Omschrijving van Stoomgemaal Schieland

Inleiding

Voormalige machinekamer met bijbehorend ketelhuis, daterend uit 1898 naar ontwerp van A. Nolen en hoofdonderdeel van het stoomgemaalcomplex Schieland. Op de begane grond bevond zich in oorsprong aan de Admiraliteitskade de machineruimte, hierboven bevonden zich in oorsprong twee dienstwoningen, thans tot een woning samengevoegd. Schuin tegen het hoofdgebouw is onder een kleine hoek het ketelhuis gesitueerd dat met een smal tussenlid verbonden is met de voormalige machinekamer. Aan de Admiraliteitskade bevindt zich ter linkerzijde van het hoofdgebouw een muur met poortpijlers, ter rechterzijde een smeedijzeren hekwerk.

Omschrijving

Voormalige machinekamer en ketelhuis op een L-vormige plattegrond opgetrokken in rode baksteen. Het rechthoekige deel waar zich de machinekamer bevond, grenzend aan de Admiraliteitskade, bestaat uit een middendeel van vier vensterassen breed en twee bouwlagen met een kapverdieping hoog en zijdelen van twee vensterassen breed en een bouwlaag met een kapverdieping hoog. Het middendeel heeft een afgeplat schilddak, de zijdelen zadeldaken. De verschillende delen worden geaccentueerd door lisenen, de middenlisenen bekroond door natuurstenen ornamenten, de hoeklisenen door gedecoreerde ezelsruggen. Op de begane grond bevinden zich acht hoge licht getoogde schuifvensters met in de rollagen sluitstenen van natuursteen. Ter hoogte van wisseldorpels en bovendorpels doorlopende natuurstenen banden tussen de vensters. De eerste verdieping van het middendeel kraagt iets uit met onder de vensters een sierfries in keperverband van rood en blauw geglazuurde baksteen. Hierboven vier kruisvensters met natuurstenen waterdorpels en lateien bekroond door rollagen met natuurstenen sluitstenen. Het middendeel wordt aan de bovenzijde afgesloten door een puntgeveltje waarin zich twee kleine rechthoekige vensters bevinden onder een natuurstenen latei, geflankeerd door een borstwering met kantelen rustend met groen geglazuurde consoles op een gemetseld rondboogfries. De zijdelen, voorzien van keperfries, worden afgesloten door een houten bakgoot. Op de begane grond van de westelijke zijgevel een hoge houten deur geflankeerd door licht getoogde schuifvensters. In het spaarveld van de puntgevel, eveneens omzoomd door een klimmend keperfries, bevindt zich een drielicht-achtig venster. Inwendig wordt de machinekamer overdekt door troggewelven en zijn gietijzeren draagkolommen, alsmede twee loopkraaninstallaties en een peilschaal bewaard gebleven.

Het ketelhuis in de aangrenzende vleugel achter de machinekamer is in dezelfde trant uitgevoerd en heeft een hoog zadeldak en in de puntgevel (westelijke zijgevel) een groot driedelig rondboogvenster met horizontale roeden, geplaatst boven drie gekoppelde, licht getoogde schuifvensters met roedenverdeling. Inwendig wordt de ruimte overdekt door polonceauspanten.

Links van het hoofdgebouw loopt het metselwerk van de gevel met vergelijkbare detaillering (kantelen en lisenen) door in de bakstenen muur op natuurstenen plint en natuurstenen ezelsrug. Geheel links een poort bestaande uit twee gemetselde pijlers met driezijdige natuursteen bekroning. Geheel rechts een smeedijzeren hek in Jugendstil, waarachter een brandgang loopt.

Buiten tegen de westelijke gevel van het hoofdgebouw staat nog een peilschaal.

Waardering

Hoofdgebouw van voormalig stoomgemaal, bestaande uit machinekamer met ketelhuis en bijbehorende afscheidingsmuur met poortpijlers en smeedijzeren hekwerk, hoofdonderdeel van het stoomgemaalcomplex, als historisch functioneel onderdeel van W.N. Roses Waterproject van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische en stedebouwkundige waarde alsook uit industriëel-archeologisch oogpunt van belang.

Tags: weg- en waterwerken,gemaal,gemaal,boerderij, molen, bedrijf

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)