Omschrijving van Spuisluis

Onder de gemetselde, mede als waterkering dienende boogbrug een SPUISLUIS met toebehoren, bestaande uit: een stel houten puntdeuren - aangebracht midden onder de brug, voorzien van zeszijdige, verhoogde voorharren en harmutsen met haalpennen - een houten toldeur in de westelijke sluiskolk - opgebouwd uit horizontale balken, te weerszijden van de spil elk bijeengehouden door vier verticale balken aan de naar de brug kerende zijde en een contrabalk aan de uiteinden van de andere zijde - en in de gemetselde schutkolkwanden, te weerszijden van de houten loopbrug over de toldeur, een stel verticale vergrendelingsbalken , voorzien van schuingeplaatste staartbalk, de loopbrug is aangebracht in het bovendraaipunt van de toldeur en voorzien van ijzeren leuningen (waarvan de bovenzijde in afwijkende trant is vernieuwd); voorts twee houten lieren, elk gevat in een ijzeren steun aan de Zuidzijde Haven (west); het geheel aangelegd ten behoeve van het spuien van de haven en het afvoeren van overtollig polderwater, volgens oud-vaderlands systeem, in oorsprong mogelijk 18e of 19e eeuws, doch nadien, passend bij het gebruik, incidenteel vernieuwd.

De vleugelmuren zijn opgetrokken in gele ijsselsteen, te weerszijden van de boogbrug versterkt met natuurstenen afdeklijsten, en aan de westzijde voorzien van vlechtingen en kassen alsmede van uitgemetselde aanslagen voor de toldeur, voorzien van natuursteenblokken aan de bovenzijde. De ijzeren steunen van de lieren zijn blijkens opschrift geleverd door Ansell Jones - Walsall; de over de lieren lopende, met de toldeur verbonden kettingen kunnen door middel van achtarmige houten handwielen bediend worden. In het midden van de toldeur en de loopbrug een vergrendelingsmechanisme.

Samenstel van schutkolkwanden, houten punt- en toldeuren, vergrendelingsbalken en lieren met toebehoren van voor de historische Nederlandse sluizenbouw kenmerkende constructie, bij voorkeur toegepast bij spuisluizen en met bijzondere onderdelen als toldeur en vergrendelingsbalken met schuingeplaatste staartbalken en daarmee van algemeen belang uit oogpunt van ontwikkeling van waterbouwkundige techniek en volkskundige waarde en wegens huidige zeldzaamheid van dit type.

Tags: weg- en waterwerken,spuisluis,waterkering en -doorlaat,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)