Omschrijving van Huis Wylerberg

Huize "De Wylerberg": in 1921-1924 naar ontwerp van de Duitse, tot de architecten-correspondentiekring "Die glaserne Kette" behorende architect Otto Bartning in Duitse expressionistische architectuur (deze architectuurvorm van kort na de Eerste Wereldoorlog bestaat in hoofdzaak alleen op tekening en heeft slechts onder de naam van antroposofische of organische architectuur bij de volgelingen van Rudolf Steiner tot op de dag van vandaag enige navolging gevonden) opgetrokken, bovenop de Wylerberg (tot 1945 Duits grondgebied) gebouwde, gedeeltelijk onderkelderde, witgepleisterde villa (thans instituut voor slechthorende, meervoudig gehandicapte kinderen) met afwisselend een en twee verdiepingen, op min of meer stervormige plattegrond gevormd door een centraal vierkant met uitspringende partijen op de hoeken en een uitspringende noordgevel, met vlakgedekte uitbouw (keukens en garage) zonder verdieping aan de ZW-zijde en onder met leien gedekt, uit onregelmatige drie-, vier- en zeshoekige vlakken samengesteld, uitwaaierend en bij de verhoogde hoeken der uitspringende hoekpartijen (een hoek per uitbouw) oplopend tentdak, bekroond door een gemetselde vijfhoekige schoorsteen en met een trapsgewijs naar de gevel inspringende, houten daklijst.

Het gebouw heeft een rechthoekige uitbouw op de ZW- en ZO-hoek, een trapeziumvormige uitbouw op de NO- en NW-hoek en een driehoekig uitgebouwde noordgevel, alle over de gehele hoogte van het gebouw. De deels symmetrisch, deels asymmetrisch in de gevels geplaatste rechthoekige, vierkante en trapeziumvormige vensters hebben ten dele een twee- of vierruits indeling en zijn diep en bij de drie uitbouwen aan de noordzijde, waarvan de zware muren naar boven toe dunner worden, ten dele onder een hoek (hoeken tussen vensters > hoeken tussen gevels) in de gevels geplaatst: bij de aan weerszijden door een driehoekige steunbeer geflankeerde, driehoekige uitgebouwde noordgevel zijn op de begane grond en de verdieping tevens de muurdammen tussen de vensters enigszins gedraaid (hoek tussen muurdammen > hoek tussen gevels), aan de buitenzijde binnen het gevelvlak en aan de binnenzijde vanaf de punt trapsgewijs uitspringend.

Bij de hoofdingang in de westgevel is de vijfhoekige, beglaasde dubbele deur met buitenluiken geplaatst in een vijfhoekig, naar binnen toe wat kleiner wordend portiek. In de uitbouw van de ZO-hoek van het gebouw zijn de inpandige loggia's op de begane grond en de verdieping bij de verbouwing in 1967 met vensters dichtgezet.

Inwendig is het gebouw op de begane grond en de verdieping, op enkele ruimten met een rechthoekige plattegrond na, onderverdeeld in vertrekken met een polygonale, hoofdzakelijk vijf- en zeshoekige plattegrond. In het interieur zijn speciaal van belang de ten dele nog oorspronkelijke detaillering en de grote zaal, welke aan de noordzijde op de begane grond de gehele breedte beslaat, waarvan de plattegrond bestaat uit een onregelmatige zevenhoek in het midden met aan weerszijden een onregelmatige vijfhoek en die een uit onregelmatige driehoeken samengesteld plafond heeft.

Onderhavig gebouw is met name vanwege het exterieur en de plattegronden, doch ten dele ook vanwege het interieur een fraai, zeer representatief, vrijwel gaaf en zeldzaam voorbeeld van de expressionistische architectuur van kort na de Eerste Wereldoorlog en als zodanig van algemeen belang wegens de architectuur- en cultuurhistorische waarde.

Tags: gebouwen, woonhuizen,woonhuis,woningen en woningbcomplx

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)