Top 100 omschrijving

Middelburg, Oostkerk: achtkantige koepelkerk geplaatst in de as van de Breestraat en geheel vrijgelegen op een lichte verhoging, zodat het bouwwerk als stedebouwkundig "point-de-vue" fungeert. Gedurende de bouwperiode van 1647-1667 vonden diverse verwikkelingen plaats, die ertoe leidden dat er verschillende architecten en specialisten aan te pas kwamen, zoals B. Drijfhout, P. Post, A. van 's-Gravesande en P. Noorwits. Het uiterlijk van de kerk vertoont behalve de voor Nederland niet veel toegepaste kolossale orde ook rijk beeldhouwwerk in de vorm van guirlandes alsmede een op de klassieke bouwkunst geinspireerde vormentaal. Het gebruik van natuursteen verleent de kerk een voornaam uiterlijk. Dit gegeven wordt door de reeds genoemde situering nog versterkt. Inwendig bevinden zich een preekstoel uit de 18de eeuw met voet uit de 17de eeuw waarvan het klankbord gevormd wordt door de orgelgalerij. Gebrandschilderde glazen uit 1664. Overigens is het inwendige van de kerkruimte van eenzelfde symmetrie als het exterieur en dat verleent aan het gehele ontwerp een sterke mate van samenhang en evenwicht. De Oostkerk is van bijzondere cultuurhistorische waarde vanwege de interessante bouwgeschiedenis (waarbij vele prominente architecten waren betrokken), omdat het gebouw geldt als een der eerste voor de hervormde kerkdienst ontworpen kerken in Nederland, vanwege het rijke beeldhouwwerk en niet in het minst door de prominente ligging in de wijk Nieuwstad van Middelburg.

Omschrijving van Oostkerk

OOSTKERK. Ontworpen door B.F.Drijfhout met advies van Pieter Post. Na overlijden van Drijfhout afgebouwd door A. van 's-Gravezande, met advies van Pieter Post en C.Norwits Azn. 1647-1667. Achtzijdige centraalbouw, kolossale orde op basement, gedekt door achtzijdige koepel, waarboven een achtkante koepeltoren uitsteekt. Aangebouwde achtkante traptoren. Op de hoeken van de gevelvlakken zandstenen pilasters van de Jonische orde. Attiek voorzien van festoenen en - in het frontvlak - het wapenschild van Middelburg, opgehouden door putti. Festoenen onder de boogvensters. Op de gevelhoeken vazen. De grote koepel wordt afgesloten door een balustrade met potten op de hoeken. De lantaarnkoepel wordt door korintische kolommen gedragen en bekroond door de Middelburgse burcht en een windwijzer. Een poortomlijsting van hardsteen vertoont Jonische pilasters en een fronton waarboven door een adelaar opgehouden festoenen. Binnen het raam van de poortomlijsting een ingang met segmentvormig fronton, waarin een liggend geraamte. Aan weerskanten van de hoofdingang een hardstenen poortje met doorbroken fronton en bovenstuk met tekst in cartouche. 1656. Voor de ingangstrappen op het Kerkplein twee hardstenen obelisken. Inwendig: de koepel wordt gedragen door een zware kroonlijst op kolommen met Jonische kapitelen. Ingangspoort met Jonische pilasters en wapen in het fries. Boven de hoofdingang een door korinthische pilasters en fronton omlijst tien gebodenbord, boven de zijpoortjes cartouches met bijbelteksten. Cartouches boven de grote vensters en wapenstenen met de emblemen van regerende burgemeesters. Preekstoel op oudere voet XVIIc, preekstoel XVIII, naar wij mogen aannemen in 1783 aangebracht tegelijk met de bouw van het boven de preekstoel geplaatste orgel. Dit orgel met Hoofdwerk, Bovenwerk, Rugwerk en vrij Pedaal werd in 1781 gemaakt door de Gebr. de Rijckere uit Kortrijk. In 1782 en 1783 verbeterd en voltooid door J. Reichner en J. van Overbeek. In 1973 volledig gerestaureerd door de firma Leeflang. Fragment van een bank XVII en herenbank met hemel. Twee gebrandschilderde glazen, 1664. Klokkenstoel met gelui bestaande uit een klok van C. Noorden en J.A. de Grave, 1715, diam. 217 cm en twee moderne klokken.

Tags: kerkelijke gebouwen,kerk,kerk en kerkonderdeel,religieuze gebouwen

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)