Omschrijving van fort everdingen

Cluster 501.
NIEUWE HOLLANDSE WATERLINIE
Inleiding
HOUTEN LOODS (zuidwestzijde terreplein) (a) (3), als niet bomvrije opslag van materieel of functionele ruimte. Op verschillende plaatsen zijn binnen en buiten fortterreinen in de loop der decennia houten, stenen en metalen ('blikken') loodsen tot stand gekomen om te dienen als (provisorische of permanente) bergruimte, opslag, onderkomen voor mensen of materieel, hospitaal, brandweer, paardenstal, wachthuis, enz. Een groot deel van deze loodsen is inmiddels vergaan, gesloopt of verplaatst, maar andere bestaan nog in situ. Soms gaat het om bijzonder eenvoudige bouwwerkjes van geringe omvang, maar er zijn ook meer complexe en grotere exemplaren. Van de houten loodsen die in de 19de eeuw op Fort Everdingen zijn gebouwd, bestaan er nog drie, waaronder - Loods a (3) en Loods b (2).
Omschrijving
Groen geschilderde HOUTEN LOODS (a) (3) aan de zuidwestzijde van het terreplein, die omstreeks 1880 is gebouwd en die de op een na grootste op het fort was. Het bouwwerk ligt nabij het begin van het zuidwestelijke bastion, vrijwel haaks op de aardwerken aldaar. De loods meet ongeveer 20 x 7,50 meter en wordt gedekt door een zadeldak met ruim overstek, belegd met roodgebakken, holle pannen. Er zijn enkele kleine dakramen en het gebouw heeft wit geschilderde houten windveren. Zinken goten op sporen. De gevels zijn opgetrokken uit rabatdelen; een fundering is niet waargenomen. De noordoostelijke gevel bevat tussen de tweemaal twee vensters (waarvan enkele voorzien van houten luiken), een toegang met dubbele houten deuren. De tegenoverliggende gevel bevat vijf vensters. Ze zijn alle voorzien van ramen met roedeverdeling. De kopse gevels bevatten twee, respectievelijk één toegang(en), die zijn voorzien van dubbele (opgeklampte?) lattendeuren met degelijke ijzeren gehengen. Op zolderniveau (integraal wit geschilderd) enkel uitgevoerde deuren. Het interieur werd niet bezocht.
Waardering
HOUTEN LOODS (zuidwestzijde terreplein) (a) (3) is van algemeen belang vanwege:
* Cultuurhistorische waarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zoals deze is ontworpen door C.R.T. Kraijenhoff en in eerste aanleg vanaf 1815 door hem, Jan Blanken en majoor-ingenieur Willem Offerhaus is gerealiseerd en daarna door anderen gedurende ongeveer 125 jaar is versterkt en verbeterd.
* Architectuurhistorische waarden, in het bijzonder als uiting van een aan de militair-strategische bouwkunde gerelateerde houten bebouwing, die gebaseerd is op: a. het systeem van inundatie en accesverdediging (19de eeuw), b. de wedloop met de zich versterkende offensieve middelen (19de eeuw).
Het betreft hier een onderdeel uit de periode 1871-1886, namelijk een houten berging uit 1880.
* Ensemblewaarde en situationele waarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Tevens vanwege de functionele en fysieke samenhang met de overige onderdelen van het complex.
* Het onderdeel is representatief omdat het een voorbeeld is van een authentieke op een verdedigingswerk ingerichte houten berging.
* Het onderdeel is redelijk gaaf bewaard omdat hoofdvorm en bouwkundige detaillering alsmede diverse onderdelen intact zijn gebleven.

Tags: verdedigingswerken en militaire gebouwen

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)