Omschrijving van Fort Everdingen

FORT EVERDINGEN, voor zover gelegen op het grondgebied van de gemeente CULEMBORG.

I. ALGEMEENHet fort dat deel uitmaakt van de "Nieuwe Hollandsche Waterlinie" is aangelegd in 1844-1849 op de kruising van Diefdijk en Zuider Lekdijk, en bestaat uit aardwerken met omgrachting en enveloppe.

Het is een vierhoekig gebastioneerd werk, met in het midden op het terreplein en (gedeeltelijk) op de omwalling een bomvrije toren, aan de noordoost-zijde gedekt door een contrescarpmuur. Voorts enkele remises, magazijnen en schuilplaatsen,

Het fort is omringd door een fraaie brede gracht. In het verlengde van de Lekdijk is de gracht aan de westzijde doorsneden door een dam met toegangsweg, aan de oostzijde door een sluisbeer met in de enveloppe een inundatiesluis.

Het fort verkeert vrijwel nog in de oorspronkelijke staat.

NADERE OMSCHRIJVING VAN VERSCHILLENDE ONDERDELEN:

II. SECTIE A-B (BENOORDEN LEKDIJK)De twee bastions met gebogen tracé's (naar het tracé van de kapitein-ingenieur Merkes, gepubliceerd in de Militaire Spectator van september 1833), welke vloeiend in elkaar overgaan (geen eigenlijke facen, flanken, courtine) hebben nog een hoog steil buitentalud.

Voor de hoofdwal: fausse-braye met, hiervan gescheiden door een haag, smalle berm.

De fausse-braye is begroeid met knotwilgen.

In verband met de teruggetrokken positie van het binnentalud is een zeer breed plongée ontstaan, haast plateauvormig.

De hoofdwal is begroeid met fraai oud geboomte.

BOMVRIJE GEBOUWEN, KAZEMATTEN E.D.

In het WESTELIJK BASTION bevinden zich:

- een nissenhut

- een grote artillerieloods met pannendak en ramen met roeden.

De loods ligt in een verzonken gedeelte van het bastion.

- een kleine betonnen munitiebunker.

In het OOSTELIJK BASTION bevinden zich:

- een remise

- een bomvrije gebouwHet bomvrije gebouw van drie verdiepingen heeft een gemetseld stenen front en is aan de achterzijde, zijkanten en bovenkant bedekt met aarde.

DE GRACHTFraaie brede gracht, welke in verbinding staat met de Lek door middel van een sluis. In het oostelijk gedeelte, in het verlengde van de Lekdijk een inundatiesluis met gemetselde stenen beer.

CONTRESCARPEVlak talud.

III. SECTIE B-C (BEZUIDEN DE LEKDIJK)De twee bastions met tussenliggende courtine hebben een hoog steil talud.

Voor de hoofdwal: fausse-braye met berm, begroeid met haag en knotwilgen.

In de oostelijke courtine: banket met geschutsbanken, evenals in de linkerflank van het westelijk bastion.

BOMVRIJE GEBOUWEN, KAZEMATTEN E.D.

in de oostelijke courtine:

- Bomvrije remise.

in het oostelijk bastion:

- drie betonnen bunkers

- een bomvrije remise

- groot, uit drie verdiepingen bestaand, bomvrij gebouw, aan drie zijden gedekt door aarden talud; aan de voorzijde gemetseld, bakstenen front.

Bij de toegangsweg fortwachterswoning.

DE GRACHT EN CONTRESCARPFraaie brede gracht; contrescarp met hoog steil buitentalud.

GEBOUWEN OP HET TERREPLEINDrie houten loodsen, alle met pannendak en ramen met roeden:

- administratieloods

- kleine artillerieloods en

- loods

HET CIRKELVORMIG REDUITHet cirkelvormig reduit (bomvrije toren) bestaat uit een cilindervormige kern met straalsgewijze hieromheen per verdieping 42 vertrekken.

In de muur (parterre) werden embrasures aangetroffen.

De vertrekken op de parterre werden benut voor accommodatie en opslag.

De vertrekken op de eerste verdieping waren bestemd voor het opstellen van geschut.

De muren zijn voorzien van geschutspoorten.

DE CONTRESCARPMUURHet reduit wordt aan de oostzijde gedekt door een half-cirkelvormige muur met 21 vertrekken, .

IV TWEE BOMVRIJE GEBOUWEN in de nabijheid van het fort Everdingen.

Tags: verdedigingswerken,fort, vesting en -onderdl,verdedigingsw., milit.geb

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)