Omschrijving van Synagoge

Oorspronkelijk uit 1826 daterende synagoge, in 1886 naar ontwerp van I. Gosschalk verbouwd, hetgeen vrijwel op herbouw neerkomt. Aan de oostzijde driezijdig gesloten zaal met boven de noord- en zuidzijde flauw hellende dakschilden en vlakgedekt midden met houten lichtkap onder zadeldak. Blinde, gepleisterde zijgevels met in elk een stel rechtgesloten openslaande deuren; in schoon metselwerk opgetrokken oostgevel met in elk van de drie, door twee hoeklisenen gescheiden gevelvlakken een blinde rondboogvensternis met boven de middelste, waarin een jaartalsteen uit 1886, een ronde blindnis. Grijs en wit geschilderd interieur met gepleisterde wanden, die boven met een lijst afgesloten lambrizering met verhoogde velden zijn geleed door gecanneleerde pilasters met vergulde corinthische kapitelen en grote omlijste velden tussen de pilasters, die zijn afgesloten met een geprofileerde lijst, waarboven de iets terugliggende koof naar het plafond. Stucwerkplafond met omlijste, rechthoekige velden en in de lichtkap in elk der drie velden een stucwerkornament. Tegen de westgevel de vrouwengalerij, aan weerszijden van het ingezwenkte midden rustend op een dorische zuil op vijfzijdige sokkel en aan de oostzijde boven een kroonlijst met mutuli afgesloten door een gesloten balustrade met geprofileerde deklijst, hoekpijlertjes met diamantkoppen en dubbel-conische halve balusters. In de westgevel dubbele paneeldeuren naar de zaal: in noord- en zijgevel dubbele paneeldeuren met gietijzeren roosters in de bovenste panelen en omsloten door pilasters, afgedekt met een kroonlijst op consoles. In de buitenste gevelvelden van de oostgevel een marmeren gedenkplaat ter herinnering aan het bezoek van koningin Wilhelmina en koningin-moeder Emma in 1918. De bruin-rood geschilderde heilige Arke is afkomstig uit de synagoge van Zaltbommel. Marmeren Tien Geboden tafelen boven de boog van de Heilige Arke, afkomstig uit Monnikendam. Fraaie, 18de-eeuwse, manshoge, koperen chanoekaluchter, afkomstig uit Haarlem. De synagoge is op basis van oudheidkundige en kunsthistorische overwegingen van algemeen cultuurhistorisch belang; daarin spelen elementen als zeldzaamheid, gaafheid en genoemde inventarisstukken een belangrijke rol.

Tags: kerkelijke gebouwen

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)