier electrisch gemaakt met een 3 fasen aansluiting. Hij is behoorlijk intensief gebruikt want er zitten onder water diepe geulen in de westelijke kolkwanden van zowel het bovenhoofd als het benedenhoofd, wat zichtbaar werd bij drogzetten van de kolk. Met vriendelijke groet van Henri Derksen.
-
Theo Van Bekkum (21 maart 2016 01:00)
star star star starNaar mijn beste weten is er bij deze sluis ook een hydrolisch aangedreven lier aanwezig. Dit zou een van de laatste (werkzame?) lieren van dit type zijn. Wie heeft hier meer informatie over?
In de buurt
-
Brugwachterswoning Boschpoort
Bosscherweg 36, Maastricht
-
Sluiswachterswoning Boschpoort
Bosscherweg 34A, Maastricht
-
St. Hubertuskerk
Bosscherweg 161, Maastricht
-
Directeurswoning, in eclectische stijl met overwegende invloeden van Jugendstil.
Bosscherweg 185, Maastricht
-
Zes arbeiderswoningen in een asymmetrische straatwand
Bosscherweg 201, Maastricht
-
format_list_bulleted
Alle monumenten in
Maastricht (Limburg)