Sint Walburgskerk - librije in Zutphen
Top 100 omschrijving
Zutphen, Sint Walburgskerk, Librije: een bibliotheek bij een kapittel- of parochiekerk was in Nederland op zich geen zeldzaamheid, maar de kwaliteiten van de bewaard gebleven Librije in Zutphen zijn uit meer dan een oogpunt uniek ten noorden van de Alpen. Voor de bouw, die tussen 1561-1564 plaatsvond, dienden oudere boekzalen te Zutphen als voorbeeld, met name die van de Dominicanen en van het klooster Galileeen. In de Librije zijn diverse zeldzame en unieke banden aanwezig, niet alleen van theologische aard, maar ook op andere gebieden als letteren, geschiedenis, rechtsgeleerdheid en studieboeken. Een topstuk wordt gevormd door het exemplaar van Thomas van Aquinos "Summa Secunda secundae", een in houten band gebonden boek van grote zeldzaamheid. De volledige staat van de Librije, de omvang en de oude inventaris (waaronder tien houten lezenaars met laat-gotisch-vroeg renaissancistisch houtsnijwerk) zorgen voor een middeleeuwse atmosfeer, die nog steeds intact is gebleven. De collectie en inventaris bevinden zich in een door ribloze kruisgewelven overdekte ruimte, waarbinnen de vakken door gordelbogen worden gescheiden. Op de pijlers zijn ter hoogte van de geboorte van het gewelf gebeeldhouwde voorstellingen van heiligen, maar ook van karikaturen aangebracht. De bijzondere cultuurhistorische waarde wordt gevormd door de volledigheid van een laat-middeleeuwse collectie boeken en banden, de diverse unieke en zeldzame exemplaren hierin, de aanwezigheid van het authentieke meubilair in een oorspronkelijke ruimte en door de bijzondere historische en wetenschappelijke atmosfeer die door deze factoren is ontstaan.
Omschrijving van Sint Walburgskerk - librije
GROTE OF ST. WALBURGSKERK (Ned.Herv.). In oorsprong romano-gotische kruisbasiliek (XIII) met oudere crypt, van welke kerk de hoofdbeuk, middenkoor en het transept, alsmede de onderste vier geledingen van de toren nog over zijn. XIV B-1427 bouw van een kooromgang met krans van rechthoekige kapellen, even hoog als het middenkoor, Na 1392 raadskapel tegen de oostzijde van het koor gebouwd. Omstreeks midden XV voltooiing van de verbouwing tot hallenkerk door vernieuwing van de zijbeuken. Toren met vijfde geleding verhoogd. XVd kapellen in het verlengde der dwarsschipsarmen gebouwd. Noorderportaal met rijk versierde gevel tot stand gekomen. 1561-'63. Librije. Het middenschip heeft zesdelige, het koor en transept hebben vierdelige kruisgewelven met ronde ribben. In de latere uitbreidingen kruisgewelven met uitzondering van de dwarsschipskapellen en het noorderportaal die stergewelven bezitten. Uitwendig; De toren is bekleed met natuursteen en versierd met getraceerde nissen en lisenen. In de westgevel romano-gotische ingang en daarboven drie lancetvensters. De kerk heeft een schilderachtige bedaking, uit talrijke afzonderlijke kappen bestaand, waarvan die boven de kruising een sierlijk torentje uit 1729 draagt. De toren had aanvankelijk een zeer hoge naaldspits en kreeg na een brand in XVIb, een houten bekroning van twee achtkanten. De kerk is gerestaureerd van 1890-1919 en na oorlogsschade van 1947 tot heden. In 1948 verbrandde de 17e eeuwse torenbekroning, waarbij ook de oude luiklokken verloren gingen. Zeer belangrijke schilderingen in de koorkapellen (ca. 1400 tot XVa) en op de gewelven (XVd-XVIA), gerestaureerd en aangevuld XXa. Inventaris; smeedijzeren grafkroon met jachtvoorstellingen (XV), rijke, koperen doopvont (Gielis van Eynde, 1527); kansel (ca.1670), grafmonument Van Heeckeren (1706); een romaanse (ca.1200) en vele latere zerken en in de librye kostbare verzameling handschriften en incunabelen op authentieke 16e eeuwse lezenaars. a. Hoofdorgel. Van oorsprong orgel met Hoofdwerk, Rugwerk en vrij Pedaal, in 1643 gemaakt door H.H. Baeder. In 1813 ingrijpend gewijzigd door J.W. Timpe. Ombouw van de Hoofdkas tot een orgel met Hoofdwerk, Bovenwerk, Rugwerk en vrij Pedaal. b. Kabinetorgel, in 1813 gemaakt door J.A. Hillebrand.
Tags: kerkelijke gebouwen,kerk,kerk en kerkonderdeel,religieuze gebouwen
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)
In de buurt
-
Broederenkerk
Kerkhof 3, Zutphen
-
Nederzettingsresten uit de romeinse en merovingische tijd
's Gravenhof, Zutphen
-
Hoog pand met aan drie zijden omlopend schilddak
Kerkhof 8, Zutphen
-
Pakhuisje onder zadeldak achter doorlopend tot het muurhuis
Kerkhof 16, Zutphen
-
Huis onder schilddak
Kerkhof 4, Zutphen
-
format_list_bulleted
Alle monumenten in
Zutphen (Gelderland)